Microsoft Word qafqaz albanlar-duzelishli doc
Yüklə 3,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
98 *** Orijinal mətn: “Tiyəsidir emdidən sonqra bitik bilə yöpsünməgə törələrni, tanqlap barça ari bitiklərdən. 11-birinci ki, bilgəylər yarğucılar Törə bitikindən toğru yarğu etməgə, bilip ki, kendiləri də turmaxtırlar köktəgi yarğucununq alnına yarğuğa. 12-nci, kimlər ki törninq alnına kelirlər, xorxu keçirgəylər, anınq üçün ki, xaçan adəmilər alnına bolmaslar egrini könü etməgə, həlbət, köp türlü söz bilə cəht etərlər yarğucunu aldamağa, ne türlü bolsarlar köktəgi yarğucununq alnına turmağa ki, barça yapuxlarnı kərər ki, anınq alnına kimsə aldamax bilə bolmas könü bolmağa, yoxsa könülük bilə tergöv bolsar? Oşta bu 12 türlü başişlər biri birinə baylap, səbəp xoyarbiz Törə bitikinə oxşaş surp arakellərgə, xaysı ki Biy Tenqridən yar- ğucular berildilər dünyağa, da xaytıp Ari Can bilə toğurdular hajrabedlərni u vartabedlərni, ari yıxövnünq yarğuçuların. Zera bu 12 tügəl san haybatlandı barça dünyağa, zera bu 2 altıdan toğ- dular, da bu 6 san dünyaninq yaratılğanınınq künləridir, da ölçövüdür adəmininq 6 teprənişininq, da sanıdır adəmilikninq tarbiyatınıq...” TƏRCÜMƏSİ: “...Bundan sonra müqəddəs kitablardan seçilmiş yazılı qanun- lardan istifadə olunmalıdr. On birinci səbəb o idi ki, hakimlər “Törə bitiki”ndən ədalətli hökm verməyi öyrənsinlər və unutmasınlar ki, bir gün özləri də Tanrı məhkəməsi qarşısında cavab verməli olacaqlar. On ikinci. Ona görə ki, məhkəməyə gələnlər qorxu keçirsinlər. Əlbəttə,onlar bəlağətli nitqləri ilə hakimləri və digər iştirakçıları aldada bilərlər, Amma bütün gizlinlərin üzə çıxacağı və ədalətin mütləq bərqərar olacağı səmavi məhkəməni aldada bilməyəcək. İşdə biz bu 12 müxtəlif səbəbi bir – biri ilə əlaqələndirərək, 99 eynən Tanrı tərəfindən dünyanın hakimləri təyin edilmiş müqəddəs həvvarilər, Müqəddəs Ruh tərəfindən yönləndirilən hajrapetlər (din başçıları – B.T.) və vardapetlər kimi “Törə bitiki” nin yazılması üçün əsas əldə etdik. Axı, 12 rəqəminə bütün dünyada hörmətlə yanaşılır. Çünki, o iki 6 – dan ibarətdir. “6” isə dünyanın yaradılmasına sərf edilmiş günlərin sayı və insanın 6 xasiyyəti və hərəkəti ilə bağlıdır. Mü- qəddəs kitablarda başqa diqqətəlayiq nümunələr də var...” *** Bundan sonrakı cümlədə redaktorun müdaxiləsi açıq – aydın hiss edilir və bu cümləni qətiyyən orijinal hesab etmək mümkün deyil. Bununla belə, cümlə mətnin məzmununa çox da xələl gətirmir: “...Dağı da bardır köp türlü haybatlıq ki, bu işlərninq ari bitiklərdə. Dağı da oxşaştır 12 nahabedlərninq pokolenasına Isra- jel oğlanlarınınq, xaysılarına ki, berildi Tenqridən yazılğan törə Movses xoluna...” TƏRCÜMƏSİ: “...Eyni zamanda, İsrailin soyundan gələn 12 nəslin nümunəsi də var ki, “Tövrat” onlardan birinə - Musanın mənsub olduğu soya göndərildi...” *** Orijinal mətn: “Anınq üçün bu 12 türlü başişlər bilə tügəllərbiz Törə bitikini. Dağı da ne səbəp boldı bizgə ki, başladıq bu Törələrni yazmağa? Köp vaxttan beri ulu sağışta edim bu Törə bitiki üçün ki, hər kez bizni tabalarlar edi bizim xom da, özgə dayfa da. Dağı da hörmət xoyup bizgə bu iş üçün sövüklü ari bitiklərninq şəgerti 100 Boğos vartabed köp türlü hörmətli - hörmətli sözlər bilə, da men bolmadım üstümə almaga, mahana etip menim biliksizlikimni da tenimninq tıncsızlıxını, da sağış ettim ki, xoltxa etkiy edim özgə küclü ari vartabedlərdən, zera bar edilər köplər ol vaxtta atlı - çuvlu pilisopalar. Evet ki, bilip menim cınsımnınq bizminlikini, kləmədim kimsəni bu işkə keltirməgə. Yoxsa asrı tanqlar edim ki, arakellər u belgili ari atalar munınqki ulu işninq xayğusuna bolmadılar.” TƏRCÜMƏSİ: “...Biz də “Törə bitiki”ni 12 səbəbə dayanaraq yazdıq. Daha hansı səbəb bizi bu qanunları yazmağa sövq etdi? Həm özümüzünkülər, həm də özgələr tərəfindən daim məzəm- mət edildiyimizdən bu “Törə bitiki”ni çoxdan yazmağı düşünür- düm. Bu işə məni həm də müqəddəs yazıların heyranı olan, mü- qəddəs kitabların şagirdi Boğos (Pavel - B.T.) da öz çoxsaylı təkid və öyüdləri ilə həvəsləndirməkdə idi. Lakin mən bu ağır işin altına girməyə cəsarət etmir və bunu öz cahilliyim və fiziki gücsüzlü- yümlə əsaslandırmağa çalışır və bu işi digər güclü və ədalətli alim- lərin görməsini xahiş edirdim. Çünki o dövrdə adlı – sanlı filosoflar az deyildi. Bununla belə xalqımın nadan olduğunu bildiyimdən kimisə buna məcbur etmək istəmirdim. Bununla belə, həvvarilərin və böyük din xadimlərinin bu işi diqqətdən kənarda saxlamaları məni çox təəccübləndirirdi.” *** Bundan sonra yenə də redaktorun (Xurşudyanın) müdaxiləsi hiss edilir. Burada da adı keçən alban katalikosu III Stepannosun adının önünə “bütün ermənilərin katalikosu” ifadəsi əlavə edilmişdir: “Evet ki, xaytıp boldı səbəp bu Törə bitikini yazmağa hörmət xoyğanından bizgə der Sdepanos gatoğiqosnınq barça ermenilik- ninq, bir də, eki də bizdən xoltxa etti, da men mahana ettim menim biliksizlikimni da köp kez tartındım bu iştən.” 101 TƏRCÜMƏSİ: ““Törə Bitiki”nin yazılmasına əsas bütün ermənilərin kata- likosu Stepannosun mənə bu barədə hörmət və izzətlə bir - neçə də- fə müraciət etməsi həlledici stimul oldu. Onun təkidlərinə baxma- yaraq, cahilliyimi bəhanə edərərək, imtina edirdim...” *** XVI əsrdə redaktəyə məruz qalmış və ya əlavə edilmiş sonrakı cümlələr: “...Xaçan ki artıxsı xoltxa etti, men də üstümə aldım menim mis- kinlikim bilə, bilip ki, tiyəsidir hnazant bolmağa duxovnıy buyruxka. Egər ki, Tenqridən esə bu yaxşı sağış da tügəllənsə anınq onqarmaxı bilə, asrı yaxşı; a egər tügəllənməsə menim başlağanım, özgə ari atalar, tügəlləp, başka çıxargaylar. Zera əvəl əvəldən barça ustalıq tügəl, bir adəmidən başlanıp, da andan tügəlləndi, yoxesə köplərdən, zera, azdan köptən tapıp, biri birinə keltirip, biriktirdilər barça ustalıqnı. Xaytıp esimə aldım ki, Biyimiz Krisdosnınq yarğusuna barasımen, ol ki, yüz körməs, ne orunc almas, anınq üçün tiyişlidir manqa yazmağa xolum bilə Tenqrininq yarğusununq oxşaşın. Bolmağay kimsə tabalağay aytkan sözümnü. Egər kimsə biliksiz esə, övrənsin, a egər tügəl övrəngən esə da munda nemə eksik tapsa, kendi tügəlləsin. 2 yartın yaxşı könqüllərni yöpsünürbiz sövük bilə.” TƏRCÜMƏSİ: “...Lakin o, israrla təkid etdikdə bir mömin kimi bunu özümə mənəvi borc hesab etdim və bu işi üzərimə götürdüm. Əgər bu xeyirli fikir Tanrıdan qaynaqlanırsa, çox yaxşı, Onun yardımı ilə də iş başa çatar. Yox başladığım iş sona çatmazsa, o zaman digər mü- qəddəs atalar onu tamamlayar. Çünki hər bir kamil əsər biri tərə- findən başlanır, digərləri tərəfindən davam etdirirlir və onlar bir – birilərini tamamlayırlar. Yaxşı başa düşürdüm ki, vaxt gələcək və məşhər günü heç vaxt ikiüzlülük etməmiş və rüşvət almamış Rəb- bimiz Məsihin qarşısında duracağam. Yüklə 3,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|