Kalium inname: risico van hyperkaliëmie?
Overzicht van beschikbare gegevens in
Nederland
Dit rapport bevat een erratum d.d. 08-07-2015
op de laatste pagina
RIVM Briefrapport 2015-0009
M.A.H. Hendriksen | C.T.M. van Rossum | D.L. van der A
Kalium inname: risico van hyperkaliëmie?
Overzicht van beschikbare gegevens in Nederland
Dit rapport bevat een erratum d.d. 08-07-2015
op de laatste pagina
RIVM Briefrapport 2015-0009
M.A.H. Hendriksen | C.T.M van Rossum | D.L. van der A
RIVM Briefrapport 2015-0009
Pagina 2 van 39
Colofon
© RIVM 2015
Delen uit deze publicatie mogen worden overgenomen op voorwaarde
van bronvermelding: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
(RIVM), de titel van de publicatie en het jaar van uitgave.
Marieke Hendriksen (auteur), RIVM
Caroline van Rossum (auteur), RIVM
Daphne van der A (auteur), RIVM
Contact:
Dr. D.L. van der A
Centrum voor Voeding, Preventie en Zorg
Daphne.van.der.A@rivm.nl
Dit onderzoek werd verricht in opdracht van het Ministerie van
Volksgezondheid, Welzijn en Sport, in het kader van Kennisvraag
5.4.1.B Voedingsstatusonderzoek onderdeel 3. Beleidsondersteuning
t.b.v. Richtlijnen Goede Voeding
Dit is een uitgave van:
Rijksinstituut voor Volksgezondheid
en Milieu
Postbus 1 | 3720 BA Bilthoven
Nederland
www.rivm.nl
RIVM Briefrapport 2015-0009
Pagina 3 van 39
Publiekssamenvatting
Kalium inname: risico van hyperkaliëmie?
Overzicht van beschikbare gegevens in Nederland
Kalium heeft een gunstig effect op de bloeddruk omdat het het
bloeddrukverhogende effect van natrium (NaCl, ‘keukenzout’)
tegenwerkt. Belangrijke bronnen van kalium zijn groente en fruit,
aardappelen en vlees. Het is vrijwel onmogelijk om via voeding te veel
kalium binnen te krijgen. Bij gezonde personen wordt bijna al het
ingenomen kalium weer uitgescheiden via de nieren. De belangrijkste
groep mensen die een risico kan lopen op een verhoogd kaliumgehalte
in het bloed (hyperkaliëmie) zijn patiënten met ernstige nierschade. Zij
zijn gebonden aan een kaliumbeperkt dieet. Ernstige hyperkaliëmie kan
voor iedereen levensbedreigend zijn doordat hartritmestoornissen, een
acute hartstilstand of spierverlammingen kunnen optreden.
Andere groepen zouden mogelijk risico kunnen lopen op hyperkaliëmie
door een combinatie van factoren. Het gaat dan bijvoorbeeld om
mensen die niet weten dat ze een verstoorde nierfunctie hebben, en
daarnaast veel kalium via supplementen binnenkrijgen of tegelijkertijd
bepaalde medicijnen gebruiken, zoals ACE-remmers (tegen
hartklachten) of kaliumsparende diuretica (‘plaspillen’). Hoe groot dit
risico is tegen de achtergrond van de huidige kaliuminname in
Nederland, is nu niet te zeggen. Hiervoor is verder onderzoek nodig.
Dit blijkt uit een eerste inventarisatie van het RIVM in opdracht van het
ministerie van VWS. Hierin zijn beschikbare gegevens over de
kaliuminname in Nederland en de potentiële risicogroepen voor
hyperkaliëmie in kaart gebracht. De Gezondheidsraad (GR) bereidt
momenteel een nieuw advies Richtlijnen Goede Voeding voor en kan
deze informatie daarvoor gebruiken.
Aanleiding voor dit onderzoek is dat Nederlanders te veel zout
binnenkrijgen. Gestimuleerd door het Nederlandse beleid om dit te
verbeteren heeft de voedingsmiddelenindustrie aangegeven de
hoeveelheid zout in de vorm van natriumchloride in producten te
verlagen. Dit zou het risico op hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten
verkleinen. Een methode om het zoutgehalte in producten te verlagen is
het gebruik van zoutvervangers, zoals kaliumchloride
.
Kernwoorden: zoutreductie, kaliumchloride, hyperkaliëmie,
risicogroepen, ernstige nierschade.
RIVM Briefrapport 2015-0009
Pagina 4 van 39
RIVM Briefrapport 2015-0009
Pagina 5 van 39
Synopsis
Potassium intake: risk for hyperkalaemia?
Inventory of available data in the Netherlands
Potassium has a beneficial effect on blood pressure levels because it
counters the blood raising effect of sodium (NaCl, ‘salt’). Important
sources of potassium are fruit and vegetables, potatoes and meat. It is
nearly impossible to get an overdose of potassium from natural food
sources. Almost the entire daily intake of potassium is excreted by the
kidneys in healthy individuals. The most important group at risk of
developing abnormal high levels of potassium in the blood
(hyperkalaemia) are patients with severe kidney damage. They need to
follow a potassium-restricted diet. Severe hyperkalaemia can be life-
threatening because it can cause cardiac arrhythmias, cardiac arrest or
muscle weakness.
Other groups could potentially be at risk for developing hyperkalaemia
by a combination of factors. For instance, individuals at risk are those
who are not aware they have impaired renal function and at the same
time take supplemental potassium or use certain medications such as
ACE-inhibitors (heart medications) or potassium-sparing diuretics. The
magnitude of this risk relative to the current potassium intake in the
Netherlands is yet unknown. To answer this question more research is
needed.
These results have been demonstrated in an inventory performed by the
RIVM commissioned by the Ministry of Health, Welfare and Sport. In this
inventory, available data on potassium intake in the Netherlands and the
potential risk groups for developing hyperkalaemia are described. The
Health Council of the Netherlands is currently preparing a new advisory
report Guidelines for a Healthy Diet for which this information will be
used.
This study was performed in the context of the high salt consumption of
people in the Netherlands. To stimulate a healthy diet, the Dutch
government has made voluntary agreements with the food industry to
contribute to a lower salt intake by decreasing the salt (as sodium
chloride) levels in processed foods. One method to reduce the salt
content of foods is by using salt substitutes, such as potassium chloride.
Keywords: salt reduction, potassium chloride, hyperkalaemia, risk
groups, severe kidney damage.
Dostları ilə paylaş: |