8. Coğrafi karst
9. Yer üzərində su (okeanlar və onların
hissələri, okean sularının xüsusiyyətləri, quru suları)
10. Atmosfer (havanın elementləri, iqlim)
11. Yer kürəsinin
illik hərəkəti
12. İqlim qurşaqları
13. Təbii resurslar
14. Təbii resursların təsnifatı
15. Təbiətdən səmərəli istifadə etmək
16. Fiziki-coğrafi zonalar (təbii zonalar, hündürlük qurşaqları, antropogen landşaftlar)
17. Ətraf mühiti mühafizə
18. Dünya əhalisi (sayı, doğum, ölüm, təbii artım, cins-yaş strukturu, sıxlıq)
19. Məskunlaşma formaları
üçün qanunun
aliliyinin
əhəmiyyətini izah
edə bilər.
tədqiq edə bilər.
İlin sonunda nail olunası nəticələr və onların indikatorları
İstiqamət: Zaman və məkan
Tar.VIII.1. Şagird faktları və hadisələri müvafiq tarixi dövr ilə əlaqələndirə
bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
Dərslikdə mövcud olan mövzularla əlaqədar əhəmiyyətli tarixləri xronoloji ardıcıllıqla
düzən və onları müvafiq tarixi dövrlərə aid edən cədvəl tərtib edə bilirsə. Məs.:
Mövzu dövr
I Mövzu (münaqişələr)
II Mövzu (səyahət)
Antik dövr
Yunan-İran müharibələri
Qədim Yunan səyahətçiləri
Orta əsrlər
Səlib müharibələri
MarkoPolo
Yeni
Fransa
İnqilabı
və
Bonapart müharibələri
Ceyms Kuk
Ən yeni
Soyuq müharibə
Qaqarin
Müxtəlif tarixi dövrün əmək və döyüş silahlarını müqayisə edirsə.
İstiqamət: ətraf mühit və iqtisadiyyat
Tar.VIII.2. Şagird münaqişə nəticəsində baş vermiş miqrasiya proseslərini
xarakterizə edə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
Müharibə nəticəsində baş vermiş miqrasiyalar barədə informasiya (tarixi xəritələr,
dərslik və əlavə ədəbiyyat vasitəsi ilə) əldə edirsə və sinifdə qrup halında iş zamanı bu
miqrasiyaların marşrutlarını konturlu xəritə üzərinə keçirə bilirsə;
Fərdi və ya qrup halında iş zamanı cədvəlin vasitəsi ilə miqrasiyanın tiplərini
fərqləndirə bilirsə. Müxtəlif tip miqrasiyanın səbəblərini və nəticələrini qruplaşdırırsa;
Xarici ölkədə yeni əhalinin məskunlaşmasının səbəblərini, yeni mühitdə miqrantların
gündəlik məişətini əks etdirən mövzular yazırsa;
Gürcüstanda kənddən şəhərə köçmüş ailənin həyatını təsvir edən mövzu yaza bilirsə
(məs., Abxaziyadan və ya Samaçablodan Tbilisiyə köçmüş qaçqınların həyatı).
Tar.VIII.3. Şagird əhəmiyyətli səyahətləri ayıra və xarakterizə edə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
Hər hansı bir iri səyahəti seçir və mövzu yazır, burada onun səyahətinin məqsədlərini
aydınlaşdırır və bu səyahətin vasitəsi ilə əldə edilmiş bilik barədə söhbət aparırsa;
Dərslikdən və köməkçi materialdan istifadə etməklə yeni ölkələr və ya qitələr kəşf edən
səyahətçilərin adlarını və onların ölkələrini tərtib edir. Əldə edilmiş informasiyanı zaman
şkalasına köçürürsə;
Sinif yoldaşları ilə birlikdə keçmiş dövrün hər hansı bir böyük səyahətinin iştirakçılarının
dəniz həyatını əks etdirən qondarma oyunda iştirak edirsə
(naviqasiya, qidalar,
dənizçilərin yalançı inancları, onların gündəlik fəaliyyətləri, intizamsızlığa və cinayətə
görə cəza, xəstəliklər).
Tar.VIII.4. Şagird ən qədim dövrdən bu günədək kommunikasiyaların
inkişafının tarixi barədə mülahizə yürüdə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
Sinifdə qrup halında iş zamanı müxtəlif tip əlifbaları sayır, onların əmələ gəlməsi barədə
və yazının metodunda baş vermiş dəyişikliklər haqqında danışa bilirsə;
Cədvəldə doğma dilə xarici dillərdən alınma sözləri qruplaşdırırsa.
Məs.:
Ərəb
Fars
Türk
Rus
Yunan
Latın
İngilis
Saat
Pəncərə
Şüşə
Robot
Tarix
Agent
İsteblişment
