Adil niFTİ OĞlu məMMƏdov tibb elmləri namizədi

 

 

 

173

Süleyman Əsəd oğlu Süleyman-zadə 

 

Süleyman 

Əsəd oğlu 

Süleyman-zadə 1905-ci ildə Ismayıllı 

rayonunun Lahıc kəndində anadan 

olmuşdur. Uşaq yaşlarında 

valideynlərini itirdiyinə görə Bakı 

şəhərinə  gəlir. Burada orta məktəbi 

bitirdikdən sonra o, universitetin 

biologiya fakültəsinə daxil olur və 

oranı 1925-ci ildə bitirir. Sonra Bakı 

şəhər 19№-li orta məktəbdə 10 il 

müəllim işləmişdir. 

S.Ə.Süleyman-zadə 1936-cı ildə Azərbaycan Dövlət 

Tibb institutuna daxil olmuş və oranı 1941-ci ildə bitirdikdən 

sonra iyul ayının 27-də 1557 №-li evakohospitalda baş 

ordinator işləmiş, bir aydan sonra tutduğu vəzifədən azad 

edilib, Azərbaycan Xalq Səhiyyə Komissarlığının sərəncamına 

göndərilmişdir. O, Səhiyyə Komissarlığının 26/VIII-1941-ci il 

97№-li  əmrinə  əsasən Naxçıvan  şəhər poliklinikasında 

nevropotoloq vəzifəsinə təyin edilir. 

S.Ə.Süleyman-zadə 1942-ci ilin oktyabr ayının 29-dan 

1943-cü ilin iyun ayının 10-a kimi poliklinikanın baş  həkimi 

işləmiş və o vaxt yenidən burada nevropotoloq işləməyi davam 

etdirmişdir. 1944-cü ilin dekabr ayının 15-də yeni vəzifəyə – 

Naxçıvan tibb məktəbinin direktoru vəzifəsinə təyin edilmiş və 

bu vəzifədə  10 ildən artıq işləmişdir. 

S.Ə.Süleyman-zadə 1955-ci il may ayının 10-dan 1959-

cu il aprel ayının 9-dək Naxçıvan MSSR-in Səhiyyə naziri 

vəzifəsində  işləmişdir. Daha sonra Naxçıvan  şəhər birləşmiş 

xəstəxanasında 2 ay nevropotoloq işləyəndən sonra 

Azərbaycan SSR Səhiyyə nazirinin əmrilə Bakı  şəhərinə 

köçmüşdür. O, 1959-cu ilin iyun ayının 1-dən 27 ildən çox 

Respublika Elmi-tədqiqat mikrobiologiya, gigiyeva və 

virusologiya institutunda müxtəlif vəzifələrdə  həkim-bioloq 

kimi işləmişdir. 

S.Ə.Süleymanzadə nazir işlədiyi müddətdə respublikada 

tibbi kadrların artırılmasına, yeni xəstəxanaların açılmasına, 

 

 

 

174

çarpayıların çoxalmasına, müalicə-sanitar müəssisələrinin 

avadanlıqla və tibbi ləvazimatla təchiz edilməsinə daim diqqət 

yetirmişdir. Məsələn, 1955-1959-cu illərdə 2 kənddə 

xəstəxana, 5 kənddə feldşer-mama məntəqəsi açılmış, 

həkimlərin sayı 38 nəfər, orta tibb işçilərinin sayı 265 nəfər 

artmışdır. 

Səhiyyə nazirliyinin 1958-1959-cu illərdə respublikada 

kənd tibb müəssisələrinin yenidən qurulması haqqında  əmri 

oldu. Bu  əmrə  əsasən 1959-cu ildə rayon səhiyyə  şöbələri  

ləğv olundu, rayon xəstəxanaları rayon sanepidstansiyalarla 

birləşdirildi və yeni kompleks-sanitar xəstəxana birləşməsi – 

SXB adlandırıldı. SXB-yə rayonun baş  həkimi rəhbərlik edir, 

o, həm də böyük sanitariya inspektoru sayılır. 

Belə quruluş kənd tibb müəssisələrinin işində profilaktik 

istiqaməti təmin edir. Rayonda mövcud kadrlardan və maddi 

vəsaitdən daha səmərəli istifadə etmək üçün şərait yaranır. 

S.Ə.Süleyman-zadə göstərdiyi xidmətə görə Dövlət 

tərəfindən medallarla təltif olunmuşdur. Ona Azərbaycan SSR-

i Səhiyyə nazirliyi tərəfindən fəxri fərmanlar verilmişdir. 

S.Ə.Süleyman-zadə 1986-cı ildə Bakı  şəhərində  vəfat 

etmişdir. 

 

---

 

 

 

175

Tofiq Abdulla oğlu Sultanov 

 

Tofiq Abdulla oğlu Sultanov 

1920-ci ildə fevral ayının 22-də 

Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdur. 

Orta məktəbi və Naxçıvan 

Pedaqoji məktəbini bitirdikdən sonra o, 

1936-1938-ci illərdə Naxçıvan şəhərinin 

1№-li orta məktəbində coğrafiya 

müəllimi işləmişdir. 

1938-1942-ci illərdə o, Azərbay-

can Dövlət Tibb institutunda 

oxumuşdur. Tələbə  olduğu müddətdə T.A.Sultanov 1940-

1942-ci illərdə institutun normal anatomiya kafedrasında 

preparator və laborant vəzifələrində çalışmışdır. 

1942-ci  ilin  sentyabr  ayında T.A.Sultanov ordu 

sıralarına çağırılmışdır və Böyük Vətən müharibəsi illərində 

döyüşən orduda zabit kimi həkim işləmişdir. T.A.Sultanov 

1942-1943-cü illərdə  şimal-qərb  və  mərkəz cəbhələrində 

sanitar rotasının qəbul məntəqəsinin və sanitar rotasının 

komandiri, 1943-1945-ci illərdə – I Ukrayna, I Belorus və IV 

Ukrayna cəbhələrində sanitar rotasının komandiri, alayın baş 

həkimi  olmuşdur. 

T.A.Sultanov müharibə vaxtı  ən gərgin döyüşlərin və 

döyüş  əməliyyatların iştirakçısı olub – Kursk Qövsündə, 

Sandomir əməliyyatında, balaton gölü (Macarıstan) ətrafındakı 

döyüşlərdə  və s. O, Rusiyanın, Belorusiyanın, Ukraynanın, 

Moldovanın, Polşanın, Macarıstanın, Almaniyanın, 

Çexoslovakiyanın alman faşistlərindən azad olunmasında 

iştirak etmişdir. 

T.A.Sultanov müharibəni 1945-ci ilin may ayında 

Çexoslovakiyada qvardiyaçı kapitan hərbi rütbəsində başa 

çatdırmışdır. 

Müharibədən sonra, 1945-1946-cı illərdə T.A.Sultanov 

Sovet qoşunlarının  şimal qrupunda, Almaniyada, alayın baş 

həkimi işləmişdir. 

1946-1953-cü illərdə o, Rusiyanın Uzaq Şərqində, 

primorsk hərbi dairəsində qvardiyaçı hava-desant diviziyasında 

 

 

 

176

tibbi-sanitar rotasının komandiri, alayın tibb məntəqəsinin rəisi 

vəzifəsində işləmişdir. 

1948-ci ildə ona  Hava-Desant Qoşunlarının  əmri ilə 

qvardiyaçı mayor hərbi rütbəsi verilmişdir. 

1953-cü ilin noyabr ayında T.A.Sultanov hərbi xidməti 

başa vurandan sonra vətənə – Naxçıvan  şəhərinə qayıdır və 

həmin aydan o, bir müddət Naxçıvan  şəhər Tibb-bədən 

tərbiyəsi dispanserində həkim vəzifəsində işləyir. 

T.A.Sultanov 1954 (mart) – 1959 (aprel) – illərdə 

Naxçıvan MSSR-i Səhiyyə nazirinin müavini, 1959-cu ilin 

aprel ayından 1965-ci ilin iyul ayına kimi  səhiyyə naziri 

vəzifəsində  işləmişdir. 1965-ci ildə tutduğu vəzifədən azad 

edildikdən sonra ona 2 aylıq  əmək məzuniyyəti verilmişdir. 

Məzuniyyəti bitdikdən sonra T.A.Sultanov Bakı  şəhərinə 

Azərbaycan respublika  səhiyyə nazirliyinin sərəncamına 

köçürülmüşdür. O, 1965 (sentyabr) – 1968 (sentyabr) illərdə  

Azərbaycan respublikasının  səhiyyə nazirliyinin 4-cü  Baş 

idarəsində  rəis müavini, 1968 (sentyabr) – 1975 (noyabr) – 

illərdə isə ömrünün axırına kimi səhiyyə nazirliyinin 4-cü Baş 

Idarəsinin Mərdəkan qəsəbəsində yerləşən 1№-li 

sanatoriyasında baş həkim vəzifəsində işləmişdir. 

T.A.Sultanov nazir vəzifəsində      işlədiyi müddətdə 

respublikada səhiyyənin inkişafına, onun texniki bazasının 

möhkəmlənməsinə, tibbi kadrların və  xəstəxanaların, onlarda 

çarpayıların artırılmasına daima diqqət yetirmişdir. O illərdə 

Naxçıvan  şəhərində 30 çarpayılıq  respublika Psixonevroloji 

dispanseri, 35 çarpayılıq Naxçıvan mərkəzi rayon xəstəxanası, 

2 kənddə kənd sahə xəstəxanası, Noraşen (Şərur) qəsəbəsində 

25  çarpayılıq uşaq xəstəxanası açılmışdır. 8 kənddə  

xəstəxanalar genişləndirilərək 10 çarpayıdan 25 çarpayıya 

çatdırılmışdır. Naxçıvan  şəhərində 100 çarpayılıq vərəm 

əleyhinə dispanser binası tikilərək istifadəyə verilmişdir. 

T.A.Sultanov 1956-cı ildə Moskva şəhərində  səhiyyə 

təşkilatı üzrə rəhbər səhiyyə işçilərinin bir illik təkmilləşdirmə 

kurslarında öz ixtisasını artırmışdır. 

Müharibədə göstərdiyi xidmətlərinə görə T.A.Sultanov 

«Qırmızı Ulduz», «II dərəcəli Vətən müharibəsi» (2 dəfə) 

ordenləri ilə, «Döyüş Xidmətlərinə görə» və başqa medallarla, 

---