181
A.I.Suslova demək olar ki, ömrünün yarısını
respublikada ana və uşaqların sağlamlığının mühafizəsinə sərf
etmişdir. O, ağır xəstə uşaqlara kömək göstərmək üçün
vaxtaşırı rayonlara gedirdi, lazım gələndə aylarla kəndlərdə
qalırdı.
A.I.Suslova həm də yaxşı təşkilatçı idi. 1930-cu ildən
1952-ci ilə qədər uşaq məsləhətxanasının müdiri, uşaq
xəstəxanasının baş həkimi, Naxçıvan səhiyyə nazirliyində ana
və uşaqların müdafiəsi müfəttişi və səhiyyə nazirinin müavini
vəzifələrində işləmişdir. O, dəfələrlə akuşer-ginekoloqların və
pediatrların ümumittifaq qurultaylarında iştirak etmişdir.
Mütəmadi olaraq öz biliyini Sovet Ittifaqının müxtəlif
şəhərlərində artırmışdır.
A.I.Suslova ictimai işlərdə də fəal iştirak etmişdir. 12 il
(1947-1958-ci illər) Naxçıvan MSSR-i Ali Sovetinin deputatı
seçilmiş, respublika Ali Sovetinin üzvü olmuşdur. Onun
səmərəli əməyi, hərtərəfli həkimlik və ictimai fəaliyyəti Sovet
Dövləti tərəfindən yüksək qiymətləndirilmişdir.
A.I.Suslova «Lenin ordeni», «Şərəf nişanı» ordeni ilə,
medallarla, «Səhiyyə əlaçısına» nişanı ilə və Fəxri fərmanlarla
təltif edilmişdir. Ona Azərbaycan SSR-in «Əməkdar həkimi»
adı verilmişdir.
A.I.Suslova 1969-cu ildə Naxçıvan şəhərində vəfat
etmişdir.
182
Hacı Tahir oğlu Tahirov
Hacı Tahir oğlu Tahirov 1923-
cü ildə Naxçıvan şəhərində anadan
olub. Ibtidai məktəbin 6-cı sinfini
bitirdikdən sonra 1935-ci ildə
Naxçıvan tibb məktəbinə daxil olub
və 1938-ci ildə oranı bitirib. O, 1938-
1946-cı illər ərzində Naxçıvan
şəhərində müalicə-profilaktika
müəssisələrində feldşer kimi işləyib.
1946-cı ildə Azərbaycan Dövlət
Tibb institutunun sanitar-gigiyena fakültəsinədaxil olmuş və
1952-ci ildə institutu bitirmişdir.
H.T.Tahirov 1952-1958-ci illərdə Naxçıvan Səhiyyə
nazirliyində Baş Dövlət Sanitar müfəttişi işləmişdir. O, 1958-
1962-ci illərdə respublika sanitar epidemioloji stansiyanın baş
həkimi vəzifəsində çalışmışdır. H.T.Tahirov 1962-ci ildən
1973-cü ilə qədər Naxçıvan MSSR Səhiyyə nazirliyində
əvvəlcə baş epidemioloq, sonra baş sanitar müfəttişi – nazir
müavini, axırıncı iki ildə isə səhiyyə nazirini əvəz etmişdir. O,
1973-1987-ci illərdə respublika sanitar epidemioloji stansiyada
xüsusi təhlükəli infeksiyalar şöbəsinin müdiri vəzifəsində
işləmişdir.
H.T.tahirov 1987-ci ildə Bakı şəhərinə köçmüş və o
ildən 2004-cü ilə qədər Azərbaycan Respublika sanitar
karantin müfəttişliyinin Xəzər dəniz sanitar karantin şöbəsində
epidemioloq vəzifəsini tutmuşdur. H.T.Tahirov Moskva və
mərkəzi həkimləri təkmilləşdirmə və ixtisaslaşdırma
kurslarında, Leninqrad hərbi tibb akademiyasında kursda
ixtisasını təkmilləşdirmişdir.
H.T.Tahirov Naxçıvanda işlədiyi müddətdə sanitar
gigiyena və epidemiya əleyhinə tədbirlərin həyata ke-
çirilməsində bilavasitə iştirak etmiş, baş vermiş yoluxucu
xəstəliklərin tezliklə aradan qaldırılmasına, onların təkrar baş
verməməsi üçün öz bilik və bacarığını sərf etmişdir.
1958-ci ilin birinci rübündə Noraşen (Şərur) rayonunun
Dəmirçi kəndində təbii çiçək hadisəsi baş verdi. Onun qarşısını
183
almaq və yayılmasına imkan verməmək üçün təcili epidemiya
əleyhinə tədbirlər hazırlanıb həyata keçirilir. Birinci növbədə
kənddə qərargah təşkil edilir. H.T.Tahirov epidemioloji ocağın
rəisi təyin edilir. Hər gün profilaktik və epidemiya əleyhinə
tədbirlər aparılır. Kənddə xəstəxana və izolyator təşkil edilir.
Gündə 2 dəfə (səhər və axşam) əhali termometraj edilir.
Hərarəti olan, şübhəli xəstələr izolyatora qoyulur.
Tədbirdə Azərbaycan Səhiyyə nazirinin birinci müavini
Rizvan Şıxbünyat oğlu Cavadovun rəhbərliyi ilə Azərbaycan
Respublika taun əleyhinə stansiyanın, Azərbaycan Respublika
Elmi-tədqiqat mikrobiologiya, virusologiya və gigiyena
institutunun mütəxəssisləri qərargahda fəaliyyət göstərirlər.
Beləliklə görülən məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində təbii
çiçək, xəstəliyi az vaxtda ləğv edilir. Məhz buna görə
H.T.Tahirov SSRI Səhiyyə nazirliyi və Azərbaycan SSR-i
Səhiyyə nazirliyi tərəfindən təşəkkür almışdır.
H.T.Tahirov səmərəli əməyinə görə Dövlət tərəfindən 8
dəfə medallarla, «Səhiyyə əlaçısına» döş nişanı ilə təltif
olunmuşdur. O, həm də fəal ictimaiyyətçi olmuşdur.
Naxçıvanda işlədiyi illərdə Naxçıvan şəhər sovetinə deputat
seçilmişdir.
H.T.Tahirov haliyədə təqaüdçüdür.
184
Valentina Filippovna Qnedkova
Valentina Filippovna Qned-
kova 1915-ci ildə Mancuriyada (uzaq
şərqdə) anadan olmuşdur. Uşaq
yaşlarında ailəsi ilə birlikdə Bakı
şəhərinə gələn V.F.Qnedkova burada
15 №-li məktəbin 7-ci sinfini bitirərək
1931-ci ildə tibbi fəhlə fakültəsinə
daxil daxil olur və oranı 1933-cü ildə
qurtarıb Azərbaycan tibb institutuna
daxil olur. 1938-ci ildə institutu
bitirəndən sonra öz xahişi ilə onu
Naxçıvan respub-likasının Culfa
rayonuna, doğum evinin şöbə müdiri vəzifəsində işləmək üçün
göndərirlər. O, burada çox az vaxtda əhali arasında böyük
hörmət qazanır.
V.F.Qnedkova 1941-ci ildə Naxçıvan şəhərinə
dəyişilir. Əvvəlcə Naxçıvan respublika birləşmiş
xəstəxanasının doğum-ginekoloji şöbəsinin müdiri, sonra isə
Naxçıvan şəhər doğum evinin şöbə müdiri vəzifəsində
işləmişdir. O, eyni zamanda Naxçıvan MSSR-i Səhiyyə
nazirliyinin doğuşa yardım müfəttişi işləmişdir. Bu illərdə
V.F.Qnedkova özünü bacarıqlı, enerjili mütəxəssis kimi
göstərir. 1951-ci ildə onu Naxçıvan MSSR-i Səhiyyə
nazirliyinin baş mama-ginekoloqu vəzifəsinə irəli çəkirlər
və bu vəzifədə ömrünün axırına kimi işləyir.
V.F.Qnedkova 25 ilə yaxın respublikada işləyərək
özünün fədakar əməyilə, naxçıvanlıların dərin hörmətini
qazanmışdır. O, cavan həkimlərə və orta tibb işçilərinə, onların
ixtisasının artırılmasına böyük kömək göstərmişdir.
Respublikanın zəhmətkeşləri onun işini yüksək
qiymətləndirmişlər. V.F.Qnedkova dəfələrlə Naxçıvan şəhər
ZDS-in deputatı seçilmişdir. O, 17 mart 1963-cü ildə
(ölümündən bir gün qabaq) Naxçıvan MSSR-i Ali Sovetinin
deputatı seçilmişdir.