1953-cü ilin L. P. Beriyanın xarici kapitalın mənafeyi naminə sovet dövlətini sarsıtmaq
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
43
ərimlə mübahisə edib, onu bu işdən çəkindirməyə çalışdım. Bunun nə ilə nəticələnə biləcəyini gözümün qabağına gətirdim. Ancaq ərim məni dilə tutdu və mən bir məktubun üzünü köçürdüm. Ərimin sözlərindən bilirdim ki, orada göstərilən dəlillər hamısı doğru, düzgündür. Bu hadisədən 5-6 ay sonra ərimi həbs etdilər. Çox yaxşı xatırlayıram, onu 1947-ci il mayın 20-də iş yerində həbs etmişdilər. Bir müddətdən sonra iş yerimə mülki palatada naməlum adamlar gəldi, maşına minməyə məcbur edib, məni DTN-nə apardılar. Anam və azyaşlı uşaqlarım da oraya gətirilmişdi. O vaxt Xalidənin 13, Zülfiyyənin 11 yaşı vardı. Məni və uşaqları səhərə qədər istintaq otağında saxladılar. Məndən imzasız məktubun kim tərəfindən yazıldığını soruşurdular. Mən bizimlə bu cür amansız rəftar olunduğunu görüb, məktubun yazılmasında iştirakımı dandım, qorxdum ki, bizə divan tutarlar. Ertəsi gün məni yenidən istintaqa çağırdılar. Uşaqlarımı da Bakının 40-45 kilometrliyində yerləşən pioner düşərgəsindən götürüb gətirmişdilər. Beləliklə, üç ay müddətində məni, anamı və uşaqlarımı istintaqa çağırdılar. Bir dəfə istintaq zamanı müstəntiq Yusifzadə məni hər şeyi boynuma almağa təhrik edərək, yumruğu ilə gicgahımdan vurdu. Mən yıxılıb huşumu itirdim. Gözümü aşanda başımın üstündə hakim Bağırov (Mir Cəfər Bağırovun qardaşı oğlu) durmuşdur. Bir dəfə məni dövlət təhlükəsizlik naziri Yemelyanov oturan böyük otağa gətirdilər. Atakişiyev, Padarov və başqaları da orada stolun ətrafında oturmuşdular. Ərim də otaqda idi. Məndən yenə də məktublar barədə soruşanda, yenə də ərimin Moskvaya məktub göndərməsi faktını dandım. Ərim üstümə çığırıb dedi: “Firuzə, sən niyə bunlardan qorxursan? Boynuna al ki, mən yazmışam, sənsə üzünü köçürmüsən. Mən həqiqəti yazmışam. Bizə heç bir şey ola bilməz. Boynuna al!” Bundan sonra mən məsələni yerli-yataqlı danışdım. Nəticədə Azərbaycanın Ali məhkəməsi ərim Cavadov 3 il müddətinə azadlıqdan məhrum etdi. 67 yaşlı anam Xavər Rəşidzadəni də eyni müddətə məhkum etdilər. Məni 2 il müddətinə həbs etdilər. Gözətçinin icazəsi ilə mən ərimlə danışa bilirdim. Ərim mənə danışdı ki, istintaq zamanı onu ələ salıb gülüblər, əzab, işgəncə veriblər, iş o dərəcəyə çatıb ki, o özünü öldürmək istəyib, ancaq onu xilas ediblər, uzun müddət xəstaxanada yatmalı olub. O deyirdi: “Mən cəhənnəm əzabı verirlər, bədənim döyülməkdən gömgöy, tuluq-tuluqdur. Eybi yoxdur, mən həyatda olması da, həqiqət bir gün üzə çıxacaq”. Ərim həbs düşərgəsində işgəncələrə dözməyərək canını tapşırdı. Məhkəmədən sonra məni iki dəfə həbs etdilər. Birinci dəfə 1948-ci ilin yanvarında həbs olundum, mayadək Keşlə türməsində saxlandım. SSRİ Ali məhkəməsi mənim barəmdəki qərarı ləğv edəndən sonra həbsdən azad olundum. Lakin bundan sonra SSRİ Ali məhkəməsinin plenumu işimizə yenidən baxıb, məhkəmənin qərarını təsdiq etdi. Məni 1948-ci ilin oktyabrında ikinci dəfə həbs etdilər. Əvvəlcə Ermənikənddəki qadın koloniyasına göndərildim, sonra “Kaqanoviçneft”ə köçürüldüm və oradakı türmə xəxtəxanasının vərəm şöbəsində həkim işləməyə başladım. Lakin düşmənlərimiz bundan xəbər tutub, məni Sumqayıta adi işə keçirdilər, xəstə olmağıma baxmayaraq, daxmada, zirzəmidə yerləşirdilər. 1950-ci ilin iyulunda azad olundum və mənə Bakıda yaşamağa icazə verdilər. Lakin sonra fikirlərin dəyişib, mənə Bakıda yaşamağa icazə vermədilər. DTN Bakı şəhər şöbəsinin rəisi Qribkov məni bir neçə dəfə yanına çağırıb, dərhal şəhərdən çıxmağı təklif etdi. Bakıdan çıxacağım barədə məndən iltizam aldı. Bakını tərk etməyi Bakı şəhər pasport qeydiyyatı idarəsinin rəisi Abdullayev də tələb edirdi. Mən Qutqaşenə getməyə məcbur oldum. Bir müddətdən sonra orada da məni işdən çıxartdılar və mən Mirbəşir rayonuna getmək məcburiyyətində qaldım. Bakıya, öz evimə mən yalnız Bağırov işdən çıxarılandan sonra qayıda bildim.
44
Şahid – Əlizadə Qəmər Süleyman qızı 1945-ci ildə ərim Ələşrəf Əlizadə Azərbaycan KP MK-nın ikinci katibi olan vaxt bizə Zuqulbadakı bağlardan birinə köçmək təklif olundu. Ərim də, mən də imtina etdik, çünki orada – M.C.Bağırovun qonşuluğunda özümüzü sərbəst hiss edə bilməyəcəkdik. Elə bu vaxt mühafizə rəisi Şərif Babayev zəng vurub dedi: “Cəfər (yəni Bağırov) əmr etdi ki, dərhal Zuqulbaya
köçməyə məcbur olduq. Orada biz Bağırovla rastlaşırdıq. O, bir neçə dəfə eşitdirmişdi ki, məndən məndən xoşu gəlir, mən isə özümü eşitməzliyə vurub, əhəmiyyət verməmişdim. Bağırov mənim kurorta getdiyimi biləndə narazı qalır və ərimə tənə edirdi: “Sən kişi deyilsən, niyə arvadını tək buraxırsan?” axırda mən Bağırovun özünü niyə belə arapmasının səbəbini anladım. 1949-cu ilə ərimin Türkmənistanda olmasından istifadə edən Bağırov, şəxsi həkimi Karl Borisoviç Krınskini yanıma göndərib, məni Zuqulbadakı bağına aparmağı tapşırdı. Krınski mənə dedi: “Bilirsən, Qəmər, Cəfər səni görmək istəyir”. Mən fürsətdən istifadə edib, həbsdə olan anamın azad olunması, ərimin Bakıya qayıtması barədə xahiş edəcəyimi düşünüb, sevindim. Ona gör. Də Krınskiyə dedim: “Lap yaxşı oldu. Mən Bağırovdan qrimi qaytarmağı, anamı həbsdən azad etməyi xahiş edərəm”. Ancaq Krınski başını bulayıb izah etdi: “Yox, qızım, o səni başqa cür görmək istəyir. O mənə tapşırıb ki, səni Zuqulbadakı bağına aparmağa razı salım. Söz verib ki, əgər sən razı olsan, sənin üçün hər şey edəcək”. Bu alçaq təklifin arxasında nələr gizləndiyini anlayıb, qətiyyətlə rədd cavabı verdim. Krınski bildirdi ki, mənim namuslu qadın olduğuma və məhz belə cavab verəcəyimə şübhə etmirmiş. Bundan sonra Krınski bir dəfə də yanıma gəldi və bildirdi ki, Bağırov əl çəkmir, səni bağına aparmağı israrla tələb edir və hədələyir ki, əgər mən inad etsəm, uşaqlarımı əlimdən alıb, özümü həbs etdirəcək, ərimi isə tamam məhv edəcək. Ancaq mən bu dəfə də Bağırovun iyrnc təklifinə qəti etirazımı bildirdim. Bundan sonra Bağırovun mənə qarşı bir neçə il davam edən işgəncələri başladı. O, müxtəlif vasitələrlə məni incitməyə başladı. Hələ 1946-cı ildə ərim Ələşrəf Əlizadə və qardaşım Ələkbər Mustafayev öz aralarında Bağırovu tənqid etmişdilər. Bunun üstündə onların ikisini də işdən və partiyadan çıxartdılar. Anamı və bacım Firuzəni əri həkim Cavadovla birlikdə Moskvaya şikayət məktubu yazmaq üstündə həbs etdilər. Həmin məktubda göstərilirdi ki, M.C.Bağırov öz ətrafına Quliyev, Həsənov, Seyidov kimi gərəksiz və ağılsız adamları yığıb, onlar da özbaşınalıqla, şəxsi var- dövlət yığmaqla məşğul olurlar. Bundan sonra məni də DTN-dəki istintaqlara çağırmağa başladılar. Məni səhərlər çağırırdılar. Gecə yarıyadək südəmər körpə ilə aç-susuz istintaq olunurdum. Bu, bir ayadək davam etdi. Sorğu-sual ona yönəldilirdi ki, mən ərim Ə.Əlizadənin anamı öyrətməsi, Cavadovu Bağırov əleyhinə imzasız məktub yazmağa təhrik etməsi barədə ifadə verim. Bir dəfə müstəntiq Pivovarov mürəkkəbqabını götürüb, başıma çırpaq istədi. Ikinci dəfə məni hədələdi ki, uşağını güllələyərəm. Bu günlər ərim Əlizadə evə gəlmir, Azneftdəki xidməti otağında gecələyirdi. Sonralar bildim ki, Bağırov ona məni boşamağı təklif edibmiş. Boşanma haqqında məlumatı mənə ərim yox, müstəntiq Hüseynzadə bildirdi. O, ərimin məni boşaması barədə xəbərin dərc olunduğu qəzeti göstərib dedi: “Bax, ərin səni atıb başqasını alır. Indi də ərinin bu işdə iştirakını danacaqsan?”. Mən cavab verdim ki, ərim haqqında heç bir pi şey deyə bilmərəm. Bundan sonra mən və ərim Bağırovu adına ərizə yazıb, ailəmizi dağıtmamağı xahiş etdik. Ərizəmdə göstərmişdim ki, əks təqdirdə özümü öldürəcəyəm. Bağırov məni qəbul etmədi, ərizəmə də cavab vermədi. Ərimin xahişindən sonra Bağırov “ürəyiyumşaqlıq” edib, ailə həyatımızı davam etdirməyə icazə verdi. Həmin vaxt boşanma haqqında məhkəmə işi xalq məhkəməsindən vilayət məhkəməsinə verilmişdi. Bir gün Teymur Quliyev mənə əng vurub, anına gəlməyi təklif etdi. Mən onun otağına daxil olanda Yemelyanov, Malyutin və Sumbatovu da orada gördüm. Quliyev mənə dedi: “Sənin ərin əvəzsiz neftçi-alim olduğundan Cəfər (Bağırov – red.) sənə hörmət edir. Al bu kağız, yaz ki,
Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|