Az ərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi
Yüklə 0,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Əsas səbəblərdən ölüm halları ( Şəhər və kənd yerləri üzrə - cəmi) 2000 2010
- Müalicə-profilaktika müəssisələrində qeydiyyatda olan xəstələrin sayı - cəmi 23 088 28 052
birin ə malikdir, Cənubi Koreya da yaxşı nəticə verib. Lakin aşağı gəlirli ölkələr isə ən aşağı pill ələrdə qərarlaşıb (məs., Hindistan). Aşagı gəlirli ölkələr
Aşağı gəlirli ölkələrdə əhalinin palliativ qayğı xidmətlərinə olan ehtiyacı çox yüksəkdir. Əvvəl də qeyd olunduğu kimi, bu ölkələrdə xərçəng xəstəlikləri ilə müqayisədə qeyri-onkoloji (bədxassəli tör
əmələrlə bağlı olmayan) xəstəliklər səbəbindən baş verən ölüm halları daha çoxdur. Məsələn, Afrikada palliativ qayğıya ehtiyacı olan xəstələrin böyük əksəriyyəti məhz İİV/QİÇS və qeyri- onkoloji x əstəlikləri olanlardı (təxminən 42%).
Uşaqlara gəldikdə isə ehtiyac daha çoxdur. Belə ki, təhlillərə görə palliativ qayğıya ehtiyacı olan uşaqların 98%-i məhz aşağı gəlirli ölkələrdə yaşayır. Təəssüf ki, həmin ölkələrdə uşaqlar üçün n əzərdə tutulmuş heç bir palliativ qayğı xidmətləri mövcud deyil. Bununla yanaşı, bəzi ölkələrdə (Rumıniya, Uqanda) palliativ xidmətlər müəyyən dərəcədə səhiyyə sistemin
ə inteqrasiya edilib. Rumıniyada son 10 ildə ictimai səhiyyə siyasəti, təhsil, təlim və palliatvi qayğı xidmətlərinin yaradılması istiqamətində sürətli inkişaf müşahidə edilir. Braslov şəhərində yerləşən Hospis Casa Sperantei mərkəzi hazırda Şərqi Avropada və Rumıniyada palliativ qayğı sahəsində fəaliyyət göstərən aparıcı təlim-tədris və resurs mərkəzidir. Mərkəz tərəfindən keçmiş SSRİ və sosialist bloku ölkələrində çoxsaylı təlim və tədris proqramları keçirilir və təklif olunur.
2015-ci ild ə keçirilmiş Quality of Death İndex bəzi aşağı gəlirli ölkələrdə, o cümlədən, Panamada (ilkin s
əhiyyə xidmətlərində palliatvi qayğı xidmətlərinin yaradılması), Monqoliya (hospis m ərkəzlərinin sayının artması və palliatvi qayğı üzrə təlim-tədris proqramlarının yaradılması) və Uqandada (opiat qrupu pr eparatlarının əlçatanlığının yaxşılaşdırılması) inkişafın olduğunu göstərib. Palliativ qayğı xidmətlərinin olmadığı ölkələrdə bu növ proqramlar yerli və ya beynəlxalq ictimai birlikl
ər tərəfindən göstərilir. Məs., Hindistanın Kerala şəhərində evdə palliatvi qayğı xidmətləri ictimai birlik t ərəfindən pulsuz olaraq yerli əhaliyə göstərilir. Tanzaniyada 2006-cı ildə USAİD-in d əstəyi ilə başlamış layihə çərçivəsində Lüterən səhiyyə sistemi vasitəsilə İİV/QİÇS-li xəstələr palliatvi xidm ətlərlə təmin edilir. Əlavə 3. AZƏRBAYCANDA ÖLÜMÜN ƏSAS SƏBƏBLƏRİ
C əmiyyətin və səhiyyə sektorunun əsas sağlamlıq yükünü təşkil edən qeyri-infeksion xəstəliklər Az ərbaycanda ölüm və xəstələnmə hallarının başlıca səbəbi hesab olunur. Azərbaycan Dövlət Statistika Komit əsinin (DSK) məlumatına əsasən 2007-ci ildə ölkə üzrə ümumilikdə 53.655 ölüm halı qeydə alınmış və bunların 53%-ni kişilər təşkil edib. Ölüm hallarının əsas beş səbəbi qan dövranı xəstəlikləri, xərçəng, tənəffüs sistemi orqanlarının xəstəlikləri, həzm orqanlarının x əstəlikləri, habelə zədələnmə və zəhərlənmə kimi kənar səbəblərdən ölüm halları təşkil etmişdir. Bu beş səbəb 2007-ci ildə ölüm hallarının 87,5%-ni təşkil etmişdir.
30 Əsas səbəblərdən ölüm halları ( Şəhər və kənd yerləri üzrə - cəmi) 2000 2010 2015 Bütün səbəblərdən ölənlərin sayı 46701 53580 54697 o cümlədən: •
bəzi infeksion və parazitar xəstəliklərdən 1574
1013 510
•
yenitörəmələrdən 5081 6633
7278 •
qan və qanyaradıçı orqanların xəstəlikləri və immun mexanizmin prosesə cəlb olunması ilə gedən ayrı-ayrı pozuntulardan 163
70 51
•
endokrin sistemin xəstəlikləri, qidalanma və maddələr mübadiləsi pozuntularından 1082
1094 1264
•
sinir sisteminin xəstəliklərindən 793 789
1047 •
qan dövranı sisteminin xəstəliklərindən 26205
32554 32825
•
tənəffüs sistemi xəstəliklərindən 4207 2377
1712 •
həzm sisteminin xəstəliklərindən 2624
3137 2856
•
sidik- cinsiyyət sisteminin xəstəliklərindən 909
1163 1136
İl Ür ək-damar xəstəliklərindən ölənlərin sayı 2014
33.291 n əfər
Kişilər: 16.708 Qadınlar: 16.583
ədvəl. Əsas QİX səbəbindən ölənlərin sayı (mənbə: stat.gov.az)
əstəliklər. Ayrı-ayrı lokalizasiyalar üzrə əhalinin bədxassəli şişlərlə xəstələnməsi 2005 2010 2015 İlk dəfə qoyulmuş diaqnozla qeydə alınmış xəstələrin sayı - cəmi (nəfər) 6 277
7 626 10 183
onlardan:
ağız boşluğunun və udlağın 116 133
188 dodaqların 41 27
21 qida borusunun 293 361
366 mədənin
715 925
1 066 düz bağırsağın, siqmaya bənzər hissənin, anusun 234 305
482 qırtlağın 154 167
217 traxeya, bronx, ağciyərin 765 981
1 147 süd vəzisinin 958 1 221
1 693 dərinin melanoması 32 39
52 Müalicə-profilaktika müəssisələrində qeydiyyatda olan xəstələrin sayı - cəmi 23 088 28 052 40 653
31
Yüklə 0,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|