Alatoran xancan kərimov varlıq və Yoxluq Arasında
Yüklə 2,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
147 qoruyurdu? Bəlkə də sadəcə özünü razı salmağa çalışırdı. Əgər şikəst, qalıcı xəstəliyi olan insanların intiharı ilə razılaşsaq onda əqli qüsur, major depresiya ya bipolar pozuntu kimi ciddi psixoloji xəstəliklərə sahib insanların intiharı ilə də razılaşa- rıq. Əgər major depresiyə xəstəliyinə sahib insanların intiharı ilə razıyıqsa onda ortaya Sorites ya Eubulides paradoksu çıxır: major depresiya xəstəliyi yaşayan insanı daha aşağı səviyyəli depresiya xəstəsindən nə ayırır? Və daha az depresiya xəstəli- yi olan insanı arabir depresiyalar keçirən normal insandan nə ayırır? Hansı nöqtədə biz qərar veririk ki kişinin ağrısı çoxdur ya az? İntihar edə bilər yoxsa yox? Nikbinliyi cibimizə, papağımızı qabağımıza qoyub cavab verməliyik: intihar, hər insanın haqqı və qurtuluş yoludur. İnti- harı dəstəkləyən filosoflar da bunu deyirdilər, əgər insanın hə- yatı xoşbəxtlikdən uzaq və kədər içində keçirsə o zaman canını almasında bir problem görmürdülər. Bütün bunlardan bir nəticəyə gəldi Mavi, nə heç bir fi- losof dünyanı tam başa düşüb şərh edə bilər, nə də heç biri- nin fəlsəfəsini bütün insanlara aid etmək olar. Çünki bütün həyatları yaşamayıblar, bütün seçimləri dəyərləndirib təc- rübə etməyiblər və böyük ehtimal bir çoxu bədbəxt olublar, ona görə də xoşbəxt insana ya xoşbəxt həyata onların ana- lizləri tətbiq edilə bilməz. Təkcə bədbəxt insan həyatındakı bədbəxtliyi analiz etməyə və nəyin, niyə, necə olduğunu ir- dələməyə başlayır. Xoşbəxt insan çox da baş yormur nə, necə olsa yaxşı olardı deyə, o sadəcə su kimi öz həyatını yaşayır. Bədbəxt isə öz girdabında boğularaq keçmişdə atmış olduğu addımları ya indi atmaqda olduqlarını analiz edir və mənasız bir bəhanələr yığının içində boğulur. Bunu etsəm yaxşı olardı bunu etməsəm pis olardı və sair. “Ümumiyyətlə xoşbəxt insan varmı?” deyə düşündü Mavi. Ya xoşbəxt insan yoxdur ya da “xoşbəxt insan yoxdur və xoş- bəxtlik keçicidir” frazaları bədbəxt insanın sığındığı yeganə təskinlikdir. Xoşbəxt isnanlar hardadırlar? Əgər bədbəxlərdən soruşsan sənə onların kimlər olduğunu və harda olduqlarını 148 göstərəcəklər ancaq gedib o xoşbəxt sayılanlardan soruşsan onlar xoşbəxt olduqlarını inkar edəcəklər. Çünki insan doyum- suzdur ya da hərənin dərdi özünə böyükdür. Yenə də, ortada mütləq olmasa da nisbi bir xoşbəxtlik anlayışının olduğu da- nılmazdır və bəzi insanlar nisbi də olsa xoşbəxtdirlər. Dinc insanlar da var, xoşbəxtlik arxasınca qaçmırlar. Sakit təbiətli və rahatdırlar. Kasıbın ya bədbəxtin özünə təsəlli verdiyi “nə olursa olsun hamı həmişə əzab çəkəcək” kimi fəlsəfələr tam olmasa da yarı-yanılmadan ibarətdirlər deyə düşündü Mavi. Paketi çıxarıb bir siqaret daha yandırdı. Yanında içiləcək bir şeylər arzuladı. Gün batımı bənövşəyi rəngə bürüyürdü uzaq- lardakı səmanı. Yorğun şəhərin axşam işıqlarına baxdı. Təpənin aşağısından böyük magistral keçirdi. Daimi olaraq keçən ma- şınların yaratdığı səs frekansları diqqətini dağıdaraq yola cəlb etdi. Baxışları bir neçə saniyə hərəkətsiz olaraq magistralı süz- dü. Yolun ona yaxın olan tərəfindən nəqliyyət sağa doğru axırdı, digər tərəfdən isə sola doğru. Yuxarıdan maşınların yaratdıqları işıqları aydın görmək olurdu. Sola doğru gedən maşınların arxa- larındakı qırmızı işıqlara, sonraysa sağa doğru gələn maşınların qabaqlarındakı ağ işıqlara baxdı. Başını sağa çevirdikdə isə sağ- dan gələn eyni maşınların ağ və sağa gedən maşınların arxada- kı qırmızı işıqlarına baxdı. Qəribə bir şəkildə bu ona şeytan və mələk, pis və yaxşını xatırlatdı. Prespektiv dəyişdirildiyi zaman eyni maşınaların həm qırmızı həm də ağ işıqlara sahib olduqla- rını görmək mümkün idi. Bir insanın içində ağ və qaranın, pis və yaxşının birləşməsi kimi. Bir insanın həyatında yaxşı və pis günlərin iç-içə yoğrulmuş olması kimi. Yin və yang kimi. Göz- yaşının həm sevinc həm kədəri təmsil etməsi kimi. Başqa bir təyyarə daha diqqətini dağıtdı. Qarşısındakı ge- niş mənzərədən şəhərə enib qalxan bütün təyyarələri görmək olurdu. Həmin təyyarələri izləməyi heç sevmirdi, xüsusilə də şərqə doğru gedənlərini. Ölkədən çıxma qadağası səbəbilə başqa bir ölkəyə ya öz ölkəsinə gedən heç bir təyyarənin için- də ola bilməzdi və bu onu dəli edirdi. O təyyarələrin içindəki hamını qısqanırdı. Getməyə bu qədər alışmış biri üçün hansısa 149 ölkədən çıxma qadağasının olması ölüm əmrinə bərabər idi. Ümumiyətlə ölkə içi belə olsa harasa gedən bütün təyyarələrə təşvişlə baxırdı həmişə, çünki hamısının içində ola bilərdi və sadəcə birini seçmə düşüncəsi onu məhv edirdi. Təyyarə, qatar və şəhərlərarası avtobus stansiyalarında özünü pis hiss edir- di. İçindəki getmə təlaşı baş qaldırırdı. Şərqə doğru uçan bir təyyarə daha gördü və sonra özünə xatırlatdı: şərqə baxmaq qadağandır. Xroniki nostalgiyaya səbəb ola bilər. Birdən yenə şərqdə yaşamış olduğu ölkələrdən birini və ilk ekstazi atdığı günü xatırladı. O günü və o gün ki xoşbəxtliyini xatırladı, sanki heç vaxt üzülməyəcək kimi hiss etmişdi, sanki bir daha kefini heçnə pozmayacaqmış kimi hiss etmişdi. Sonra yenə durduq yerə keçmişdən kadrlar xatırlamağa başladı, İlk öpüş İlk kokain İlk sevişmə İlk dodaqlar İlk qələbəsini Və ilk məğlubiyyətini xatırladı. Uşaqkən getdikləri ilk meşəni xatırladı, Meşədə çimdiyi ilk soyuq çayı xatırladı, İlikləri üşüdü. İlk sərxoş olduğu anı, Və ilk kefli olduğu anı xatırladı. Göbələklərin ilk hallusinasiyalarını xatırladı. İlk yediyi yumruğu xatırladı, Və ilk vurduğu yumruğu. İlk qəzəbini, İlk mübarizəsini, İlk intiqamını, İlk xəyalını xatırladı. Buludları ilk fərq etdiyi günü xatırladı. Yüklə 2,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|