1 QİYMƏTLƏNDİRM
Yüklə 2,38 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- kompleks meyardan istifad ə etm əyi t əklif edir ki, bu da investisiya layih əsinin realla şdırılması zamanı mümkün
- (1.30) Burada, P k – əlveri
378 Asimmetriya əmsalı həm də təsadüfi kəmiyyətin normal bölgüsü haqqında hipotezin yoxlanması üçün istifadə oluna bilər. Onun qiyməti bu halda sıfra bərabər olmalıdır. nvestisiya layihəsi riskinin qiymətləndirilməsi üçün S.A.Komerkinin təklifindən istifadə etməyi daha məqsədəuyğun sayılır. O, «riskin qiyməti» (S risk ) adlandırdığı ümumiləşdirilmiş kompleks meyardan istifadə etməyi təklif edir ki, bu da investisiya layihəsinin reallaşdırılması zamanı mümkün şə
Z P S k risk =
(1.30) Burada, P k – əlverişsiz hadisənin başlanması mümkünlüyü (riskin səviyyəsi); Z – investisiya layihəsinin reallaşdırılmasından mümkün birbaşa itkilərin məbləği. Riskin qiymətinin müəyyən edilməsi üçün dispersiyadan, orta kvadratik kənarlaşmadan və variasiya əmsalından istifadə olunması təklif edilir. Bu göstəricilərin iqtisadi cəhətdən təfsir və müqayisəli təhlil edilməsi mümkünlüyü onların riskin qiymətləndirilməsində istifadəsini məqsədəuyğun edir. Ayrı-ayrı pul axınlarının paylanması xarakteri və onların bir-biri ilə korrelyasiyası layihənin XCD və DRN göstəricilərinin paylanması xarakterini və bununla da layihənin fərdi riskini müəyyən edir. nvestisiya layihəsinin fərdi riskinin qiymətləndirilməsi metodlarına aşağıdakıları aid etmək olar: 1) həssaslığın təhlili; 2) ssenarilərin təhlili; 3) Monte-Karlo metodu ilə imitasiya modelləşdirilməsi; 4) qərarlar şaxəsinin təhlili. 379 Həssaslığın təhlili. nvestisiya layihəsinin pul axınlarını müəyyən edən dəyişənlərin çoxu dəqiq məlum olmur və əsasən ehtimalın paylanması qanuna tabedir. Buna görə də, pul axınlarını proqnozlaşdırarkən proqnoz- laşdırılan axınlardan başqa əlavə nəyin baş verə bilcəyini müəyyən etmək zəruridir. Bu baxımdan, investisiya haqqında qərar qəbul edilməmişdən ə
ə
Həssaslığın təhlili layihənin parametrlərinin (dəyişənlərinin) gözlənilən qiymətlərinə əsasən işlənib hazırlanan baza variantının qurulması ilə başlayır. Baza variantına əsasən XCD və DRN göstəriciləri hesablanır. Bundan sonra layihənin ə sas dəyişənləri, məsələn, satışın həcmi, satılan məhsulun qiyməti, alınan xammalın qiyməti, əmək haqqının səviyyəsi və s.-nin dəyişməsinin XCD və DRN- na təsiri qiymətləndirilir. XCD-də baş verən dəyişikliyin faizlə ifadə olunan kəmiyyətinin seçilmiş dəyişənin qiymətindəki dəyişmənin faizlə ifadə olunan kəmiyyətinə nisbəti həssaslıq göstəricisi adlanır. Bu göstəricinin yuxarı olması layihənin səmərəliliyinin həmin dəyişənə qarşı həssas olduğunu göstərir. Eyni zamanda, dəyişənlərin ya onların kombinasiyasının XCD göstəricisini sıfıra bərabər edən bilən azalma həddi də müəyyən edilir. Həssaslığın təhlilinin aparılması zamanı adətən hər bir dəyişəni onun gözlənilən qiymətlərini artırıb, yaxud azaltmaqla yerdə qalan dəyişənləri sabit saxlamaqla bir neçə dəfə dəyişirlər. Beləliklə, həssaslıq təhlili vasitəsilə investisiya layihəsinin səmərəliliyinin həsas olduğu amillər müəyyən olunur və onların dəqiq proqnozlaşdırılması üçün ə lavə tədbirlər həyata keçirilir. Eyni zamanda, dəqiq müəyyən edilə bilməyən Yüklə 2,38 Mb. Dostları ilə paylaş:
|