165
Sovetinin sədri Dadaş Bünyadzadə eyni zamanda bu komitənin
sədri təyin edilir. N.Məmmədli isə komitəyə üzv seçilir.
N.Məmmədli malyariyaya qarşı mübarizəyə öz bilik və
bacarığını sərf edir. «Malyariya əleyhinə idarələrin işinə aid
təlimat», Azərbaycan Tibb institutu nəzdində tropik fakültə
təşkil edilməsi, 1932-ci ildə «Ikinci beşillikdə respublikada
malyariya xəstəliyinin ləğv edilməsi və ona qarşı tədbirlərin
baş planı»nın hazırlanmasında fəal iştirak edir.
Naxçıvan MSSR-də səhiyyə işlərini qaldırmaq və
əhalinin sağlamlığını qorumaq üçün həyata keçirilən tədbirləri
gücləndirmək məqsədilə N.Məmmədli Naxçıvana göndərilir və
Muxtar Respublikanın Xalq Səhiyyə komissarı təyin olunur.
N.Məmmədli Naxçıvanda xalq səhiyyəsinin inkişafı üçün
böyük işlər görür. 1934-1937-ci illərdə səhiyyə sahəsində əldə
edilən nailiyyətlər – yeni xəstəxanaların açılması, çarpayıların
sayının artırılması, respublika sanitar epidemioloji və
Naxçıvan şəhər Təcili yardım stansiyasının yaradılması,
doğum və körpələr evinin, tibb məntəqələrinin təşkil edilməsi,
tibb müəssisələri üçün yeni binaların tikilməsi, epidemik
xəstəliklərə qarşı aparılan kompleks tədbirlər və s.
N.Məmmədlinin adı ilə bağlıdır.
1931-ci ildə ilk dəfə Naxçıvan şəhərində tibb məktəbi
açılmışdır. Bu vacib işin təşəbbüskarı N.Məmmədli olmuşdur.
Həmin məktəb yerli əhalidən orta tibb işçisi kadrları
hazırlamağa imkan vermişdir.
1934-1936-cı illərdə Naxçıvanda mineral suların tədqiq
edilməsi işində N.Məmmədlinin əməyi daha böyükdür. Onun
təklifi ilə Bakıdan göndərilən ekspedisiyalar Sirab, Badamlı,
Darıdağ və Nəhəcir mineral sularının fiziki-kimyəvi xassəsini
və onların müalicə əhəmiyyətini öyrənmişlər.
N.Məmmədli nəinki bacarıqlı təşkilatçı, təşəbbüskar
həkim, fəal ictimaiyyətçi olmuşdur, o, həm də layiqli elmi işçi
kimi tanınmış, bir çox elmi əsərin müəllifi olmuşdur.
Nadir Cəlil oğlu Məmmədli 1937-ci ildə Gəncə
şəhərində vəfat etmişdir.
Aslan Nəzər oğlu Tairov
166
Aslan Nəzər oğlu Tairov 1898-ci
ilin may ayında Salyan rayonunda
anadan olub.
4 illik kənd məktəbini bitir-
dikdən sonra Bakıya gəlir və 1911-ci
ildə ikinci kişi gimnaziyasına daxil olur.
1920-ci ilin aprel çevrilişindən sonra
Bakı Dövlət Universitetinin tibb
fakültəsinə qəbul olur. 1926-cı ilin may
ayında tibb fakültəsini müvəffəqiyyətlə bitirən A.Tairov
Universitetin Elmi Şurasının qərarı ilə Hospital Cərrahlıq
kafedrasında ordinator saxlanılır. Iki illik ordinaturanı
bitirdikdən sonra Lənkəran şəhər xəstəxanasının baş həkimi və
eyni zamanda cərrahiyyə şöbəsinin müdiri təyin olunur. O, bu
vəzifədə 1935-ci ilədək işləyir və 7 minə yaxın müxtəlif
cərrahi əməliyyatlar aparır.
Praktik təbabətdə özünü göstərən gənc həkim 1935-ci
ildə Azərbaycan Tibb institutunun Hospital Cərrahlıq
kafedrasına assistent kimi işləməyə dəvət olunur.
1937-ci ildə Naxçıvan MSSR Xalq Səhiyyə komissarı
təyin edilir və həmin il dekabrın 22-də öz razılığı ilə tutduğu
vəzifədən azad olunur.
Hospital Cərrahiyyə kafedrasında çalışmaqla bərabər,
1938-ci ildən 1941-ci ilə qədər eyni zamanda sanitar-
aviasiyada cərrah kimi respublika əhalisinə təcili cərrahi
yardım göstərir.
A.Tairov Rus-Alman müharibəsi dövründə özünü
bacarıqlı hərbi-səhra cərrahı kimi göstərmiş, 1944-1945-ci
illərdə 45-ci ordunun baş cərrahı işləmiş, hərbi cərrahlıqda çox
böyük təşkilatçılıq nümayiş etdirmişdir.
O, 1946-cı ildə Aşqabad zəlzələsində türkmən xalqına
yardım göstərən azərbaycanlı həkim tağımına rəhbərlik
etmişdir.
Ordudan tərxis olunan dosent A.N.Tairov Azərbaycan
SSR Səhiyyə nazirinin elmi katibi təyin edilir və 1952-ci
ilədək bu vəzifədə işləyir.
167
1954-cü ildə A.N.Tairov Bakı şəhər Səhiyyə şöbəsinin
baş cərrahı təyin edilir, elə həmin il doktorluq dissertasiyasını
müdafiə edir və ona professor elmi adı verilir.
1964-cü ildə Fakültə Cərrahlıq kafedrasının müdiri
vəzifəsinə seçilir və 1971-ci ilədək bu vəzifədə çalışır. Onun
rəhbərliyi ilə 3 doktorluq, 4 namizədlik dissertasiyası müdafiə
edilmişdir.
A.N.Tairovun əməyi yüksək qiymətləndirilərək ona
1960-cı ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fərmanı ilə
əməkdar həkim, 1966-cı ildə isə tibb elminin inkişafında
xidmətlərini nəzərə alaraq əməkdar elm xadimi kimi yüksək ad
verilmişdir.
1971-ci ildə A.N.Tairov vəzifə başında dünyasını
dəyişmişdir.
168
Ələkbər Əhəd oğlu Ismayılov
Ələkbər Əhəd oğlu Ismayılov
1909-cu ildə fevral ayının 25-də
Göyçay şəhərində anadan olmuşdur.
O, çox gənc yaşlarında əmək
fəaliyyətinə başlamışdır.
1923-1931-ci illərdə respub-
likanın rayonlarında komsomol
işində işləmişdir.
1923-1925-ci illərdə Azər-
bay
can LKGI MK-nin Göyçay qəza
komitəsinin pioner bürosunun sədri,
1925-1927-ci illərdə Göyçay qəza
komsomol komitəsinin təlimatçısı, 1927-1928-ci illərdə
Kürdəmir rayon komsomol komitəsinin məsul katibi, 1928-
1931-ci illərdə Zaqatala dairə pioner bürosunun sədri
vəzifələrində çalışmışdır.
Ə.Ə.Ismayılov 1931-ci ildə Azərbaycan Tibb institutuna
daxil olmuş və 1936-cı ildə institututu bitirərək həkim diplomu
almışdır.
1936-1938-ci illərdə o, Ismayıllı rayonunda
xəstəxananın baş həkimi, səhiyyə şöbəsinin müdiri vəzifəsində
işləmişdir.
Ə.Ə.Ismayılov 1938-ci ilin oktyabr ayında Göyçay
şəhərinə dəyişilmiş və burada əvvəlcə poliklinikada terapevt,
sonra isə poliklinikanın şöbə müdiri, daha sonra isə 1939-cu
ilin noyabr ayından 1942-ci ilin yanvar ayına qədər Göyçay
rayon səhiyyə şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləmişdir.
Ə.Ə.Ismayılov 1942-ci ilin yanvarında Azərbaycan SSR
Xalq Səhiyyə Komissarlığına işə dəvət olunur və
Komissarlıqda tibbi kadrlar idarəsinin rəisi vəzifəsinə təyin
edilir. Bu vəzifədə iki il işlədikdən sonra o, 1944-cü ilin
yanvar ayında Naxçıvan MSSR-i Xalq Səhiyyə komissarı
vəzifəsinə təyin edilir və burada təqribən 10 il, 1953-cü ilin
iyun ayının 30-na kimi nazir vəzifəsində işləyir.