İlin sonunda nail olunası nəticələr və onların indikatorları
İstiqamət: Zaman və məkan
Tar.IX.1. Şagird Gürcüstanın tarixi-etnoqrafik guşələrini xarakterizə edə və
bu guşələrin sərhədlərinin tarixi proseslərlə şərtlənmiş dəyişikliklərini
xarakterizə edə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
Qədim dövrdən bu günədək gürcü dövlətçiliyi və tarixi-coğrafi diyarların
sərhədlərinin
dəyişiklikləri barədə mülahizə yürüdə bilirsə; bu dəyişikliklərin başvermə səbəbləri
barədə mülahizə yürüdə bilirsə;
Gürcü çarlıq-knyazlıqlarını və tarixi-coğrafi obyektlərini müxtəlif dövrlərə əsasən
konturlu xəritəyə köçürə bilirsə.
İstiqamət: ətraf mühit və iqtisadiyyat
Tar.IX.2. Şagird müxtəlif tarixi dövr Gürcüstanında iqtisadi əlaqələrin
inkişafı barədə mülahizə yürüdə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
Müxtəlif dövrlərdə Gürcüstan ərazisindən keçən ticarət yollarını xəritədə qeyd edə
bilirsə;
Müxtəlif dövrlərdə daxili və xarici ticarətin inkişafına mane olan və ya kömək
göstərən
daxili və xarici amilləri cədvəl vasitəsi ilə qruplaşdırır və onlar barəsində mülahizə
yürüdürsə;
Gürcü pulunun tarixi barədə mülahizə yürüdə bilirsə;
Gürcüstanda nəqliyyatın inkişafı ilə bərabər ticarət əlaqələrinin necə dəyişdiyi barədə
mülahizə yürüdürsə;
Gürcüstan ərazisində mövcud olan faydalı qazıntıların çıxarıldığı yerləri xəritədə qeyd
edir və sənətkarlığın və ya sənayenin inkişafına onların çıxarılması kömək
göstərmiş
sahələr barədə söhbət apara bilirsə;
Öz nöqteyi-nəzərinə görə Gürcüstan iqtisadiyyatında xarici ölkənin idarəçiliyinin səbəb
olduğu müsbət və mənfi dəyişikliklər barədə öz mülahizələrini yazılı şəkildə
formalaşdıra bilirsə;
Gürcüstanda kənd təsərrüfatının, kənd təsərrüfatı texnikasının inkişafı ilə bərabər necə
dəyişdiyi barədə mülahizə yürüdürsə, fərqli dövrlərdə Gürcüstanın
müxtəlif guşələrində
kənd təsərrüfatının ənənəvi sahələrinin inkişafını müqayisə edirsə;
Müxtəlif dövrlərdə bu və ya digər region ilə və ya məkanla Gürcüstanın iqtisadi
qarşılıqlı əlaqələri barədə mülahizə yürüdə bilirsə.
İstiqamət: Dövlət idarəçiliyi və siyasət
Tar.IX.3. Şagird gürcü dövlət idarəçiliyinin strukturunu xarakterizə edə
bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
Müxtəlif dövrün gürcü çarlığının dövlət quruluşu barədə mülahizə yürüdə bilirsə. Onlar
arasında oxşarlıqlar və fərqlər aşkar edə bilirsə;
Müxtəlif dövrlərdə Gürcüstanda dövlət idarəçiliyi ilə strukturlarda həyata keçirilmiş
islahatları xarakterizə və müqayisə edə bilirsə;
Keçmişdə və müasir dövrdə Gürcüstanın və başqa ölkələrin idarəçilik strukturlarını
müqayisə edə bilirsə.
Tar.IX.4. Şagird Gürcüstanda sosial münasibətlərin tarixini tədqiq edə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
Müxtəlif dövrlərin sosial təbəqələrinin nümayəndələrini xronoloji cəhətcə qruplaşdıra
bilirsə və onların qarşılıqlı münasibətləri barədə fikir yürüdə bilirsə.
Məs.:
Dövr
Sosial təbəqələr
XI-XIII əsrlər
Zəngin aznaur, aznaur, kəndli – tacir-
sənətkar
XV-XVIII əsrlər
Knyaz-aznaur, kəndli, tacir-sənətkar
Gürcüstanda urbanizasiya və miqrasiyanın başqa növləri nəticəsində baş vermiş sosial
dəyişikliklər barədə mülahizə yürüdürsə. Müxtəlif tarixi dövrdə onların səbəblərini və
nəticələrini müqayisə edirsə;
İslahatlar və inqilab nəticəsində sosial strukturlarda baş verən
dəyişiklikləri təhlil edirsə;
Gürcüstanda müxtəlif dövrdə yaradılmış partiyalar barədə danışa bilirsə.
Tar.IX.5. Şagird gürcü dövlətinin yaranmasına və inkişafına xarici və daxili
amillərin təsirini təhlil edə bilər.
Nəticə göz önündədir, əgər şagird:
Cədvəlin köməyi ilə gürcü dövlətinin və ya dövlətlərinin (yaxud da knyazlıqlarının)
yaranmasına səbəb olmuş xarici və daxili amilləri ayırır.
Məs.:
Xarici amillər
Dövlət
1. Makedoniyalı İsgəndərin imperiyasının
parçalanması
2. a)Rusiyada 1917-ci il inqilabları
b)I Dünya müharibəsi
1. Kartli çarlığı
2. Müstəqil Gürcüstan Respublikası
Gürcü dövlətçiliyinə təsir göstərmiş konkret xarici siyasi dəyişikliklər barədə mülahizə
yürüdə bilirsə;
Xarici amillərin ölkənin daxili münaqişələrinə təsirini təhlil və müqayisə edirsə;
Müstəqilliklərini itirmiş dövlətləri cədvəldə xronoloji ardıcıllıqla qruplaşdıra bilirsə
(yaxud tamamilə yox olmuşlar) və bu hadisənin baş verməsinə səbəb
olmuş xarici və
daxili amillərlə işarə edə bilirsə,
Məs.:
Əsr
Dövlət
Xarici faktor
Daxili faktor
VI əsr
Kartli çarlığı
Sasanilər İranının
güclənməsi
Mərkəzi hakimiyyətin
zəifləməsi
XIX əsrin başlanğıcı
Kartli-Kaxeti çarlığı
Rusiyanın, İranın və
osmanlının Qafqazda
siyasəti
a)Ölkənin iqtisadi
geriliyi
b)Knyaz övladları
arasında qarşıdurma
XX əsrin sonu
Sovet İttifaqı
Demokratik ölkələrlə
qarşıdurma
a)Milli hərəkatın
güclənməsi
Dünya müharibələrinin səbəb olduğu dəyişikliklər və bu
dəyişikliklərin Gürcüstana
əhəmiyyəti haqqında mülahizə yürüdürsə;
Beynəlxalq təşkilatların müasir Gürcüstanın dövlətçiliyinin inkişafına təsirini təhlil edə
bilirsə.
İstiqamət: mədəniyyət və din
