222
dünyada u ur qazanmaq üçün informasiya-kommunikasiyanı inki af
etdirm k lazımdır. Bu sah y s rf olunan vasit l r son n tic d mühüm
s m r alınmasını t min edir. T sadüfü deyil ki, ölk mizin prezidenti
Heyd r
liyev müdriklikl 17 fevral 2003-cü ild «Az rbaycan
Respublikasının inki afı namin informasiya v kommunikasiya
te nologiyaları üzr milli strategiya (2003-2012-ci ill r)» il ba lı s r ncam
imzaladı v bununla da ölk mizin informasiya-kommunikasiya sah sind
h rt r fli v dinamik inki afını dövl tin diqq t öbyektin çevirdi.
Respublikanın regionlarında sosial-iqtisadi inki afın sür tl ndirilm sinin
sas amill rind n birid k nd t s rrüfatı resurslarının v
üsusi il d su
resurslarının meliorativ i l rinin s m r liliyinin yüks ldilm sind roluna
üsusi h miyy t verilm si kimi mühüm v zif l r qar ıyya qoyulur. K nd
t s rrüfatı istehsalının s m r liliyinin yüks ldilm sind , k nd t s rrüfatı il
laq dar dig r sah l rin sosial-iqtisadi inki afının sür tl ndirilm sind in-
formasiya-kommunikasiya te nologiyalarının geni t tbiqi
üsusi rol
oynayır.
Respublika regionlarında k nd t s rrüfatı resursluarının (torpaq, su,
material-te niki v enerji) avtomatlandırılmı idar sistemi; Respublika
regionlarında n qliyyat v telekommunikasiya ( nternet sistemi da il
edilm kl )
idm tl rinin t kilinin avtomatla dırılmı idar etm sistemi;
Respublika regionlarında k nd t s rrüfatı resurslarının s m r li istifad sinin
t kilinin elektron n zar t sistemi.
T bii resursların s m r li istifad olunması probleml rinin h llind
su resurslarının idar olunması üsusi h miyy t k sb edir. Respublikada
m hsul bollu unun yaradılması probleminin h lli torpa ın v suyun
s m r li istifad sind n asılıdır. Odur ki, torpa ın öz ll dirilm si v
sahibkarlı ın inki afı
raitind k nd t s rrüfatı m hsulları bollu unun
yaradılması bilavasit su resurslarının m qs d uy un bölü dürülm si il
ba lıdır. Bel oldu u halda su resurslarının idar edilm sinin dövl t
t nziml nm si z ruridir.
223
Su resurslarının idar olunmasının «Az rsu», «Meliorasiya v su
t s rrüfatı» Açıq S hmdar C miyy tl ri v k nt t s rrüfatı Nazirliyinin i in-
in s m r li
laq l ndirilm si
sasında Beyn l alq standartlara uy un
avtomatla dırılmı idar etm sistemi vasit sil t nziml nm si
üsusi
aktuallıq k sb edir. Su resurslarının t krar istehsalı v idar olunmasının
Dövl t t nziml nm si t l bl rin müvafiq strategiya v konsepsiyanın
i l nib hazırlanması sasında «Su resurslarının s m r li istifad olunması»
Qanununun i l nib q bul edilm sidir. Bu qanun q bul edildikd n sonra su
resurslarının s m r li istifad olunmasında Dövl t siyas tinin h yata
keçirilm si, h min respblikanın istifad sin n zar tin t kilind informa-
siya-kommunikasiya te nologiyalarının v bilavasit avtomatla dırılmı
idar etm sisteminin, habel , elektron n zar t sisteminin t tbiqinin
z ruriliyi qar ısında durur. Bununla laq dar müqayis li layih l rin i l nib
hazırlanması v h yata keçirilm si t l b olunur. Bu layih l rin s m r liliyi
te niki-istismar keyfiyy tl ri il yana ı, te niki-iqtisadi göst ricil rinin
müqayis si
sasında mü yy n edilm lidir. Su resurslarının s m r li
istifad sinin müqayis li layih l ri (resursların idar edilm sind informa-
siya-kommuntkasiya te nologiyalarının v avtomatla dırılmı idar etm
sisteml rinin t tbiqi n z r alınmaqla) a a ıdakı göst ricil r
saslandırılmalıdır:
– müqayis olunan h r bir layih üçün ayrı-ayrılıqda t l b olunan
saslı v sait (investisiya) qoyulu unun ümumi m bl
i;
– Su resurslarının h r
ir kub metrin dü n v sait qoyulu unun
m bl
i;
– Su resurslarının istifad sind n
ld edil n g lirin h r manatına
dü n saslı v sait qoyulu unun m bl
i;
– Su resurslarının s m r li istifad si n tic sind meliorasiya v k nd
t s rrüfatı sistemind , habel «Az rsu» Açıq S hmdar c miyy tind v
onun t s rrüfatlarında m k m hsuldarlı ının s viyy sini arakteriz ed n
göst ricil r
224
( m k m hsuldarlı ının artım tempi, bir i çinin orta m k m hsuldarlı ı,
natural v pul ifad sind );
– su resurslarının istfad si il
laq dar illik cari
rc l rin ümumi
m bl
i v bir kub metr suyun maya d y ri;
–illik tam g tirilmi
rcl rin (illik cariv h r bir il dü n saslı
v sait qoyulu u) ümumi m bl
i;
– su resurslarının h r bir kub metrin dü n tam g tirilmi
rcl rin
m bl
i;
– su resurslarının istifad sind n
ld edil n g lirin h r manatına
dü n tam g tirilmi m bl
i;
– su resurslarının t krar istehsalı v istifad olunması il
laq dar
t l b olunan saslı v sait (investisiya) qoyulu unun öd nilm müdd ti;
– su resurslarının t krar istehsalı v istifad olunması il
laq dar
t l b olunan saslı v sait qoyulu unun iqtisadi s m r lilik (rentabellik)
msalı;
–müqayis olunan layih l rin s m r lilik nöqteyi-n z rd n
n
ya ısının t tbiqi n tic sind
ld edil c k illik iqtisadi s m r (pul
ifad sind );
– «Az rsu», «Meliorasiya v su t s rrüfatı» Açıq S hmdar
C miyy tl rinin v K nd T s rrüfatı Nazirliyinin t s rrüfatlarında istehsal
fondlarının rentabelliyi: a) ümumi rentabellik – istehsal fondlarının orta illik
d y rinn h rmanatına dü n ümumi m nf t; b) hesabi rentabellik –
güz tli fondların d y ri n z r alınmadan istehsal fondlarının orta illik
d y rinin h r manatına dü n hesabi ( alis) m nf t;
– su resurslarının s m r li istifad si il
laq dar idm tin rentabel-
liyi;
a) ümumi rentabellik- su resurslarının istifad si il
laq dar cari
rcl rin h r manatına dü n ümumi m nf tin m bl
i;
– hesabi rentabellik- su resurslarının istifad si il
laq dar cari
rcl rin h r manatına dü n hesabi m nf tin m bl
i.
Dostları ilə paylaş: |