onda xlorid, sulfat və natrium hidrokarbonatın çox olması ilə
əlaqədardır. Torpaq qruntlarını özünü təmizləmə xüsusiy-
yətinin yüksəlməsinin mühüm amillərindən biri torpağın
ümumi biogeninin yüksəlməsi və neftdağıdıcı mikrofloranın
fəaliyyətinin stimullaşdırılmasıdır. Torpaq qruntlarının
bütövlüklə növünün tərkibinə, sayma və alqofloranın aktiv
hissəsinin ixtisar edilməsinə səbəb olur.
Torpaq bitki örtüyünün çirklənməsinin nəticələrinin
öyrənilməsi göstərir ki, çirklənmiş bütün ərazilərdə bitki
örtüyünün az bir hissəsi 15 ildən sonra yarısı bərpa olunur.
Bütün hallarda qazma vaxtı neftin ətraf mühitə tökülməsi
nəticəsində bitki aləmi tamamilə məhv olur.
Buruqların tikintisi nəticəsində atmosferin çirklənməsi baş
verir və onun əsas mənbələri aşağıdakılardır:
-
dizel və buruq qurğularının qazları,
-
buruq palçıqlarının, deqazatorların, tozabənzər tökülmə
materiallar anbarı,
-
istehsal texnoloji tullantıları saxlayan şlam anbarları,
-
sirkulyasiya sistemləri və s.
İSTİFADƏ OLUNMUŞ ƏDƏBİYYAT
Azərbaycan dilində
1.
Azərbaycan Respublikasının «Ekologiya və Təbii
Sərvətlər Nazirliyinin yaradılması haqqında Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin fərmanı. «Azərbaycan» qəzeti,
24.05.2001-ci il.
2.
Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər
Nazirliyi haqqında əsasnamə «Azərbaycan» qəzeti,
20.09.2001-ci-il.
3.
«Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin
strukturunun təkmilləşdirilməsi haqqında» Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin fərmanı. Bakı, «Azərbaycan»
qəzeti, 24 yanvar 2003-cü il.
4.
«Azərbaycan Respublikası Yanacaq və Energetika
Nazirliyinin
yaradılması
haqqında»
Azərbaycan
respublikası prezidentinin fərmanı 18 aprel, 2001-ci il, №
458, Bakı, «Respublika» qəzeti, 19 aprel 2001-ci il.
5.
Azərbaycanın statistik göstəriciləri-2001. Bakı DSK,
2002-ci il
6.
Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin 1999-2001–ci illər
üzrə texniki iqtisadi göstəricilər toplusu .Bakı ,1999-
2002
7.
Azərbaycan XXI əsrin astanasında EPK-nın materialları .
3 cilddə. Bakı, 1997-1998.
8.
Abdullayev
Z.
S.
Neftqazçıxarma
sənayesinin
iqtisadiyyatı və idarə edilməsi . Bakı 1999 (dərs vəsaiti)
səh. 49-100.
9.
Allahverdiyev Ş., Əliyev A. «Faydalı qazıntılardan səmə-
rəli istifadə və ətraf mühitin mühafizəsi. (Azərbaycan
XXI-əsrin astanasında elmi praktiki konfransın material-
ları) I-cild Bakı 1997.
10.
Atakişiyev
M.C.
«Qazımada
istehsalın
iqtisadi
səmərəliliyinin yüksəldilməsi problemləri», Bakı, «Elm»,
1998.
11.
Budaqov B., Şirinov N. «Relyef və landşaftla əlaqədar tə-
bii ehtiyatların yayılma qanunauyğunluqları və onlardan
səmərəli istifadə yolları. - (Azərbaycan XXI-əsrin astana-
sında elmi praktiki konfransın materialları) I-cild Bakı
1997.
12.
Budaqov B., Səmədzadə A. «Demoqrafik inkişafın
regional problemlərinin tənzimlənməsinə dair. (
Azərbaycan XXI-əsrin astanasında elmi praktiki
konfransın materialları) II-cild Bakı 1998.
13.
Böyük İpək yolu və Azərbaycan nefti., Bakı, 1999.
14.
Camalov Y. Ölkənin neft sənayesi dirçəliş yolundadır.
«Azərbaycan» qəzeti, 7 aprel 1998.
15.
Energetika haqqında» AR qanunu. BB № 8 Bakı, 1999.
16.
Enerji resursları haqqında». AR qanunu.»Azərbaycan»
qəzeti, 20.01.1996-cı il. Ekoloji təhlükəsizlik haqqında».
AR qanunu . BB № 46 . Bakı, 2000-ci il.
17.
Quluzadə L., Muradov B. «Azərbaycan və Beynəlxalq
ekoloji konvensiya. (Azərbaycan XXI-əsrin astanasında
elmi praktiki konfransın materialları) I-cild Bakı 1997.
18.
Ələkbərov A.Y. «Sənaye istehsalında təkrar xammal
ehtiyatlarından səmərəli istifadə edilməsi və ətraf mühitin
mühafizəsi. Bakı, 1991-ci il.
19.
Ətraf mühitin qorunması haqqında» Azərbaycan
Respublikasının qanunu. Biznesmenin bülleteni (BB) №
29. Bakı, 1999-cu il.
20.
Ətraf mühitin mühafizəsi və təbii ehtiyatlardan səmərəli
istifadə. Bakı, 1996-cı il.
21.
Hacızadə E. M., Paşayev T. Ə. Neftqaz sənayesində yeni
bazar mexanizmlərinin formalaşması istiqamətləri, Bakı,
«Elm», 2000, s. 200.
22.
Hacızadə E. M. Azərbaycanın quruda neft-qazçıxarma
kompleksində
iqtisadi
islahatlar
və
səmərəlilik
problemləri. Bakı, «Elm», 1998, s. 145.
23.
İsmayılov Ç. «Dəniz sahillərinin təsərrüfatı və ətraf
mühit». Ətraf mühit və təbii sərvətlərdən istifadə
edilməsi. ADU. Bakı, 1996.
24.
İsmayılova L. «İqtisadi islahatlar şəraitində Azərbaycan
sənayesinin iqtisadiyyatının perspektivləri. (Azərbaycan
XXI əsrin astanasında elmi praktiki konfransın material-
ları). I cild, Bakı, 1997.
25.
İsayev A. S. , Vəzirov S. Ə. Neft və qaz sənayesi
müəssisələrinin bazar münasibətlərində fəaliyyətinin
texniki iqtisadi təhlili. Bakı, «Elm», 2001.
26.
Kərimov M. Z. Azərbaycanın neft sənayesinin yeni erası,
«İki sahil» qəzeti, 22 sentyabr 2001.
27.
Kərimov S.A. «Xəzərdənizneftdonanma» idarəsinin
ekoloji siyasəti. Azərbaycan neft təsərrufatı jurnalı № 9.
Bakı, 2002. səh. 53-57.
28.
Mahmudov H., Qasımova A. «Mineral sərvətlər və ətraf
mühit». -(Azərbaycan XXI-əsrin astanasında elmi praktiki
konfransın materialları) I cild Bakı 1997.
29.
Məmmədov R. Mingəçevir şəhərinin iqtisadi və sosial
inkifafı. Bakı -1985.
30.
Müasir
mərhələdə
Azərbaycanın
sosial-iqtisadi
inkişafının əsas meylləri (məqalələr toplusu). Bakı,
«Elm», 1999.
31.
Nəbiyev N. «İqtisadiyyat və ekologiya» ( Azərbaycan
XXI-əsrin
astanasında
elmi
praktiki
konfransın
materialları) II cild Bakı 1998.
32.
Nadirov A. «Azərbaycanın gələcək iqtisadi inkişafına bir
baxış». Azərbaycan XXI əsrin astanasında. Bakı, 1997-ci
il
33.
Nəbiyev N. «İqtisadiyyat, cəmiyyət və ekoloji mühüt».
Bakı, 2000-ci il
34.
Nəbiyev N. «Təbii sərvətlər və istehsal». Bakı, «Elm»,
1999.
35.
Nəbiyev N., Vəliyev N.A. «Təbii sərvətlər və ekoloji
mühit». Bakı, «Maarif», 1987-ci il
36.
Nəzirova B., Xəlilov S. «Azərbaycanda yer və torpaq
ehtiyatları» - (Azərbaycan XXI-əsrin astanasında elmi
praktiki konfransın materialları) I-cild Bakı 1997.
37.
Nadirov A., Budaqov B. «Azərbaycan Respublikasının
təbii-iqtisadi
rayonlaşdırılması
və
onun
inzibati
idarəetmədə istifadə yolları. (Azərbaycan XXI-əsrin
astanasında elmi praktiki konfransın materialları) I cild,
Bakı, 1997.
38.
Respublika neft sənayesinin problemlərinin həlli yolları.
Az NSETLİ-nin elmi əsərlər toplusu, Bakı 1997.
39.
Salmanov M. «Tətbiqi ekologiyanın əsasları». Bakı,
1993.
40.
Salahov M., Salahov Ə. «Tullantılardan tikinti material-
ları istehsalında istifadə edilməsinin sosial-iqtisadi
əhəmiyyəti. (Azərbaycan XXI-əsrin astanasında elmi
praktiki konfransın materialları) II cild Bakı 1998.
41.
Səmədov R. S. Quruda qazma müəssisələrinin
səmərəliliyinə dair. «Azərbaycan neft təsərrüfatı» jurnalı,
№9, Bakı, 2002, s. 46-50.
42.
Şəkinski Ə., Zamanov Y. «Azərbaycan Respublikasının
iqtisadiyyatında mineral xammal ehtiyatlarının rolu». -
(Azərbaycan XXI əsrin astanasında elmi-praktiki
konfransın materialları) I cild, Bakı , 1997.
43.
Şəkərəliyev A. A. «Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəmərinin
beynəlxalq və regiolnal əhəmiyyəti», «Beynəlxalq
konfrans» Bakı 6-7 iyul 2002. səh. 20.
44.
«Yanacaq-Enegetika
Kompleksi
müəssisələrinin
özəlləşdirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin sərəncamı. Bakı, «Respublika» qəzeti, 22
mart 2001-ci il.
45.
Yusifzadə X. B. Dənizdəki neft-qaz yataqlarının
problemləri və işlənməsi perspektivləri. «Azərbaycan neft
təsərrüfatı» jurnalı, № 3-4, Bakı, 1996.
Rus dilində
46.
Агаева А. А. Влияние скорости бурения на
себестоимость строительства нефтяных скважин.
Баку: Изд. АН. Аз ССР, 1952.
47.
Агаева А. А. Экономическая эффективность
геологоразведочных работ на нефть и газ в
Азербайджане. Баку, изд. «Элм», 1972.
48.
Алиев
Т.Н.,
Наджафов
З.М.,
Бабаев
М.Т.
«Организация
управления
потенциалом
нефтегазодобывающей отрасли», Баку, «Элм», 2001,
с. 168.
49.
Алиев Ф., Гаджиев Б. Природные ресурсы и
некоторые аспекты охраны окружающей среди
Азербайджанской Республики. Баку – 1998
50.
Андерсон Р.К., Выопиченко Т.Ф. «К вопросу охраны
окружающей среды от загрязнения нефтью», //РНТС.
Сер.
Коррозия
и
защита
в
нефтегазовой
промышленности. М.: ВНИИОЭНГ, 1977, №10.
51.
Андреев А. Ф. Симльников А. А. Менеджмент
нефтегазового
предприятия:
совершенствование
механизма подготовки стратегических техноло-
гических ориентированных решений . Ж. «Нефть, газ
и бизнес», №2, москва, 2002, стр. 34-39.
52.
Атакишиев М,Д. «Эконмоческая эффективность
рационального использования производственных
мощностей в бурении», М., 1997.
53.
Астанин Л.П., Благосклонов К.Н. «Охрана природы»,
Изд-во 2-ое. М.: Колос, 1984.
54.
Актуальные проблемы повышения эффективности
строительного производства. Материалы научно-
технической конференции. Рига, 1975.
55.
Багриловский К.А., Лемешев М.Я. «О планировании
экономического развития с учетом требований
экологии». Ж., М. -1976.
56.
Барский Л. А., Бебечук Б. Ц., Гофман К. Г., Гусев А.
А. Методы эколого-экономического обоснования
развития безотходных производств. Экономика и
математического методы. 1987. т. XXЫЫЫ. Вып. 2.
57.
Барков Ю. А., Сысолятин В. М. новые направления
использования нефтяного и природного газа. Ж.
«Нефть, газ и бизнес», № 6, 2001 г.
58.
Бастрыкин А.И. «Организация промышленных
предприятий строительной индустрии». М.1983.
Москва, стр. 61.
59.
Бреннер
М.
М.
О
методике
определения
экономически целесообразного передела дебита
нефтяной скважины. Нефтяное хозяйство, 1957, №11.
60.
Бронштейн А.М., Литвин В.А., Русин И.И.
«Экологизация экономики: методы регионального
управления. М.-Наука- 1990.
61.
Бугчева В. Н., Васильева В. К., Кузьмин А. З. «К
методике определения себестоимости добычи нефти и
проектах разработки нефтяной промышленности»,
1980, №7.
62.
Вайнштейн Б.С. «Научно-технический прогресс и
повышение
экономической
эффективности
в
строительсстве», «Экономика», М.,1964.
63.
Воронцов А.И., Щетинский Е.А., Никодимов И.Д.
«Охрана природы». М. 1989.
64.
Винокуров А.А., Никитин В.И. «Водообеспечение
народного
хозяйства
в
регионах
с
учетом
водоохранных мероприятий». М.1986.
65.
Воронцов А.И., Щетинский Е.А. «Охрана природы»
Методы очистки сточных вод. М.1989.
66.
Гаврилов В.П. «Экологические проблемы научно-
технического прогресса в строительстве», Горький,
1986.
67.
Глазовская М.А., Пиковский Ю.И. «Скорость
самоочищения почв от нефти в различных природных
зонах», //Природа, 1980, №5, с.118-119.
68.
Горбунова Э.П. «Качество и цена экономического
роста». М.-1988.
69.
Гофман К.Г. «Методы экономической оценки
природных ресурсов» М.-1980.
70.
Гофман К.Г. Исходные положения методики
экономической оценки природных ресурсов. М. :
ЦЭМИ АН СССР, 1970.
71.
Гофман
К.Г.
Экономика
природопользования,
Эдиториал УРСС, Москвы, 1998, с. 119.
72.
Григорьев Е.Г. «Региональные проблемы охраны
водных ресурсов». Региональные аспекты охраны
природы. М.1986.
73.
Гусев А.А., Рюмина Е.В. «Экологический фактор в
экономико-математических моделях». М., Ж 1982.
74.
Гусейнов Т.И., Алекперов Р.Э. «Охрана природы при
освоении морских нефтегазовых месторождений»,
Справ. Пособие. М.: Недра, 1989, с. 142.
75.
Даниленко М.А. Проблемы выводы нефтяной отрасли
из кризиса. Ж. «Нефть, газ и бизнес», №1-2, Москва,
1999 стр.18.
76.
Дюмина Т.А. «Учет и анализ затрат предприятий на
природоохранную
деятельность».
"Финансы
и
статистика" - М.-1990.
77.
Дюмина Т.А. Учет деятельности предприятия по
охране природы // Актуальные проблемы
совершенствования учета и экономического анализа
деятельности предприятий и объединений, М.: Изд-во
1980.
78.
Долишний М., Кравцив В. «Экономические вопросы
регионального природопользования // Плановое
хозяйство. - 1988.№12.
79.
Жукова П.Ю., Козельцев М.А., Ходорсовская С.В.
«Экономические проблемы охраны окружающей
среды». М., Знание, 1981.
80.
Ильина И.И. «Экономические методы обеспечения
экологической безопасности промышленности в
условиях в рыночной экономики». М.- 1992.
81.
Исмайылова
Л.
Г.
Управление
стратегией
экономического
развития
нефтедобывающей
промышленности
Азербайджана.
Автореферат
диссертации на соискании ученной степени к. е. н.,
Баку 2001 г.
82.
Кадряну
К.
«Специализация
строительных
организаций и ее эффективность». Кишинев, 1963.
83.
Капанадзе Ю.Ф. «Экономическая эффективность
использования основных производственных фондов в
промышленности
строительных
материалов»,
Грузинская ССР, 1974.
84.
Киевский
В.Г.
«Экономические
обоснования
технического развития в строительстве». Изд.
Литературы по строительству. М.1970.
85.
Кошкай Р. «Некоторые проблемы водных ресурсов в
Азербайджане
и
пути
их
рационального
использования. Баку – 1997
86.
Лигун
О.С.
«Экономико-экологическая
оценка
последствий создания ГЭС и водохранилищ». М-
1977.
87.
Махмудов М.Н., Гасанов Т.М. Организация бизнес
деятельности
в
нефтяной
промышленности
Азербайджана, Баку, 2000 г.
88.
Мирзаджанзаде А. Х., Султанов Ч. А. «Этюды
нефтяной концепции Азербайджана», Баку, 1994 г.
89.
Мухсинова Л. Внешнеэкономические связи топливно-
енергетического
комплекса
Азербайджанской
Республики. Баку, «Элм», 1997. стр. 9.
90.
Методика расчета платы за нормативное и
сверхнормативное загрязнение природной среды.
Ж.Баку 1992.
91.
«Методика
экономической
эффективности
рекультивации нарушенных земель» Ж. (при
Госплане СССР. (НИИП и Н)) М. 1986.
92.
Монография Бутаев А. М. kaspiy.net/dir3/sol/sol5.html
93.
Набиев Н.А. «Использование и охрана природных
ресурсов», Изд. «Азербайждан», Баку, 1989, стр. 43-
48.
94.
Набиев Н.А. «Природные ресурсы, развитие
производства и охрана окружающей среды». Изд. АН
Азерб. Баку.
95.
Нестеров П.М. «Экономика природопользования» М.,
1984.
96.
Об охране окружающей среды. Изд-во 3-е, доп. М.,
1986.
97.
Одум Ю. «Экология» в двух томах. Москва, «Мир»,
1986. «Энергия в экологических системах».
98.
Омарский
А.Г.
«Экомика
и
планирование
промышленных
предприятий».
М.:
Изд-во
Московского Университета, 1974.
99.
«Охрана окружающей среды и ее социально-
экономическая эффективность». М.- Наука, 1980.
100.
Охрана окружающей среды и ее социально-
экологическая эффек тивность. М. 1980.
101.
Попков Ю.С., Гутнов А.Э., Посохин М.В. и др.
«Системный анализ проблемы развития городов». М.
1983.
102.
Прикладное экономическое прогнозирование» Тейл
Г., Москва, 1970. Изд. «Прогресс».
103.
«Природопользование
в
системе
управления».
Сибирское отделение. «Наука»-1991.
104.
Проблемы использования и охраны природных
ресурсов Сибири. - Новосибирск: 1990.
105.
Романов В.С., «Охрана природы», Минск., Высшая
школа, 1986.
106.
Рюмина Е.В. «Экологический фактор в экономико-
математических моделях». М.,Наука, 1980.
107.
Сафаров
Г.
А.
Экономические
проблемы
эффективности производства в нефтегазодобыче и
методы их решения. Баку, «Элм», 1997. стр. 107-110.
108.
Смагаринский
И.А.
«Экономическая
оценка
природных
ресурсов
и
рациональное
природопользование». Воронеж. Изд-во ВГУ 1981.
109.
Сыромятников Е. Е., Саракаева З. Х. Факторы
эколого-экономической
эффективности
в
строительств нефтяных скважин. Ж. «Нефть газ и
бизнес», № 1-2, Москва 1999, стр. 65.
110.
Тропко Л. А. Перспективы развития нефтегазового
комплекса России на период до 2020 г. Ж. «Нефть, газ
и бизнес», № 6, 2001 г. Москва, Стр. 2.
111.
Тупыця
Ю.Ю.
«Эколого-экономическая
эффективность природопользования». М., Наука,
1980.
112.
Ходорковская
С.В.
«Эффективность
охраны
воздушного бассейна», Ж. №6, 1984.
113.
Хыдыров
Б.С.
«Основные
направления
эффективности переработки нефти в Азербайджане»,
Баку «Элм»1990, стр. 168.
114.
Шалабин Г.В. «Экономические вопросы охраны
природы в регионе». Л.: Изд-во ЛГУ, 1983.
115.
«Экономико-экологические оценки производственно-
хозяйственной деятельности и влияние его на
хозрасчетную
эффективность
производства».
«Отчет». Баку - 1992.
116.
Эколого-экономическая стратегия развития региона.
Наука Сибирское отделение. 1990.
117.
Экономика
водопроводно-канализационного
строительства и хозяйства. -М., 1972.
118.
Юсифзаде Х. Б. Состояние и перспективы
совместных
работ
ГНКАР
с
иностранными
компаниями. Ж. «Caspian energu», Баку, 1998 г.
İnternetdən götürülmüş materiallar
119.
http://teymurov.boom.ru/ecologstabиlиty.htm Эколого-
экономичес-кие аспекты устойчивого развития.
Теймур Теймуров ведущий научный сотрудник
Азерб. НИИ Гидротехники и Мелиорации.
120.
http://www.nefte.ru/oиlworld/azerb10.htm "Азернефтяг"
загружен на 30%. Автор: Ф. Асим.
121.
www. al-equip.ru-журналы Нефть и газ Каспия, нефть
и капитал,
нефтегазовая вертикаль.
Dostları ilə paylaş: |