• MƏl umat kitabçasi handbuch



Yüklə 0,92 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/33
tarix06.05.2018
ölçüsü0,92 Mb.
#42984
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   33

41

40

Handbuch | Vernetzt für Nachhaltigkeit



Handbuch | Vernetzt für Nachhaltigkeit

dass neue Ideen entstehen, die auf breiterer Basis fußen. Je 

nach Umfang der Beteiligung ist eine professionelle Prozess-

begleitung unverzichtbar.



ZWEI BEISPIELE ZUM AUSPROBIEREN

OPEN SPACE-KONFERENZ

In Open-Space-Konferenzen kann man mit vielen Beteiligten 

eine komplexe Fragestellung bearbeiten. 

Sie steht unter einem Leitthema, hat aber keine festgeleg-

ten Referent/innen. alle Teilnehmer/innen können Themen 

einbringen, diskutieren und selbst entscheiden zu welchem 

Thema sie arbeiten möchten – Selbstorganisation und damit 

Partizipation ist ein Wesensmerkmal. Diese Methode mit vier 

vorgegebenen Prinzipien fordert und fördert die Fähigkeit, 

eigene Interessen und Impulse wahrzunehmen und ihnen zu 

folgen. Sie unterstützt damit Selbstbestimmtheit. Die Ergeb-

nisse einer Open-Space-Konferenz sind nicht vorhersehbar.



INTERAKTIVE BEFRAGUNG

Innerhalb von drei Schritten werden zunächst unbeteiligte 

Personen zu Beteiligten, indem deren Sichtweisen, Vorschläge 

und Möglichkeiten ermittelt werden. 

Auch die Zielausrichtung eines Vorhabens kann dadurch 

präzisiert und AkteurInnen können motiviert werden, aktiv 

zu werden. Ein Initiativkreis entscheidet, welche Personen 

die Interviews führen, welche Personen für eine Befragung 

relevant sind und wie die Befragung sowie die Aufarbeitung 

und Präsentation der Ergebnisse ablaufen wird. Im Idealfall 

stehen am Schluss drei bis sechs Hauptthemen fest, an denen 

auch mit neuen Interessierten weiter gearbeitet wird. 

 

Quelle: I.Stelzer/S.Garczyk/A.Streissler, (2012):

bildung.nachhaltig.regional. Aspekte einer Bildung für nachhal-

tige Entwicklung für RegionalentwicklerInnen und Bildungs-

praktikerInnen, FORUM Umweltbildung, S. 52 ff

Download: 

http://www.umweltbildung.at/uploads/tx_hetopubli-

cations/publikationen/pdf/bildung_handbuch_RZ_screen_01.pdf

PARTIZIPATION ALS 

SCHLÜSSELELEMENT

Partizipieren heißt: Lernen, dass dauerhafte Lösungen nur 

mit Beteiligung der Betroffenen zustande kommen. Lernen, 

sich in Gestaltungsprozesse einzubringen.

Partizipation bedeutet Teilhabe an Entwicklungen, die uns 

betreffen. Diese Entwicklungen können an unserem Arbeits-

platz ebenso stattfi nden wie an unserem Wohnort oder in der 

Politik unseres Landes. Durch Partizipation können wir unse-

re Bedürfnisse und Wünsche einbringen und Entwicklungen 

mitgestalten – beispielsweise auch in einem Bildungsprojekt.

Partizipation ist eine Voraussetzung für nachhaltige Ent-

wicklung. Nachhaltige Entwicklung kann nur mit der aktiven 

Mitwirkung und Mitträgerschaft aller gesellschaftlichen 

Gruppen gelingen. „Partizipation schafft eine bessere Ent-

scheidungsqualität, indem Betroffene zu Beteiligten gemacht 

werden“, heißt es auch in der österreichischen Nachhaltig-

keitsstrategie. Erst durch Partizipation entsteht ein gemeinsa-

mes Problemverständnis als Ausgangspunkt für Lösungen, die 

eher mitgetragen werden. Partizipation bedeutet auch eine 

bewusste Veränderung hin zu fl acheren Strukturen mit mehr 

Eigeninitiative und Selbstverantwortung.

In Bildungsprojekten für Nachhaltige Entwicklung können 

TeilnehmerInnen Fähigkeiten und Methoden erlernen und 

vertiefen, die bei Beteiligungsprozessen notwendig sind. Am 

authentischsten erfahrbar sind diese Kompetenzen, wenn 

die Lernenden im Bildungsprojekt selbst Beteiligung erleben, 

sei es, dass sie in die Entwicklung des Projekts eingebunden 

sind oder die Umsetzung mitgestalten können. Erleben sie

dass ihre Stimme Gewicht hat und ihre Ideen berücksichtigt 

werden, kann das Selbstvertrauen und Motivation schaffen, 

sich auch an anderen Prozessen zu beteiligen.

 

Herausfordernd in partizipativen Prozessen ist die hohe Kom-



plexität: Verschiedene Akteur/innen mit unterschiedlichen 

Meinungen und Bedürfnissen wollen eine gemeinsame Lö-

sung fi nden. Der Person oder Institution, die zur Partizipation 

einlädt, muss bewusst sein, dass sie damit einen Raum für 

Prozesse und Ergebnisse aufmacht, die nicht vorhersehbar 

sind. Um Partizipation zu ermöglichen, müssen verschiedene 

Voraussetzungen geschaffen werden, angefangen bei einer 

offenen, prozessorientierten Projektstruktur. Klare Abma-

chungen über Ziele und Aufgaben im Prozess beugen so weit 

wie möglich Missverständnissen vor. So sollte beispielsweise 

der Grad der Beteiligung geklärt werden (Ideen einbrin-

gen – mitgestalten – mitentscheiden – selbst verantworten) 

und sichergestellt sein, dass es sich um keine frustrierende 

Scheinbeteiligung handelt. Wichtig ist, die Bedürfnisse und 

Interessen der verschiedenen betroffenen Personen(gruppen) 

zu beachten, um eine möglichst breite Einbindung und letzt-

lich auch Akzeptanz zu erreichen. Durch die unterschiedlichen 

Blickwinkel und den gemeinsamen Prozess ist zu erwarten

Müxtəlif baxışlar və ümumi proses vasitəsilə daha geniş əsasa 

dayanan yeni fi kirlərin yaranmasını  gözləmək olar. İştirak 

dərəcəsindən asılı olaraq prosesin professional idarəsinə 

ehtiyac yaranır.                                                                 



İKİ  NÜMUNƏ

OPEN SPACE KONFRANSI

Open Space konfransında çoxsaylı iştirakçılar mürəkkəb sual 

üzərində işləyə bilərlər. 

Onları bir aparıcı şəxs tərəfi ndən konkret müəyyən olun-

mamış ortaq bir mövzu birləşdirir. Bütün iştirakçılar mövzu 

təklif edə bilər, müzakirə edə bilər və hansı mövzu üzərində 

işləyəcəklərinə özləri qərar verməlidirlər - şəxsən təşkil etmək 

və iştirak əsas məqsəddir. Bu metod əvvəldə sadalanan digər 

dörd prinsiplə birgə şəxsi maraq və impulsları anlamağa 

kömək edir və onların ardınca  getməyi tələb edir. Bununla 

şəxsiyyətin müəyyənləşdirilməsi qabiliyyətini dəstəklənir. 

Open Space konfransının nəticələrini əvvəlcədən görmək 

mümkün deyil.

QEYRİ-AKTİV SORĞU

Üç addımla iştirakçı olmayan şəxslər öz baxışlarını, təklifl ərini 

və imkanlarını göstərərək iştirakçılara çevrilirlər.

Bu yolla həmçinin məqsədləri dəqiqləşdirmək və iştirakçıları 

aktiv olmağa ruhlandırmaq mümkündür. Təsəbbüşkar qrup 

kimin sorğunu aparacağına, kimin  müsahibə verəcəyinə, 

sorğunun necə aparılacağına, həmçinin onun sonrakı işlənmə-

sinin və nəticələrinin necə təqdim ediləcəyinə qərar verir. İdeal 

halda nəticədə 3-6 əsas mövzu müəyyənləşdirilir və sonra da 

bunların üzərində yeni maraqlanan şəxslərlə birlikdə işlənilir.

 

 

Mənbələr: I.Stelzer/S.Garczyk/A.Streissler, (2012):



bildung.nachhaltig.regional. Aspekte einer Bildung für nachhal-

tige Entwicklung für RegionalentwicklerInnen und Bildungs-

praktikerInnen, FORUM Umweltbildung, S. 52 ff

Download: 

http://www.umweltbildung.at/uploads/tx_hetopubli-

cations/publikationen/pdf/bildung_handbuch_RZ_screen_01.pdf

İŞTİRAK AÇAR ELEMENTİ KİMİ

İştirak etmək: problemin uzunmüddətli həllinin yalnız 

bütün tərəfl ərin iştirakı ilə mümkün olduğunu öyrənmək 

deməkdir. Bu yaradıcı proseslərdə iştirak etmək deməkdir. 

İştirak bizimlə əlaqəli proseslərdə yer almaq deməkdir. Bu 

proseslər bizim iş yerimizdə, həmçinin yaşayış yerimizdə 

və ya yaşadığımız ölkənin siyasətində baş verə bilər. İştirak 

vasitəsilə biz ehtiyaclarımızı və arzularımızı səsləndirə bilərik, 

həmçinin inkişafı birlikdə yarada bilərik - məsələn hər hansı 

bir maarifl əndirmə proqramında. İştirak davamlı inkişafın 

şərtlərindən biridir. Davamlı inkişaf yalnız bütün ictimai 

qrupların aktiv iştirakı və ümumi məsuliyyəti sayəsində əldə 

edilə bilər. Avstriyanın davamlılıq strategiyasında belə deyilir: 

“İştirak verilən qərarların keyfi yyətinin artmasına şərait ya-

radır, çünki  tərəfl ər prosesin iştirakçılarına çevrilirlər”. İştirak 

vasitəsilə problem haqqında ümumi təsəvvür yaranır və bu 

problemin həlli üçün başlanğıc nöqtəsi rolunu oynayır. İştirak 

həm də daha düzgün strukturlara doğru şəxsi təşəbbüs və 

məsuliyyətlə bilərəkdən edilən dəyişikliklərdir.

Davamlı inkişaf üçün maarifl əndirmə proyektində iştirakçılar 

prosesdə iştirak üçün vacib olan bacarıq və metodları öyrənə, 

həmçinin onları dərinləşdirə bilərlər. Bu bacarıqları paylaş-

mağın ən etibarlı yolu öyrənənlərin maarifl əndirmə proyekt-

ində şəxsən iştiraklarıdır. Onların iştirakı proyekt üzərində 

işlənmə və ya onun həyata keçirilməsində ola bilər. Əgər işti-

rakçılar görsələr ki, onların səsi həlledicidir və fi kirləri nəzərə 

alınır, o zaman bu onlarda daha sonrakı proyektlərdə iştirakı 

üçün  özünəinam və motivasiya yaradacaqdır.

Mürəkkəblik iştirak proseslərdə təhrikedici faktordur: müxtəlif 

fi kirlərə və ehtiyaclara sahib olan iştirakçılar birlikdə ümümi 

bir nəticəyə gəlməyə çalışırlar. İştiraka dəvət edən şəxs və ya 

institut başa düşməlidir ki, bununla o, əvvəlcədən proqnoz-

laşdırıla bilməyən proseslərə və nəticələrə zəmin hazırlayır. 

İştirakı mümkün etmək üçün əvvəlcədən aydın, prosesə oriy-

entasiya olunmuş proyekt strukturundan başlayaraq müxtəlif 

şərtlər yaradılmalıdır. Məqsəd və tapşırıqlardakı aydın razılaş-

malar yarana biləcək anlaşılmazlıqların qarşısını alır. Məsələn 

iştirakın dərəcəsini müəyyən etmək (fi kirlər gətirmək, birlikdə 

yaratmaq,  birlikdə qərar vermək, şəxsən cavabdeh olmaq) və 

əmin olmaq lazımdır ki, heç kimi yalançı iştirakdan yarana 

biləcək məyusluq gözləmir. Vacib olan iştirakçı şəxslərin (qru-

pların) tələblərini və maraqlarıını nəzərə almaqdır, bununla 

mümkün qədər geniş iştirak sayına və qəbul etmək bacarığına 

nail olmaq olar.



Yüklə 0,92 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   33




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə