Elyazma.org saytının elektron kitabxanası
Q.Q.Markes
Hüznlü fahişələrim
Doxsan yaşım tamam olan gün özümə hədiyyə etmək
qərarına gəldim – gənc bakirə qızla dəli bir
eşq gecəsi keçirmək. Keçmiş zamanlarda əlinə «təzə-tər» qızlar
düşən kimi öz xeyirxah müştərilərinə
xəbər verən gizli görüş evinin sahibəsi Rosa Kabarkası xatırladım.
Mən onun iyrənc təkliflərinə
şirnikmirdim, o isə mənim prinsiplərimin təmizliyinə inanmırdı.
«Əxlaq zamana baxır, – o,
bədxahcasına gülümsəyirdi, – vaxt gələr, özün əmin olarsan».
Rosa məndən azca kiçik idi və çox illərdi
ondan xəbər-ətər eşitməmişdim, ola bilsin, artıq ölmüşdü. Ancaq
elə ilk kəlmədən səsini telefonda
tanıdım və salamsız-filansız dedim:
– Bu gün – hə.
O, köks ötürdü: ay tənha qoca, iyirmi ildi itib-batmısan və yalnız
ona görə qayıtmısan ki, mümkün
olmayanı xahiş edəsən. Ancaq onun peşəsi öz sözünü dedi,
seçmək üçün mənə bir yığın variant təklif
elədi, di gəl, əfsus, hamısı istifadə olunmuşlardı. Mən israr etdim,
bakirə qız olmalıdır, özü də bu gecə.
Rosa təşvişlə soruşdu: «Sən nəyi sınaqdan keçirmək istəyirsən?»
«Heç nəyi, – o, mənim ən yaralı
yerimə toxunmuşdu, – nəyi bacardığımı, nəyi bacarmadığımı özüm
yaxşı bilirəm». O, halını pozmadan
dedi ki, müdriklər çox şeyi bilirlər, ancaq hər şeyi yox: «Dünyada
bir qız qalıbsa, o da sənin kimi Qız
bürcü altında doğulanlardır. Sən niyə əvvəlcədən mənə xəbər
vermirdin?» «Təb birdən gəlir», – dedim.
«Ancaq gözləyə də bilər», – həmişə hər şeyi istənilən kişidən yaxşı
bilən Rosa cavabımı verib soruşdu
ki, «bazarı» yaxşı öyrənmək üçün ona, heç olmasa, iki gün vaxt
vermək olarmı. Tamamilə ciddi surətdə
etiraz etdim ki, bu cür işlərdə mən yaşda adamların hər günü ilə
bərabərdir. «Olmur, olmasın, – o,
tərəddüd etmədən dedi, – eybi yox, lənət şeytana, belə daha
maraqlıdır, bir saatdan sonra sənə zəng
vuraram».
Bunu deməsəm də olardı, çünki elə baxan kimi görünür: mən
yaraşıqlı deyiləm, utancaq və
ümumiyyətlə, keçmişdənqalma adamam. Ancaq belə olmaq
istəmədiyimdən, özümü elə göstərməyə
başladım ki, guya, hər şey əksinədir. Bu gün səhər açılanda,
nəhayət, qərara aldım ki, heç olmasa,
vicdanımı sakitləşdirmək üçün, əslində, necə olduğumu özümə
deyim. Və Rosa Kabarkasa qeyri-adi
zəngdən başladım. Çünki mən indi anlayırdım ki, bu, yeni həyatın
başlanğıcı olub. Adətən adam bu
yaşda dünyasını dəyişir.
.* * *
Mən San Nikolas parkının güney səmtində, müstəmləkə
üslubunda tikilmiş evdə yaşayıram, bütün
ömrümü də bu evdə qadınsız, var-dövlətsiz keçirmişəm;
valideynlərim də bu evdə yaşayıb ölüblər və
mən də bu evdə, doğulduğum çarpayıda, tezliklə gəlməsini
istəmədiyim bir gündə ağrısız, tək-tənha
ölmək istəyirəm. Atam bu evi XIX əsrin sonunda hərracdan alıb,
alt mərtəbəni burada cah-cəlallı dükan
açan italiyalıların konsorsiumuna kirayəyə verib, ikinci mərtəbəni
isə onlardan birinin qızı, Motsartın
gözəl ifaçısı, poliqlot və haribaldiçi Florina de Dios Karqamantosla
xoşbəxt yaşamaq üçün özünə
saxlayıb. Bu gözəl qadının şəhərdə heç kimdə olmayan bir cəhəti
də vardı: o, mənim anam idi.
Gipslə suvanmış tağları, şahmatvari yığılmış florensiya
mozaikalı döşəməsi olan bu ev geniş və
işıqlıdır; şüşəli dörd qapı evi qurşayan eyvana çıxır, anam mart
axşamlarında öz italyan əmiqızıları ilə
burada məhəbbət ariyaları oxuyurdu. Eyvandan San Nikolas parkı,
kilsə və Xristofor Kolumbun
heykəli, bir az uzaqda sahildəki çaxır zirzəmiləri, onlardan arxada
isə mənsəbində 20 liq yayılıb
şaxələnən, yatağına sığmayan böyük Maqdalena çayı görünür.
Evin yeganə nöqsanı – gün ərzində
növbə ilə bütün pəncərələrdən boylanan günəşdir, ona görə
hamısına pərdə asmaq lazım gəlir ki, siesta
vaxtı od tutub yanan alaqaranlıqda birtəhər yata biləsən. Otuz iki
yaşımda tək qalanda valideynlərimin
otağına köçdüm, kitabxananın qapısını açıb, həyatda mənə lazım
olmayacaq hər şeyi satmağa başladım
və aydın oldu ki, kitablardan və üstünə val qalaqlanmış
pianoladan başqa hər şey elə artıq imiş. Mən qırx il «Diario de-
la-Pas» üçün xəbərlər hazırlamaqla məşğul olmuşam, işim qısa
dalğalarda, ya
Morze əlifbasında səmanın ənginliklərinə yayılan dünya xəbərlərini
tutub, yerli əhaliyə çatdırmaq idi.
Bu gün yaşamaqdan çox, artıq ölüb getmiş peşəyə görə aldığım
təqaüdlə candərdi sürünürəm; latın və
ispan qrammatikasından dediyim dərslərə görə mənə ondan da az
pul verirlər, artıq yarım əsrdir
yorulmadan hər bazar yazdığım məqalələrə görə, demək olar ki,
heç nə, məşhur ifaçılar gələndəngələnə çap etdirdiyim musiqi və
teatr haqqındakı məlumatlara görə isə, ümumiyyətlə, heç nə
vermirlər.
Başqa bir işlə məşğul olmamışam, ancaq yazmışam, intəhası,
məndə xüsusi bir qabiliyyət, istedad
yoxdur, dramaturgiya kompozisiyasının qanunlarından qəti
xəbərsizəm və yalnız ona görə bu işə baş
qoşmuşam ki, ömrüm boyu oxuduğum saysız-hesabsız kitabdan
öyrəndiyim biliklərin gücünə
inanmışam. Kobud desək, mən – nəslimin şan-şöhrətsiz
davamçısıyam, əgər başıma gələn və bu
xatirələrdə danışacağım o böyük məhəbbət olmasa idi, gələcək
nəsillərə məndən heç nə qalmayacaqdı.
Həmişəki kimi doxsan yaşımda da ad günüm səhər saat beşdə
yadıma düşdü. Həmin gün yeganə işim
«Diario de-la-Pas»ın bazar sayı üçün məqalə yazmaq idi. Özümü
xoşbəxt saymamaqdan ötrü ideal
səhər idi: hava işıqlaşandan sümüklərim sızıldayırdı, dalım alışıb-
yanırdı, üstəlik də, üç aylıq
quraqlıqdan sonra ildırım çaxırdı. Qəhvə hazır olana kimi
yuyundum, sonra bir fincan ballı qəhvə
içdim, moniokadan hazırlanmış içi cemli iki kökə ilə qəlyanaltı
edib, kətan ev kostyumumu geyindim.
Həmin gün məqalənin mövzusu, əlbəttə ki, mənim doxsanilliyim
idi. Heç vaxt yaş haqqında
Dostları ilə paylaş: |