• MƏl umat kitabçasi handbuch



Yüklə 0,92 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/33
tarix06.05.2018
ölçüsü0,92 Mb.
#42984
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   33

45

44

Handbuch | Vernetzt für Nachhaltigkeit



Handbuch | Vernetzt für Nachhaltigkeit

LERNZIELE TRANSPARENT GESTALTEN

Anforderungen und Herausforderungen, die den Schüler/innen 

gestellt werden, müssen für diese nachvollziehbar sein. Zu 

erreichende Lernziele müssen sinnvoll erscheinen und vor 

allem bekannt sein.

Für das Selbstkonzept der Lernenden ist es förderlich, wenn 

Ziele von den Lernenden als fordernd aber erreichbar be-

wertet werden. Somit ist eine differenzierte Zielformulierung 

im kompetenzorientierten Unterricht unentbehrlich. Es ist 

nicht notwendig für jede/n Schüler/in persönliche Ziele zu 

formulieren, aber die jeweiligen Lernenden müssen in einem 

differenzierten Lernzielkatalog eingeordnet, um den jewei-

ligen Fortschritt zu verdeutlichen. Es ist unumgänglich das 

Vorwissen der Lernenden am Beginn eines Lernprozesses 

zu erheben. Diese Evaluierung muss sich auf die Formulie-

rung der Ziele auswirken. Ziele sind der Grund all unseres 

Tuns, sie sind maßgeblich für das Gelingen einer effi zienten 

Lernumgebung und müssen auch in der Vision der Lernenden 

vorhanden sein. Lernende müssen nicht nur über Ziele, die 

den Unterricht leiten, informiert werden, sie müssen in diesen 

Zielen Sinn und Zweck erkennen und bestenfalls sich damit 

identifi zieren. 

Ziele müssen im Unterricht für die Lernenden einen Stellen-

wert haben. Das Erreichen der Zielvorgabe muss möglich 

erscheinen, aber auch herausfordern, um weder Überforde-

rung noch Langeweile zu erzeugen. 



UNTERRICHTSTRUKTUR: LERNINHALTE VERNETZT NUTZEN

Die Vernetzung des Lernstoffs sollte möglichst vertikal (über 

die Schulstufen aufsteigend) sowie auch horizontal (fächer-

übergreifend) erfolgen. Für eine vertiefende Verarbeitung von 

Lerninhalten ist eine Vernetzung in beiden Richtungen erfor-

derlich, weil diese einerseits die wiederholte Anwendung von 

Lerninhalten sichert und die Nutzung in unterschiedlichen 

Kontexten das Wissen in andere Bereiche transferiert. Damit 

ist die Teamarbeit im Kollegi-

um unabdingbar.

Der Rückgriff auf Inhalte des 

Lehrstoffs aus vergangenen 

Schuljahren ist notwendig, um 

neue Inhalte damit zu ver-

netzen, zu ergänzen und zu 

vertiefen. Dazu ist es erfor-

derlich, dass Lernmaterialien 

(Schulbücher, Hefte, …) der 

vergangenen Schuljahre ein-

gefordert werden können und 

zum Arbeiten wieder verwen-

det werden.

Die Eigenverantwortung der 

Schüler/innen ist erforderlich, 

denn das Recherchieren von Inhalten mit eigenen Lernmate-

rialien, muss von den Lernenden zunehmend selbstständig 

erbracht werden können. Darüber müssen die Lernenden 

in der Lage ist über das eigene Lernen erfolgreich nachzuden-

ken und Erkenntnisse daraus zu generieren, wird sich auch 

weiterentwickeln.



UNTERRICHT GESTALTEN NACH GRUNDSÄTZEN DER 

KOMPETENZORIENTIERUNG: 

PRINZIPIEN UND METHODEN

DIE PERSPEKTIVE WECHSELN

Kompetenzorientierte Unterrichtsgestaltung benötigt die Be-

trachtung des Unterrichts aus der Perspektive der Lernenden. 

Lernende beherrschen Lernstoff nicht dadurch, dass dieser 

von der Lehrperson vorgetragen wurde, sondern erst durch 

die persönliche Auseinandersetzung mit den Inhalten können 

Lernende den Unterrichtsstoff verarbeiten.

Der Erwerb von Kompetenzen erfordert eine aktive Ausein-

andersetzung der Schülerinnen und Schüler mit den Lernin-

halten, welche in vielfältigen Übungsphasen gefestigt und in 

unterschiedlichste Aufgabenstellungen transferiert werden 

sollen. Die Aufgabe der Lehrpersonen besteht nun verstärkt 

in der Gestaltung sogenannter „Lernumgebungen“, um diese 

Auseinandersetzung zu gewährleisten: Es gilt, nicht nur 

vorzutragen, sondern Materialien (z.B. einen Text) bereit zu 

stellen, Diskussionen zu ermöglichen, Gruppenarbeiten anzu-

regen, Beobachtungen im Garten zu beauftragen etc.

ERFAHRUNGEN DER LERNENDEN NÜTZEN

Die konstruktivistische Lerntheorie (nach Siebert 2005, 

Arnold 2007, Reich 2012) fordert dazu auf, den Blick auf die 

Lernenden zu richten und ihnen zu ermöglichen, individuelle 

Erfahrungen, Vorstellungen und Ideen einzubringen. Das ist 

für die Konstruktion der subjektiven Lernkonzepte maßgeb-

lich. Schüler/innen konstruieren ihre individuellen Lernkon-

zepte zu den Inhalten und zum Unterrichtsablauf nach ihrem 

eigenen Ermessen und aufgrund ihrer eigenen subjektiven 

Erfahrungen, die ihr Vorwissen prägen. Nur, wenn sich die 

Lehrpersonen mit den Lernenden 

intensiv auseinandersetzen, kann 

ein Perspektivenwechsel aus Sicht 

der Lernenden stattfi nden. Inter-

essen, Vorwissen und Lernstand 

der Schüler/innen sind regelmäßig 

zu evaluieren und in die Planung 

einzubeziehen. Feedback-Methoden 

haben im Unterrichtsgeschehen 

einen hohen Stellenwert, weil diese 

Auskunft darüber geben, wie der 

Lernprozess aus Sicht der Lernenden 

verlaufen ist.

„Kompetenzen werden nicht unterrichtet, 

sie werden von den Schülern erworben.“

Fahse, 2004, S. 460



Auch Lernziele sind eine Frage der 

Perspektive

TƏDRİS MƏQSƏDLƏRİNİ AYDIN FORMALAŞDIRIN

Məktəblilərin qarşısına qoyulan tələblər və çağırışlar onlar 

üçün anlaşılan olmalıdır. Tədris məqsədləri məntiqli və hər 

şeydən əvvəl bilinən olmalıdır.

Öyrənən şəxslərin özlərini dəyərləndirməsi zamanı məqsəd-

lərin çətin, ancaq əlçatan kimi qiymətləndirilməsi daha faydalı 

ola bilər. Buna görə bacarıqlar üzərinə yönəldilmiş dərsdə mə-

qsədlər differensial şəkildə formalaşdırılması əvəzolunmazdır. 

Hər bir məktəbli üçün şəxsi məqsədlər formalaşdırmaq vacib 

deyil, ancaq hər bir məktəbli müvafi q differensial öyrənmə 

məqsədləri kataloquna yerləşdirilməlidir, beləliklə onların 

hər birinin inkişafa doğru addımlarını təyin etmək mümkün 

olacaqdır. Tədris prossesinin başlanğıcında tələbələrin mövcud 

biliklərini ölçmək lazımdır. Bu dəyərləndirmə məqsədlərin 

formalaşdırılmasına da təsir etməlidir. Bizim bütün fəaliyyəti-

miz əsasında məqsədlər dayanır, onlar səmərəli öyrənmə 

mühitinin yaranmasında həlledici rol oynayır və tələbələrin 

təsəvvürlərində mövcud olmalıdırlar. Tələbələr dərsin aparıcı 

məqsədi ilə yalnız tanış olmalı deyil, həm də onun mənasını və 

məqsədini anlamalı və yaxşı halda özlərini bununla müəyyən-

ləşdirməlidirlər.

Tələbələr üçün məqsədlər dərs prosesində müəyyən bir 

mənaya sahib olmalıdır. Məqsədlərə nail olmağın mümkünlüyü 

göstərilməlidir, ancaq artıq tələbkarlıqdan və darıxdırıcılıqdan 

qaçmaq üçün hər zaman məqsədlərdə bir çağırış olmalıdır.

DƏRSİN STRUKTURU: DƏRS MATERİALINI ƏLAQƏLİ 

ŞƏKİLDƏ İSTİFADƏ ETMƏK 

Dərs materiallarının əlaqələndirilməsi mümkün qədər vertikal 

(məktəb səviyyəsi üzrə artan), həmçinin horizontal (fənləra-

rası) aparılmalıdır. Dərsin məzmunun dərinliklərinə qədər 

işlənməsi üçün hər iki istiqamətdə əlaqələndirmə vacibdir, 

çünki bu dərsin məzmununun təkrari tədbiqini təmin edir və 

müxtəlif sahələrdə istifadə bu bilikləri başqa sahələrə daşıyır. 

Bunun üçün tədris heyətinin 

birlikdə fəaliyyəti çox böyük 

önəm kəsb edir.

Ötən məktəb illərinin dərs 

materiallarının məzmununa 

qayıtmaq vacibdir, çünki bun-

unla yeni əldə olunan bilikləri 

əvvəlkilərlə əlaqələndirmək, 

tamamlamaq və dərinləş-

dirmək mümkündür. Bunun 

üçün vacibdir ki, əvvəlki dərs 

illərinin materialları (kitablar, 

dəftərlər...) prosesə daxil edilə 

bilsin və dərs prosesində yen-

idən istifadə edilsin.

Məktəblilərin məsuliyyətli 

olmaları tələb olunandır, çünki tədris materiallarında olan 

mövzuların araşdırılması daha çox onlar tərəfi ndən şəxsən 

aparılmalıdır. Bu haqda tələbələr vaxtında

Yalnız öz təhsilini analiz etmək və ondan biliklər əldə etməyi 

bacaran insan özünü inkişaf etdirə bilər. 



DƏRSİN BACARIQLARA YÖNƏLDİLMİŞ PRİNSİPƏ ƏSASƏN 

QURULMASI: PRİNSİPLƏR VƏ METODLAR

PERSPEKTİVİN DƏYİŞMƏSİ

Bacarıqlara yönəldilmiş şəkildə dərsin qurulması şagirdlərin 

fi kir və perspektivlərini də nəzərə almalıdır. Öyrənənlər dərs 

materialını müəllim tərəfi ndən izah etdildiyi üçün mənimsə-

mirlər. Şagirdlər mövzu üzərində yalnız şəxsən işlədikdən 

sonra dərs materiallarını mənimsəyə bilərlər. 

Biliklərin əldə edilməsi şagirdlərin mövzu ətrafında aktiv 

çalışmalarını tələb edir. Bu çeşid tapşırıqlarla möhkəmlən-

dirilməli və müxtəlif çalışma növlərinə keçirilməlidir. Qarşı-

durmanı təmin etmək üçün müəllimlərin əsas məqsədi “tədris 

mühitinin” yaradılmasıdır. Bu qarşılıqlı təsir mühiti yalnız 

mövzunu izah etməklə deyil, həmçinin materiallar təqdim 

etmək (məs. mətn), müzakirələrin aparılmasını mümkün etmək, 

qrupda işləməklə, bağda nəzarəti tapşırmaqla təmin edilə bilər. 



TƏLƏBƏLƏRİN TƏCRÜBƏSİNDƏN İSTİFADƏ ETMƏK

Konstruktivist tədris nəzəriyyəsi (Siebert 2005, Arnold 2007, 

Reich 2012 görə ) tələbələrə diqqət yetirməyə, onlara öz 

təcrübələri, təsəvvürləri və fi kirlərini dinləndirməyə şərait 

yaratmağa çagırır. Bu tədrisin subyektiv konsepsiyasının ya-

radılması üçün çox vacibdir. Şagirdlər öz gücləri və subyektiv 

təcrübələrinə əsaslanaraq və dərs materialını, həmçinin dərsin 

davametmə müddətini nəzərə alaraq öz tədris konseptini 

formalaşdırır. Yalnız müəllimlər tələbələrlə aktiv ünsiyyətdə 

olduqda onların baxışlarını dəyişmək mümkün olur. Şagird-

lərin maraqları, bilikləri və təhsil 

səviyyələri mütəmadi olaraq dəyər-

ləndirilməli və tədris planına daxil 

edilməlidir. Əks təsir metodunun dərs 

prosesində yeri böyükdür, çünki bu 

tələbələr tərəfi ndən dərs prosesinin 

qiymətləndirilməsi barəsində məlu-

mat verir. 



“Bacarıqlar tədris edilmir, onlar tələbələr 

tərəfi ndən qazanılır.”

Fahse, 2004, S. 460



Öyrənmə məqsədləri də perspek-

tiv məsələlərindən sayılır


Yüklə 0,92 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   33




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə