1-mavzu. Psixologiya fanining predmeti va rivojlanish tarixi
Reja:
1.
Umumiy psixologiyaning predmeti, vazifalari.
2.
Psixologiyaning asosiy muammolari.
3.
Psixologiya fanining tarixi.
4.
Psixologik bilimlarning rivojlanish bosіshchlari.
5.
Psixologiya fanining yirik ilmiy yunalishlari va maktablari О‘zbekistonda
psixologiya fanining rivojlanish tarixi.
Psixologiya sohasida mukammal darsliklar yozila boshlagan davrga sal kam
160 yil bo’ldi. Shu davr ichida juda ko’plab ilmiy tadqiqot natijalarini o’z ichiga
olgan
monografiyalar,
darsliklar, qo’llanmalar yozildi. Lekin,
bu bilan fanning
jamiyat hayotida tutgan o’rni
juda oshib ketdi, deb bo’lmadi. Sababi, psixologiya
sohasida faoliyat ko’rsatgan barcha olimlar ko’proq diqqatlarini mavhum shaxs va
individual psixologiyaga qaratdilar. Vaholanki, inson, uning barkamolligi, jamiyat
taraqqiyotiga bevosita ta’siri masalasi o’tib borayotgan asrimizning oxiriga kelib,
o’ta dolzarb va muhim muammolar qatoridan joy oldi.
Inson psixologiyasini bilish, o’z taraqqiyotini va iqtidorini tashkil etishni bilish,
har qanday yosh davrda ham optimal ravishda ishga yaroqlilikni, turli o’zgarishlarga
psixologik jihatdan tayyorlikni ta’minlash, yangicha fikrlash va tafakkur qilish, roy
berayotgan jarayonlarni obyektiv va to’g’ri idrok qilish
qobiliyatini rivojlantirish
muammosini ilgari surdi.
Psixologiyaning predmeti.
«Psixologiya» so’zi ikkita grek so’zlaridan —
«psyche» —
jon, ruh va «
logos
» — ta’limot, ilm so’zlaridan iborat bo’lib, an’anaviy
ma’noda inson ruhiy dunyosiga aloqador barcha xodisalar
va jarayonlar uning
predmetini tashkil etadi. Boshqacha qilib aytganda, psixologiyaning predmetini har
birimizning tashqi olamni va o’z-o’zimizni bilishimizning
asosida yotgan
jarayonlar,
xodisalar, xolatlar va shakllangan xislatlar tashkil etadi.
Psixologiya
boyicha adabiyotlarda uning
predmetini qisqacha qilib,
