Akademikin Son eseri
Yüklə 0,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
gizlətmədi: – Xətrinə dəymək istəmirəm. Mənim fikrimi soruşsan, sənin də ora qoşulmağına razılıq verməzdim. Sənin qəzetin ayrıca bir cəbhədir. Ordakılarla heç bir iş görmək olmaz. Niyyətləri ayrıdır və elə buna görə də ikitirəlik düşür. – Mənim mövqeyimi bilirsiniz! – Altay mübahisədən yayındı. – Gərək ordu şəhərə girməsin. Girsə, xalqdan intiqam alacaq, illərlə çıxmaq istəməyəcək burdan. Qarabağa yardım edə bilməyəcəyik. Onlar qayda yaratmağa gəlmir, erməniləri qorumağa və sizləri susdurmağa gəlir. Heç olmasa, sözümüzü deyirdik bu qəzetdə. O da bağlanacaq... Baş redaktor fikrə getdi: – Belə bir qarışıqlığı 1988-in on səkkiz günlük mitinqində də salmaq istəyirdilər. İstəyirdilər Sumqayıt ssenarisini Bakıda davam etdirsinlər. Ancaq biz imkan vermədik. – Yenə də inandığın yolla get. Televiziyada Moskvadan gələnlərin and-amanı boş şeydir, ordu gəlirsə, hökmən girəcək Bakıya. Buna bəhanə verməmək üçün yollar təmizlənməli, araqarışdıranları cəbhədən uzaqlaşdırıb, cəbhənin dinc bir təşkilat olduğunu göstərməlisiniz. – Guya Moskva bilmir Xalq Cəbhəsinin nə işlə məşğul olduğunu və nə istədiyini? – Moskva hər şeyi yaxşı bilir və bəlkə o barrikadaları da özü qurdurur. Hələ bir də gördün, kimlərəsə silah da payladı, evlərin üstünə pulemyotlar yerləşdirdi ki, Bakıda Sovet ordusuna silahlı müqavimət görüntüsü yaratsın... – Elə bilirsiz mən demirəm. Bu haqda çox mübahisəmiz olub, ay balam, Vəzirovun öz hərbi hissələri, öz milisi var – deyə bağırmışam; onlar qala-qala zavoddan, universitetdən gəlmiş fəalların əyninə hərbi paltar geyindirmək Moskvanın əlinə bəhanə verir. Yolları bağlamaq, boş əllə səngərə girib qəhrəmanlıq nitqi söyləmək özü-özünə quyu qazmaqdır. İstəsələr tankları paraşütlə tökəcəklər Bakının ortasına. Bu söhbəti açmaqda Ziyad bəyin niyyəti AXC-də gərginliyi azaltmaq və ordunun Bakıya girişinə mane olmaqdı. Tək Altay deyildi. Cəbhənin İdarə Heyətinin üzvlərindən tanıdığı hər kəslə bu söhbəti eləmişdi. Ancaq hiss edirdi ki, hadisələr Cəbhənin nəzarətindən çıxmışdır, orda da ikitirəlik var. Müdafiə Şurası adlı bir qurum gücü çatmayan bir işə girişməli deyil. Bakının guya silaha qurşanması barədə Moskva orqanlarının yalan məlumatları gizli bir xəyanət planının hazırlandığından xəbər verir. İşlər belə getsə silahlanmaq lazım gələcək, lakin qoy bunu rəhbərlik özü başlasın... ...Şəhərdə buna bənzər söhbətlər ara verməsə də, hərb maşını işə düşmüşdü və akademik bunun nə demək olduğunu bilirdi. *** Belə gərgin günlərin birində axşamüstü telefonuna zəng gəldi. – Ziyad! Yevgeni Primakovun səsini tanıdı. – Ziyad! Mən Bakıdayam. Görüşmək lazımdır. – Jenya, məncə, evimizin yolunu unutmamısan! – Məmnuniyyətlə! Mahirə xanımın mürəbbəli çayı üçün darıxmışam. – Saat neçədə gözləyək? – Vaxt azdır. İki saat sonra sizdəyəm! Siyasət, vəzifə, ölkədə baş verən hadisələr köhnə tələbəlik dostlarını dəyişməmişdi. Mahirə xanımın mürəbbələri masaya düzülmüşdü; üstəlik plov qazanı da dəmdəydi. Təbii ki, qonaq plovdan da, ev sahibinin köhnə vərdişlə doldurduğu stopkadan da imtina etmədi. Akademik hələ ümidini itirməmişdi. Tələbə dostu ölkənin nüfuzlu adamlarındandır. Bəlkə nəyisə dəyişə bildi: – Yevgeni! Siz nə iş gördüyünüzü düşünürsünüz? Ordu ünvanı səhv salıb. Bir il əvvələdək Moskvanın əleyhinə od püskürən erməni separatçıları qalıb bir kənarda, bizim üstümüzə gəlir. – Bizim nə günahımız, Ziyad! Sizin rəhbərlik çağırıb. Qorbaçov da bir həftə əvvəldən ordunun Bakıya və Azərbaycanın mühüm sənaye şəhərlərinə, sərhədboyu rayonlara ordu yeridilməsi, komendant saatı elan edilməsi barədə əmr hazırlayıb. – Hər gün Moskvadan gələnlər televizorda ordunun Bakıya girməyəcəyinə inandırmağa çalışır, qəsdən and-aman edir, dəridən-qabıqdan çıxıb camaatı inandırmağa çalışırlar. Bizimkilər də həyasızcasına ordunu çağırmadıqlarını bəyan edirlər... – Başqa nə deyə bilərlər? Ordunu onlar dəvət edib. Öz kreslolarını qorumaq üçün. – Moskvanın da əlinə bəhanə düşüb, eləmi? – Bu mexanizmləri sən məndən yaxşı bilirsən. İranla sərhədlər söküləndə biz neyləməliyik?! – Bura Bakıdır e, dostum, İran sərhədi deyil. Primakov səbirlə: – Amma hər şey burdan idarə edilir. – Nemeslərlə müharibəni unutmamışıq hələ, Jenya. Məgər Bakının o vaxtkı xidmətlərinin üstündən xətt çəkib, onun üstünə bu şəkildə gəlmək olar? Axı SSRİ- ni Bakı qurtarmışdı. Kiçik bir dəstə gəlsə, danışıb hər şeyi yoluna qoymaq olardı. – Məncə, artıq gecdir. Ancaq vicdanım rahat olsun deyə, axşam MK-ya gəl. Bu sözlərini ordakılara da çatdırarsan. Ziyad bəy birdən sözü dəyişdi: – Bu Qorbaçovun axırına nə vaxt çıxacaqsınız? Primakov duruxdu. – Çaşıb axşam da belə suallar verərsən... Ziyad bəy güldü: – Qulağıma bəzi söz-söhbətlər çatır, ona görə soruşuram. Primakovun ətli gözləri qıyıldı: – Nə bilmək olar, bəlkə də ölkənin gələcək rəhbəriylə yeyib-içirsən. – Niyə də olmasın! – dedi Ziyad bəy. ...Axşamkı görüşdə SSRİ-nin demək olar ki, bütün güc nazirləri vardı. Akademiki xüsusi hörmətlə qarşıladılar. Onu tanıyırdılar. Üstəlik, Primakov gələnlə qırx illik dostluğunu bildirmiş, onun adi adam olmadığını deyərək, gülə-gülə əlavə etmişdi: “Ehtiyatlı olun, xətrinə dəyən söz desəniz, generallığınıza, marşallığınıza baxmaz, stolu başınıza keçirər”. Görüş gecədən xeyli keçənədək davam etdi. Gələnlərin mövqeyi bəlli idi; “Yoldaş Qorbaçovun Azərbaycanın indiki hakimiyyətinə böyük etimadı var. Ordu bu hakimiyyəti qoruyacaq”. Ziyad bəy ürəyində, “əlbəttə, Qorbaçov ermənilərə sərf edən zəif rəhbərliyi müdafiə edəcək” – deyə düşündü. Onu da anladı ki, bunlar Ermənistanda, Qarabağda nə baş verdiyini bilmirlər, yaxud elə özləri də bu ssenarinin müəllifləri arasındadır və özlərini dünyadan xəbərsiz kimi aparırlar. Akademik öz mövqeyini qətiyyətlə söyləyir, gizlətmirdi. “Qarabağdakı toqquşmaların, sərhəddəki hadisələrin və mitinqlərin səbəbkarı mitinqdəkilər və Xalq Cəbhəsi deyil, sizlərsiniz. Sizin ermənipərəst siyasəti- nizdir!” Güc nazirləri heç nəyi gizlətmirdilər: “Xalqa deyə bilmərik, ancaq sən bilməlisən ki, ordu özbaşına gəlmir, sizin rəhbərlik müxalifətin qorxusundan özü dəvət edib ordunu. Qorbaçovun sərəncamı bir həftədir burdadır. Sizinkilər cəhd etsə, iqtidar-müxalifət anlaşması olsa, hökumətin və Bakıdakı ermənilərin təhlükəsizliyi təmin edilsə, ordu şəhərə girməyə bilər”. Ziyad bəyi od götürdü: – Açıq deyin ki biz Bakıya düşmənçiliklə gəlirik. Azərbaycan xalqının azadlıq, müstəqillik, torpağını qorumaq istəyi bizim vecimizə deyil, dərdimiz ancaq erməniləri qorumaqdır. Razumovski gizlətmədi: – Bəli, erməniləri də qorumaq istəyirik. Bizə məlumat çatdırılıb ki Bakıda erməni qırğını hazırlanır. Yüklə 0,89 Mb. Dostları ilə paylaş:
|