Az ərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Milli Palliativ Qayğı və Hospis üzrə İşçi Qrupun
- Milli Palliativ Qayğı və Hospis üzrə İşçi Qrupun
çatışmazlığı olan, pediatrik xəstələrə və s.) də göstərilir. Bu isə həmin sahələrdə müvafiq müt
əxəssislərin olmasını və palliativ xidmətlərin çeşidi və əhatəliliyinin genişləndirilməsini t ələb edir. 3.
Palliativ qayğı ilə bağlı standartlaşdırılmış yanaşma və qəbul edilmiş təlimatlar olmadığından, ehtiyacı olan xəstələrə göstərilən qayğının həcmi və keyfiyyətinin şəhərdən şəhərə və tibb ocaqlar
ı arasında ciddi fərqləndiyi düşünülür. 4.
Palliativ qayğı ilə bağlı ilk tədris vəsaiti 7 il bundan əvvəl hazırlanmış olsa da, yeni dərsliklər və kitablar n əşr edilməmişdir. Qeyd edilmiş tədris vəsaiti əsasında dərslər yalnız ATU-da onkologiya kafedrasında tədris alan tibb tələbələri üçün keçirilir. Müvafiq tədris proqramı və d ərslər nə Ə.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutu (ADHTİ), nə d ə tibb kollecləri səviyyəsində keçirilmir. Bakı Dövlət Universitetində social işçilərin hazırlanması zamanı palliativ qayğı və hospis məsələləri səthi və məhdud həcmdə olsa da, araşdırılır və tədris edilir. 5.
əvvəl Bakı və Sumqayıtda həm evdə, həm də stasionar şəraitdə və poliklinikada palliativ qayğı xidmətləri uğurla sınaqdan keçirilmişdir. Bu sınağın əsasında milli palliativ qayğı və hospis xidm ətləri modelinin hazırlanması tələb olunur. 6.
ə hospis xidmətlərinin yaradılması üçün lazım olunan xərclərin hesablanması tələb olunur. Bura h əm texniki, həm insan resursları ilə bağlı xərclər daxildir. 7.
T əxminən 10 ildən çoxdur palliativ qayğı ilə bağlı ölkədə işin aparılmasına baxmayaraq, əhalinin mühüm bir hissəsi hələ də bu xidmətlərin nə olduğu və nəyə xidmət etdiyi barədə dəqiq bilgiy
ə və məlumata malik deyil. 8.
Tibb işçilərinin palliativ qayğı və hospis xidmətləri, o cümlədən palliativ xəstələrin ehtiyacları bar
ədə məlumatlılığı yetərli deyildir. 9.
H əyatın sonunda olan xəstələr, xüsusilə də onkoloji və QİÇS xəstələrinin keçirdiyi xronik ağrının ciddiliyi və onların həyat keyfiyyətinə təsiri tibb işçiləri tərəfindən çox vaxt tanınmır, q əbul edilmir və nəticədə düzgün tənzimlənmir. PALL İATIV QAYĞI XİDMƏTLƏRİNİN YARADILMASINA DAİR ÜMUMİ TƏKLİFLƏR Mövcud s
ənədlərin/hesabatların təhlili, eləcə də hazırkı sorğunun nəticələri göstərir ki, ilkin inkişaf mərhələsində və əsasən də pərakəndə və məhdud həcmdə mövcud olmasına baxmayaraq, icma daxilind ə və evdə, ambulator-poliklinika şəraitində və ixtisaslaşmış palliativ qayğı şöbələri və hospisl ərin yaradılması ilə inkişaf etdirilməsi üçün milli palliativ qayğı proqramının qəbul edilm əsinə ehtiyac vardır. Palliativ qayğı və hospis xidmətlərinin genişləndirilməsi və milli səhiyyə sisteminin ayrılmaz komponentinə çevrilməsi, habelə icbari tibbi sığorta ödənişləri ilə əhatə olunmasını təmin etmək ciddi əhəmiyyət kəsb edir. Aşağıda tövsiyə edilən tədbirlər bu məqsədə çatmaq, eləcə də hesabatda təsvir edilmiş boşluqların və maneələrin aradan qaldırılması üçün birbaşa yol göstərə bilər. Bu tövsiyələrin bir qisminin h əyata keçirilməsinin maliyyə və insan resurslarından asılı olmasına baxmayaraq, digər bir çox f əaliyyətlərin həyata keçirilməsi heç bir ciddi maliyyə və texniki sərmayələr tələb etmir. Palliativ qayğı sistemi və xidmətlərin yaradılması prosesinin qısa təsviri •
o
Az ərbaycanda palliativ qayğı sisteminin inkişafını planlaşdırmaq və bu məqsədlə aidiyy
əti dövlət qurumları və ictimai birliklərin mütəxəssislərindən ibarət Milli Palliativ Qayğı və Hospis üzrə İşçi Qrupun yaradılması ilk addım ola bilər. Bu qrup pal
liativ qayğı və hospis modelinin sınaqdan keçirilməsi işini təşkil edə, f əaliyyətlərin ilkin və yekun nəticələrini qiymətləndirə və tələb olunduqda, korreksiyalar apardıqdan sonra onun qurumlararası qarşılıqlı əlaqə və əməkdaşlıq şəraitində ölkə üzrə tətbiqinə nail ola bilər.
24
•
Respublikada palliativ qayğı və hospis xidmətinin inkişafına dair konsepsiya və modelin t ərtib edilməsi •
Palliativ qayğının yaradılması və inkişaf etdirilməsi üzrə aidiyyəti nazirliklər və komitələr, habel ə beynəlxalq və milli ictimai birliklərin iştirakı •
qanunvericiliyin t əhlilini aparılması və müvafiq əlavə və ya dəyişikliklərin təklif edilməsi •
yaradılması məqsədilə Bakı şəhərinin iri xəstəxanalarının birində 5-10 çarpayılıq pilot Palliativ q ayğı şöbəsinin təşkil edilməsi və böyüklər üçün poliklinika və ərazi üzrə təcili tibbi yardım xidməti ilə müvafiq əməkdaşlığın qurulması
Maliyy
ə •
Palliativ qayğı xidmətlərinin göstərilməsi üçün stasionar, poliklinika və ev şəraitində x əstələrə qayğı üzrə standartlar və meyarların tərtib edilməsi və xərclərin hesablanması. T əlim-tədris •
Az ərbaycan Tibb Universitetinin nəzdində tədris edilən palliativ qayğı dərslərinin əhatəliliyinin genişləndirilməsi, ADHTİ və 2 nömrəli Bakı Baza Tibb Kolleci nəzdində ixtisaslaşdırılmış pallitiv qayğı üzrə təkmilləşdirmə kurslarının yaradılmasının təmin edilm
əsi. •
Palliativ qayğı məsələlərinin rezidentura və magistr təhsil səviyyələrinə inteqrasiya edilməsi.
Xidm ətlərin göstərilməsi •
Palliativ qayğı xidmətlərinin göstərilməsi üçün stasionar, poliklinika və ev şəraitində x əstələrə qayğı üzrə protokollar və alqoritmlərin tərtib edilməsi. •
Keyfiyy ətli palliativ qayğı xidmətlərinin göstərilməsinə təminat üçün monitorinq və qiym
ətləndirmə strategiyalarının yaradılması.
D ərmanların istifadəsinin mümkünlüyü •
Palliativ v ə hospis qayğısında olan xəstələr arasında xronik ağrının idarə edilməsində baha olmayan per os narkotik analgetikl ərin əlçatanlığının və düzgün istifadəsinin təmin edilməsi. •
ər, habelə opiatların artıq dozalanması zamanı istifadə edilən nalokson preparatlarının istehsalı, idxalı, təyin edilməsi və reseptlərin yazılması məsələlərini t ənzimləyən müvafiq qanun və normativ hüquqi aktların təkmilləşdirilməsi. 25
Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|