Yerel Dış Politikanın temelleri

Yerel Dış Politikanın temelleri   123
4. SonuÇ Ve Öneriler
Bu  bölümde  tez  ile  ilgili  kısa  bir  sonuç  değerlendirmesi  yapılıp, 
ayrıca  Türkiye’deki  yerel  yönetim  ve  birliklerinin  uluslararası  ilişki-
ler alanında aktif çalışmalar yürütebilmeleri ve etkili olabilmeleri için 
bazı öneriler sıralanmaktadır. 
4.1. Yerel Dış Politikanın Profesyonelleşmesi 
Yerel yönetimlerin günümüzde demokratikleşme ve küreselleşme-
nin müşterek etkisi ile, yani demokraselleşmenin tesiri ile uluslararası 
alanda  giderek  daha  fazla  varlık  gösterdikleri,  daha  etkin  oldukları 
ve  bilimsel  çevrelerle  uluslararası  kurumların  daha  fazla  dikkatleri-
ni  çektikleri  görülmektedir.  Yerel  yönetimler  dış  politikalarını  geliş-
tirirken ve uygularken, millî menfaatlere bağlı ve ulusal yönetimlerin 
belirlediği dış politika ile ilişkili bir şekilde hareket etmektedir, etmek 
durumundadırlar. 
Ulus-altı yönetimlerin uluslararası alandaki varlığı, en az otuz yıl 
önce bilim çevrelerince tespit edilmiş ve araştırılmaya başlamıştır. Bu 
konuda çok sayıda bilimsel kaynağın yanı sıra ayrıca birçok ulusla-
rarası kurumun ve kuruluşun bu konu ile ilgili raporları, kararları ve 
tavsiyeleri mevcuttur. Yerel dış politika veya onun uygulama yöntemi 
olan yerel diplomasiyi araştıran uzmanlar şu tespitleri yapmaktadır: 
Birincisi,  yerel  yönetimler  uluslararası  siyasetin  her  kademesin-
de varlık gösteren aktörler haline gelmiş olup, diplomasi süreçlerinin 
değişimine katkı yapmaktadır. 
İkincisi, yerel yönetimlerde uluslararası 
çalışmalar ve diplomasi uygulamaları giderek profesyonelleşmektedir. 

---

124  Yerel Dış Politikanın temelleri
Birçok yerel yönetimde artık tutarlı bir yerel dış politikayı geliştirmeye 
çalışan  profesyonel  kadrolar  istihdam  edilmektedir. 
Üçüncü  gelişme, 
yerel  dış  politikalarda  idealizmden  pragmatizme  (faydacılığa)  doğru 
bir evrim izlenmektedir. Yerel dış politikaların profesyonelleşmesi ile 
birbirini besleyen bu ikinci gelişmenin sebebi, genel olarak toplumla-
rın 1960 ve 1970’li yılların idealizminden sonra 1990’lı yıllarda hâkim 
olan bireyselci ve realist duruşu benimsemeleri ile ilgili olabilir. Yerel 
yönetimler dış politikalarında, pratik veya ekonomik kâr ve menfaatleri 
gözetmektedir. 
Dördüncüsü, profesyonelleşme eğilimine rağmen yerel 
dış politika hâlâ “emekleme döneminde” olup, genellikle kısa vadeli 
yaklaşımlar hâkim olmaktadır (van der Pluijm ve Melissen, 2007:33,34).
Profesyonelleşme eğiliminin bir başka göstergesi olarak da, özellik-
le metropol veya bölgesel yönetimlerde dış politika ile ilgili birimlerde 
artık  emekli  diplomatların  veya  bir  şekilde  dışişleri  bakanlıklarında 
görev almış kişilerin istihdam edilmesi gösterilebilir. Uluslararası or-
tamdaki çok yönlü ve çok katmanlı ilişkileri fırsatlara dönüştürmek, 
şehre veya bölgeye bundan fayda sağlamak veya uluslararası arenada 
söz ve itibar sahibi olmak için seçilmiş ve atanmış yerel yöneticilerin 
paylaştıkları iyi bir vizyona, üzerinde düşünülmüş bir dış politikaya, 
tutarlı ve aktif bir diplomasiye ve bunları uygulayacak tecrübeli kad-
rolara ihtiyaç vardır. 
Dış politika, bir ülkenin dışarıya dönük menfaatlerinin toplamını 
koruma ve kollama amaçlı politikadır. Bu politika, birçok katman-
dan, unsurdan ve eylemden oluşmakta olup, sadece dışişleri bakan-
lıklarının  veya  diğer  merkezî  kurumların  çabaları  bu  menfaatlerin 
toplamını  kucaklayamaz.  Merkezî  yönetimin,  yerel  yönetimlerin, 
iş dünyasının, sivil toplumun ve medyanın yurt dışındaki aktörler-
le  ilişkilerinin  toplamı,  millî  menfaatlere  hizmet  etmektedir.  Bun-
lar içerisinde kamu meşruiyetine dayanan merkezî ve yerel yöneti-
me ayrı bir sorumluluk düşmektedir. Bu alanda dışişleri bakanlığı, 
diplomasi  donanmasının  amiral  gemisi  konumundadır  (Daoudov, 
2010b). Ancak bu donanma artık, hacmi ve hızı farklılık gösteren, 
bazen değişik güzergâhlarda ancak aynı rotada seyreden irili ufaklı 
gemilerden oluşmaktadır. Bu ortamı etkili bir şekilde yönetmek için 
yerel yönetimlerin daha serbest idarî ve hukukî bir çerçevede, daha 
profesyonel yöntemlerle ve araçlarla daha iyi bir koordinasyon orta-
mında politika yürütmeleri gerekmektedir.

---

4.2. türkiye için Öneriler 
Demokratikleşme yolunda ilerleyen ve son yıllarda ekonomik is-
tikrar ve büyümeyi yakalayan Türkiye’nin güçlü bir şekilde kalkınması 
için, yerinden yönetimin daha fazla geliştirilmesi, yerel yönetimlerin 
malî ve idarî yönden güçlendirilmesi ve içte ve dışta yetkilendirilmesi 
önem taşımaktadır. Yerel yönetimlerin vatandaşlara kaliteli hizmetleri 
sunmaları ve yerel demokrasinin gelişmesi şüphesiz ulusal yönetimin 
genel politikasının başarısını destekleyecektir. Diğer yandan, bölge-
sinde ve dünyada önemi ve etkisi artan Türkiye, ulusal dış politikasına 
güç katacak her unsuru geliştirmelidir. Genel olarak merkezî yönetim, 
özelde ise Dışişleri Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmaların bazı 
doğal  sınırlarının  bulunduğu,  yani  “klasik”  yöntemlerin  artık  yeterli 
olmadığı, olamayacağı gerçeği günümüzde daha iyi anlaşılmış, diğer 
aktörlerin faaliyetlerinin de “toplam millî çıkarlarına” hizmet ettikleri 
ve dış politikayı destekleyici ve tamamlayıcı faktör oldukları görüşü 
devletin zirvesinde de kabul görmüştür. T.C. Başbakanlığı bünyesinde 
Kamu  Diplomasisi  Koordinatörlüğü’nün  kurulmuş  olması,  bu  duru-
mun bir anlamda beyanı ve kabulü niteliğindedir (Daoudov, 2010b). 
İlgili genelgenin ifadesi ile “günümüzde, küreselleşmenin bir sonucu 
olarak  uluslararası  ilişkiler  daha  karmaşık  bir  hale  gelmiş,  devletler 
arasındaki resmi diplomasi yanında, uluslararası toplumu etkilemenin 
ve yönlendirmenin bir aracı olarak “Kamu Diplomasisi” ayrı bir önem 
kazanmıştır” (Başbakanlık Genelgesi, 2010/3).  
Yerel dış politikanın da ülkenin yararına etkin bir şekilde yürütü-
len bir politika olabilmesi için vizyon değişimi ve sistem değişimi (ve 
elbette ki kültür değişimi) gereklidir. Bu değişimlerin vuku bulması, 
özellikle kamu yönetiminin kültüründe gerekli değişimlerin yaşanma-
sı için akademik camianın da kapsamlı bilgi ve fikir desteğini sağla-
ması ehemmiyet taşımaktadır. 
4.2.1. Vizyon Değişimi
Bu çalışmada görüldüğü üzere, bazı gelişmiş ülkeler yerel dış po-
litikayı  sadece  “müsamaha  edilmesi”,  “hoş  görülmesi”  gereken  bir 
olgu olarak görmeyip, buna ülkenin dış politikası açısından stratejik 
bir değer addetmektedirler. Fransa Dışişleri Bakanlığı’nın yayınların-
Yerel Dış Politikanın temelleri   125

---