Altın standartıdır. İkinci Dünya Savaşı sonrasından 1973’e kadar uluslarası para sistemi olarak uygulanan Bretton Woods Sistemi

Akademik çevrelere ne kadar çekici görünürse görünsün, tam bir serbest değişken kur uygulamacılar tarafından benimsenmemektedir. Gerçek uygulamalara bakıldığında sınırsız bir dalgalanmayı bazı olağan dışı durumlar hariç neredeyse hiçbir ülkede görmemekteyiz. Bu yüzden serbest değişken döviz kuru sistemlerine uygulanabilir bir nitelik kazandırabilmek amacıyla çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu yeni tasarlanan modellerin bir kısmında dalgalı kur sistemine değişik ölçülerde müdahale edilerek daha istikrarlı bir model oluşturulmaya çalışılmıştır. Aşağıdaki bağlantıları tıklayarak günümüzde uygulamada rastlanan ve serbest dalgalanan kur sistemi ile sabit kur sistemi arasında bir uzlaşma niteliği taşıyan başlıca düzenlemelere ulaşabilirsiniz.

• Akademik çevrelere ne kadar çekici görünürse görünsün, tam bir serbest değişken kur uygulamacılar tarafından benimsenmemektedir. Gerçek uygulamalara bakıldığında sınırsız bir dalgalanmayı bazı olağan dışı durumlar hariç neredeyse hiçbir ülkede görmemekteyiz. Bu yüzden serbest değişken döviz kuru sistemlerine uygulanabilir bir nitelik kazandırabilmek amacıyla çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Bu yeni tasarlanan modellerin bir kısmında dalgalı kur sistemine değişik ölçülerde müdahale edilerek daha istikrarlı bir model oluşturulmaya çalışılmıştır. Aşağıdaki bağlantıları tıklayarak günümüzde uygulamada rastlanan ve serbest dalgalanan kur sistemi ile sabit kur sistemi arasında bir uzlaşma niteliği taşıyan başlıca düzenlemelere ulaşabilirsiniz.

Uluslararası Para Sistemi: Ülkeler arasında mevcut döviz kurları ve ödeme ilişkilerini düzenleyen kural, anlaşma ve kurumların oluşturduğu bir bütündür.

• Uluslararası Para Sistemi: Ülkeler arasında mevcut döviz kurları ve ödeme ilişkilerini düzenleyen kural, anlaşma ve kurumların oluşturduğu bir bütündür.

• Bu sistem ne kadar iyi işlerse, uluslararası ödemeler o kadar kolay ve doğru şekilde gerçekleşecektir.

• Tarihsel gelişim süreci içerisinde insanlar, eski çağlardan beri alış verişlerini gerçekleştirmek üzere çeşitli araçlar kullanmıştır.

• Uluslar arası ödeme sistemleri bakımından, dünya ekonomi tarihi belirli dönemlere ayrılabilir.

• Bunlardan birincisi, 1870’lerden 1930’lara kadar süren “altın para çağı”,
• İkincisi, 1930 ile 1944 arasını kapsayan “buhran dönemi”,
• Üçüncüsü, 1944 ile 1973 yılları arasında uygulanan “Bretton Woods Sistemi”dir.
• Dördüncüsü ise, halen içinde bulunduğumuz dönemi kapsar.

Düzenli olarak kullanılan ilk para sistemi Altın Standardı (Gold Standard)’dır.

• Düzenli olarak kullanılan ilk para sistemi Altın Standardı (Gold Standard)’dır.

• Altın Standardı, 1870’li yıllardan 1914 yılında I. Dünya Savaşı’nın başlangıcına kadar geçerli olmuştur.

Dünyada 1870lerden Birinci Dünya Savaşı’nın başlangıcına kadar kesintisiz olarak altın standardı uygulanmıştır. Şüphesiz, o zamanlarda dünya ekonomisinin merkezi Batı Avrupa, ve özellikle İngiltere olarak söylenebilirdi.

• Dünyada 1870lerden Birinci Dünya Savaşı’nın başlangıcına kadar kesintisiz olarak altın standardı uygulanmıştır. Şüphesiz, o zamanlarda dünya ekonomisinin merkezi Batı Avrupa, ve özellikle İngiltere olarak söylenebilirdi.

• Bu sistemin başlıca özellikleri şunlardır:

• Ulusal paralar arasındaki değişim oranı, ilgili paraların altın değerine göre belirlenmektedir.
• Döviz kurlarındaki değişmeler, altının bir ülkeden diğerine gönderilmesi için gerekli masrafların belirlediği altın ithal ve ihraç noktalarıyla sınırlandırılır.
• Bu durumda iktisat politikasının temel amacı olan dış denkleşme, otomatik gelir ve fiyat mekanizması aracılığıyla sağlanmaktadır.
• Altın Para Standardı gereği olarak ülkeler, bir dış dengesizliğin para arzı üzerindeki otomatik etkilerini önleme (kısırlaştırma) yoluna gidememektedir.

19. yüzyılda, altın standardı “altın çağı” nı yaşanmıştır. Bu dönemde uluslararası ödemelerde mali buhranlara nadir rastlanmaktaydı. Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle altın standardı uygulamasına ara verilmiştir. Savaş ekonomisinin getirdiği güçlükler nedeniyle, belli başlı paraların altına bağlılığı kaldırıldı ve serbest dalgalanmaya bırakıldı. Ancak bu dünya ekonomisi açısından sürekli bir çözüm olarak kalamazdı. Çünkü tekrar altın standardının getireceği istikrarlı bir sisteme istek vardı. Sonuç olarak savaş sona erdiği gibi, ülkeler ardı ardına altın standardına dönmeye başlamıştır. Ulusal paralar yeniden altına bağlanırken, savaş öncesi paritelerin aynen kabul edilmesine çok önem verilmekteydi. Bu durum bir ulusal prestij konusu olarak görülmekteydi. Oysa bu tutum, ilerleyen yıllarda ortaya çıkacak parasal buhranların altyapısını oluşturacaktı. Çünkü savaş sırasındaki enflasyonist gelişmeler nedeniyle, ülkelerin göreceli rekabet güçleri değişmiş durumdaydı. 1919’da ilk olarak ABD, eski kurdan altın standardına dönüş gerçekleşmiştir. Bu durum diğer ülkelere örnek olmuştur. İngiltere de 1925 yılında savaş öncesi paritesi üzerinden altına bağlanmıştır. 1928 yılına gelindiğinde tüm ülkeler yeniden altın standardına dönmüşlerdir.

• 19. yüzyılda, altın standardı “altın çağı” nı yaşanmıştır. Bu dönemde uluslararası ödemelerde mali buhranlara nadir rastlanmaktaydı. Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle altın standardı uygulamasına ara verilmiştir. Savaş ekonomisinin getirdiği güçlükler nedeniyle, belli başlı paraların altına bağlılığı kaldırıldı ve serbest dalgalanmaya bırakıldı. Ancak bu dünya ekonomisi açısından sürekli bir çözüm olarak kalamazdı. Çünkü tekrar altın standardının getireceği istikrarlı bir sisteme istek vardı. Sonuç olarak savaş sona erdiği gibi, ülkeler ardı ardına altın standardına dönmeye başlamıştır. Ulusal paralar yeniden altına bağlanırken, savaş öncesi paritelerin aynen kabul edilmesine çok önem verilmekteydi. Bu durum bir ulusal prestij konusu olarak görülmekteydi. Oysa bu tutum, ilerleyen yıllarda ortaya çıkacak parasal buhranların altyapısını oluşturacaktı. Çünkü savaş sırasındaki enflasyonist gelişmeler nedeniyle, ülkelerin göreceli rekabet güçleri değişmiş durumdaydı. 1919’da ilk olarak ABD, eski kurdan altın standardına dönüş gerçekleşmiştir. Bu durum diğer ülkelere örnek olmuştur. İngiltere de 1925 yılında savaş öncesi paritesi üzerinden altına bağlanmıştır. 1928 yılına gelindiğinde tüm ülkeler yeniden altın standardına dönmüşlerdir.