Azərbaycan Mədəniyyətində Ata Babalar Sözləri



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

178

Yay altında ox gizlǝdǝr. 

Yay var, qış var, hǝlǝ çox iş var. 

Yay qarı kimi nǝ yarıyıbsan hamıya? 

Yay kasıbın hǝm atasıdır, hǝm dǝ anası. 

Yay gününün yağışı, qış gününün yavanlığıdır. 

Yayda kölgǝdǝ yatan qışda qar üstǝ yatar. 

Yayda kölgǝ xoş, qışda çuval boş. 

Yayda yanan qışda dilǝnçilik eylǝr. 

Yayda işlǝyǝn, qışda dişlǝr. 

Yayda ayran tapmayan qışda yorğan tapmaz. 

Yayda başı bişǝnin qışda aşı bişǝr. 

Yayda sǝfǝrǝ çıxanda kürk görür. 

Yayda kölgǝdǝ oturan, qışda ojaq axtarar. 

Yayda hǝr divarın diri bir evdir. 

Yayı çox çǝkmǝ qırılar. 

Yaylağın dağı sağ olsun, qalı da olar, qarsız da, igidin janı sağ olsun, 

varlı da olar, varsız da. 

Yayın öz sözü var, qışın öz sözü. 

Yayın tör-töküntüsü qışın azuqǝsidir. 

Yalan ayaq tutar, doğru bir yanda qalar. 

(Yalan ayaq tutar, amma yerimǝz). 

Yalan danışan yanındakını qanmaz yerinǝ qoyar. 

Yalan ilǝ dünyanı, gǝzmǝk olar, amma qayıtmaq olmaz. 

Yalan olmasa doğru yerimǝz. 

Yalan üz qaraldar. 

Yalan jüjǝrǝr, amma bitmǝz. 

Yalanla plov bişsǝ, dǝniz qǝdǝr yağı mǝndǝn. 

Yalanın ömrü az olar. 

Yalanın da ǝndazǝsi var. 

Yalanın axırı yoxdur. 

Yalançı kimdir: - Hǝr eşitdiyini danışan. 

Yalançı özünün düşmǝnidir. 

Yalançı çox and içǝr. 

Yalançının adına ad inanma. 

Yalanınçını evinǝjǝn qovarlar. 

Yalançılıq  üz qızardar. 

Yalançının biridir. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

179

Yalançının evi yandı, heç kǝs inanmadı. 

Yalançının ipi qısa olar. 

Yalançının ipiylǝ quyuya düşǝn quyuda qalar. 

Yalançının işığı yarıyajan yanar. 

Yalançının yaddaşı olmaz. 

Yalançının mǝnzili olmaz. 

Yalançının sözünǝ inanma. 

Yalvarmaqla donuz darıdan çıxmaz. 

Yalqız qazıya gedǝn razı gǝlǝr. 

Yalqız quş yuva salmaz. 

Yalqız yeyǝn süfrǝsini özü yığar. 

Yalqız evin söhbǝti. 

Yalqız evin pişiyidir. 

Yaldan tuta bilmǝyǝn quyruqdan heç tuta bilmǝz. 

Yaman baş yiyǝsinǝ donuz güddürǝr. 

Yaman arvadlı evǝ daş düşsün. 

Yaman arvadın evi jǝhǝnnǝmdir. 

Yaman arvad, deyingǝn olar. 

Yaman arvad çox danışar, danışmasa savaşar. 

Yaman adamın başına daş salsan, çiyninǝ düşǝr. 

Yaman adama heç nǝ olmaz. 

Yaman yeyǝnin olsun, yaman deyǝnin olmasın. 

Yaman yerdǝ axşamladıq! 

Yaman günǝ sǝbr edǝn, yaxşı günǝ tez çatar. 

Yaman günün ömrü az olar. 

Yaman külahduzdan yaxşı palanduz yaxşıdır. 

Yaman dirlikdǝn ölüm yaxşıdır. 

Yaman qonşu adamı rusvay eylǝr. 

Yaman olmasa, yaxşılığın qiymǝti bilinmǝz. 

Yaman olan arvad, ev-eşiyini qoyar gedǝr. 

Yamanı yada salma. 

Yaman oğul – yaman gǝlin. 

Yamanlığa yaxşılıq mǝrd kişinin işidir. 

Yamanlığa yamanlıq elǝmǝ. 

Yamanlıq kimǝ lazım? 

Yamanı yaman gündǝ. 

Yanan yerdǝn tüstü çıxar. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

180

Yanan da (qayınana) ana, yaman da (qayınana) ana. 

Yanan anadır, yeyǝn qaynana. 

Yan mǝnǝ, yanım sǝnǝ, qurban edim, janım sǝnǝ. 

Yanan öz dǝrdinǝ yanar. 

Yanğından çıxdıq, alova düşdük. 

Yanğına körüklǝ getmǝzlǝr. 

Yandırdığın şamı söndürmǝ.  

Yanmış xırmanın buğdasıdır. 

Yansın çırağı, gǝlsin işığı. 

Yanmayanda yanmaz, ha yellǝ, ha ǝtǝklǝ 

Yanlış hesab Bağdaddan qayıdar. 

Yanında yatdı, palçığa batdı. 

Yanığın nǝyi var ki, yoluğa nǝ versin? 

Yandırdığın yovşan, ovladığın dovşan. 

Yar qadasın yar alar. 

Yar dǝrdini yar çǝkǝr. 

Yar bizdǝn gejǝ getdi, bilmǝdim nejǝ getdi. 

Yar getdi, yeri qaldı. 

Yar yarı görǝr, ürǝyi odlanar. 

Yanşağı jǝhǝnnǝmǝ atdılar, dedi: - Odunun yaşdır. 

Yar mǝnimlǝ yar olsun, kol dibi diyar olsun. 

Yara var bağlarlar, yara var dağlarlar. 

Yara sağalar, yeri qalar. 

Yaraqsız igid, buynuzsuz qoç kimidir. 

Yaralı quşa daş atmazlar. 

Yarı gör, özün danış, ev yıxar ara sözü. 

Yarımadıq odundan, kor olduq tüstüsüdǝn. 

Yarımadıq yarıtmazdan. 

Yarası avand olanın tǝbibi qabağına çıxar. 

Yarımçıq bilmǝkdǝn, heç bilmǝmǝk yaxşıdır. 

Yarın qǝdrini yar bilǝr, nǝ bilǝr hǝr divanǝ. 

Yarın yara sovqatı, bir dǝstǝ bulaq otu. 

Yarpaq altda gǝzǝndir. 

Yat qara öküzüm, yat, borj verǝn gǝlǝr, ya sǝni aparar, ya mǝni. 

Yatağan aslandan gǝzǝyǝn pişik yaxşıdır. 

Yatan aslan olsa da, fürsǝt oyağındır. 

Yatan daşın altına su keçmǝz. 

---



 Copyright 2003, Şǝhriyar Rǝhnǝmayan vǝ Vǝhid Gǝrusli 

181

Yatan ilanın quyruğunu basma. 

Yatan iti oyatma (dindirmǝ). 

Yatan öküzǝ yem yoxdur. 

Yatanın ayıqdan xǝbǝri olmaz. 

Yatar-yatar, başı şişǝr, duranda bitin axtarar, Əti verǝr pişiyǝ, 

qonşunun itin axtarar. 

Yatsan yuxuna da girmǝz. 

Yatıb yuxuda halva görüb. 

Yatmışı yatmış oyada bilmǝz. 

Yatma kudu, bostana dovşan girib! 

Yatmağa qaya kölgǝsi, ǝgǝr ki marı olmasa... 

Yaxşı ad dövlǝtdir. 

Yaxşı adamın yaxşılığı dǝyǝr dar gündǝ, 

Yaman adamın yamanlığı, dǝyǝr hǝr gündǝ! 

Yaxını qoyub uzaqdan danışma. 

Yaxşı adam yavan çörǝyǝ dözǝr, yaman adamı yağlı çökǝr dǝ üzǝr. 

Yaxşı ata bir qamçı, yaman ata -  min qamçı. 

Yaxşı at köhnǝ çulun altında da bilinǝr. 

Yaxşı at yemini artırar, yaman at qamçısını. 

Yaxşı atları, yaxşı kişilǝr minib getdilǝr. 

Yaxşı arvadlı ev jǝnnǝtdir. 

Yaxşı arvad ǝrini bǝy eylǝr, yaman arvad – zay. 

Yaxşı qızdan yaxşı gǝlin olar. 

Yaxşı dost yaman gündǝ mǝlum olar. 

Yaxşı dost qardaşdan ǝzǝldir. 

Yaxşı demişlǝr: hǝr şeyin xiridarı gǝrǝkdir! 

Yaxşı qǝssab ǝtin yaxşısını axıra saxlar. 

Yaxşı iş heykǝl kimidir, hǝr yerdǝn görünǝr. 

Yaxşı atadan pis oğul?! 

Yaxşı it ǝlǝ düşmǝz. 

Yaxşı igid dalı gözlǝr, yaxşı at qabağı. 

Yaxşı igidin adını eşit, üzünü görmǝ. 

Yaxşı işçi sǝliqǝsindǝn bilinǝr. 

Yaxşı işǝ allah zamindir. 

Yaxşı ǝkinçi xǝrjini yerdǝn çıxardar. 

Yaxşı elǝ yaxşıdır, çalış yamanı yaxşı elǝ. 

Yaxşı dostları qılınjla da ayırmaq olmaz. 

---