Муса Гасымов
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi-metodik şurası tarix
- Bakı-1999 Mündəricat
- VII B Ö L Ü M 1946-1990-cı illərdə Azərbaycanın beynəlxalq münasibətlərdə iştirakı
| MUSA QASIMOV MAHİR ABDULLAYEV Beynəlxalq münasibətlər tarixi (XX əsr. II hissə. 1946-1999-cu illər) tarix elmləri doktoru, professor Musa Qasımovun ümumi redaktəsi ilə Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi-metodik şurası tarix bюlməsinin 1999-cu il ___________ tarixi _______ saylı iclas protokolu ilə təsdiq edilmişdir 1999 BAKI Q - 23 İxtisas redaktoru: - Mahir İslam oğlu Abdullayev, tarix elmləri namizədi, dosent Rə’çilər: - İsmayıl Musayev, tarix elmləri doktoru, M.Ə.Rəsulzadə adına BDU-nun Beynəlxalq münasibətlər və Beynəlxalq jurnalistika kafedrasının professoru; Həsən Əlibəyli, tarix elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər kafedrasının müdiri; Hikmət Rzayev, professor, Ali Diplomatiya Kollecinin Beynəlxalq münasibətlər kafedrasının müdiri. Q - 23 Qasımov M., Abdullayev M., Beynəlxalq münasibətlər tarixi (XX əsr. II hissə 1946-1999-cu illər). Dərslik. Bakı, Bakı Universiteti nəşriyyatı, 1999. - 450 s. Kitab Ali məktəb tələbələri, magistrlər, aspirantlar, müəllimlər və elmi işçilər üçün nəzərdə tutulmuşdur. Dərslikdə 1946-1999-cu illərdə beynəlxalq münasibətlər tarixi xronoloji arldıcıllıqla və problemlər üzrə izah edilir. Tədris proqramına uyğun olaraq yazılmış dərs vəsaiti təkcə ali məktəblə bağlı olan şəxslər üçün deyil, eyni zamanda beynəlxalq münasibətlər tarixi ilə maraqlanan şəxslər üçün əhəmiyyətlidir. Q ___________ 99 © Bakı Universiteti nəşriyyatı, 1999 2 Musa Qasımov Mahir Abdullayev Beynəlxalq münasibətlər tarixi (XX əsr. II hissə.1946-1999-cu illər) 3 Bakı-1999 Mündəricat Giriş ....................................................................................səh. I bölüm. Müharibədən sonrakı ilk illərdə beynəlxalq aləmdə baş verən əsaslı dəyişikliklər. Soyuq müharibənin başlanması ........................................................... səh. II bölüm. 50-ci illərdə beynəlxalq münasibətlərin başlıca inkişaf meylləri ................................................ səh. III bölüm. 60 -cı illərdə beynəlxalq münasibətlərin ümumi səciyyəsi. ................................................................ səh. IV bölüm. Gərginliyin zəiflədilməsi illərində beynəlxalq münasibətlər. ........................................................ səh. V bölüm. 1980-1990-cı illərdə beynəlxalq münasibətlər. .......................................................səh. VI bölüm. Soyuq müharibənin başa çatması. 1991-1999-cu illərdə beynəlxalq münasibətlərin əsas səciyyəsi. ............................................................. səh. VII bölüm. 1946-1990-cı illərdə Azərbaycanın beynəlxalq münasibətlərdə iştirakı. ................................. səh. VIII bölüm. Azərbaycan Respublikası beynəlxalq münasibətlər sistemində ........................................................... səh. 4 VII B Ö L Ü M 1946-1990-cı illərdə Azərbaycanın beynəlxalq münasibətlərdə iştirakı Sovet dövründə Azərbaycan beynəlxalq huququn subyekti olmamış, yalnız mərkəz vasitəsi ilə vahid dövlət daxilində beynəlxalq əlaqələrdə iştirak etmişdir. Mərkəz Azərbaycanın xarici ölkələrlə birbaşa siyasi və ticarət-iqtisadi əlaqələrinə imkan verməmişdir, müharibədən sonrakı ilk onilliklərdə əsasən mədəni əlaqələr saxlamasına icazə vermişdir. Lakin bu əlaqələr Moskvanın ciddi nəzarətində və tabeliyində həyata keçirilmişdir. Siyasi əlaqələr əsasən sosialist və inkişaf etməkdə olan ölkələrin kommunist və sosialist partiyaları ilə saxlanılmışdır. Azərbaycanın xarici ölkələrlə ticarət-iqtisadi əlaqələrinə Mərkəz əsasən 60-cı illərdən başlayaraq tədricən icazə verməyə başlamışdır. Respublikanın coğrafi-siyasi mövqeyi, iqtisadi, elmi- texniki potensialı və sərvətləri onun beynəlxalq iqtisadi əlaqalərinin maddi əsasını təşkil etmişdir. Ayrı-ayrı dövlətlərin ərazisi çərçivəsindən kənara çıxan ictimai istehsal əlaqələrinin xüsusi sahəsi olan beynəlxalq iqtisadi münasibətlər Azərbaycanda təsərrüfatın formalaşmasına, strukturuna və inkişaf sürətinə fəal təsir göstərmişdir. Öz növbəsində bu iqtisadi potensialın mənafeyi həmişə xarici ölkələrlə ticarət-iqtisadi əlaqələrin inkişafını və təkmilləşdirilməsini tələb etmişdir. Ümumittifaq əmək bölgüsü də Azərbaycanın beynəlxalq iqtisadi əlaqələrinin maddi bazasının formalaşmasında müəyyən rol oynamışdır. Azərbaycanın xarici ölkələrə ixracında xammal və yanacaq, xüsusilə neft məhsulları üstünlük təşkil etdiyindən, uzun müddət Azərbaycan köhnə neft avadanlıqları ilə quruda çıxartdığı 5 Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|