Azərbaycan dünya əDƏbiyyatinda beynəlxalq Simpoziumun materialları
Yüklə 9,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Key words
AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları 167
“Bakıda Rəsul Rzanın evində olanda, Rəsul müəllimlə Nigar xanımın bir “mübahis əsinin” şahidi olduq. Nigar xanım Dağlarcaya, Gəncədə olarkən, şəhərin bir növ simvoluna çevrilmiş çinar ağaclarının gözəlliyinə diqqət yetirməsini söy- l ərkən, Rəsul müəllim gülümsəyərək, Gəncə çinarlarının Göyçay çinarlarının ya- nında cılız qaldığını, Azərbaycanın ən qocaman çinar ağacının Göyçayda olduğunu iddia edirdi. İki böyük şairin “çinar dartışması” hamımıza nəşəli dəqiqələr yaşat- mışdır. Göyçaya gəldiyimizdə Rəsul Rza bizi içi ovuq nəhəng bir çinar ağacının altında çay içməyə dəvət etdi. Ağac həqiqətən tarixi bir heykəl təəssüratı yaradırdı. Dağlarcanın çinar ağacından etkiləndiyini görən Rəsul müəllim, iki gəncəliyə - H əmid Araslı və mənə: “Deyin görüm, Gəncədə belə çinarınız varmı?” Deyə soru- şunca, Həmid müəllimin “Gəncənin hər küçəsində onlarca belə çinar ağacı var” cavabı qonağımızı heyrətə salmış, biz isə bu sözlərə xeyli gülüşmüşdük. “Çinar dartışması”nın təsiriylə Dağlarca “Çinar” şeirini yazaraq Nigar xanıma göndərmişdi” (7, s. 4-5) El ə bu səbəbdən də şair Azərbaycana həsr etdiyi şeirlərində əzəmətin sim- volu olan çinar motivin ə uğurla müraciət edir. Onu da qeyd edək ki, Dağlarcanın bu s əpkidə qələmə aldığı şeirlərində ölkəmizin dilbər guşələrinin füsunkar gözəl- liyinin t ərənnümü ilə yanaşı, onun qədimiliyi, tarixiliyi də öz poetik ifadəsini tapır. Bel ə şeirlərdən biri də Qobustan haqqındadır. Bakının 70. 000 addım şərqindəyik Dağlar qüvvətli çiyinlərinə almış böyük bir sazı: Gün
əşin yandırdığı susuz çöllər uzanarkən, Qaranlığın qeyri-adi gözəlliyi doğarkən yenə Parlar qayalar üz ərində 25. 000 illik qazı (1, s. 230) (6, s. 57)
Q
d ən də görüldüyü kimi onun tarixiliyi, qədim insanların məskəni olduğu poetik şə- kild ə ifadə olunmuşdur. Şair xəyal gücünün dərinliyi ilə sanki keçmişə ekskursiya edir, halay vuran, ov ed ən qədim insanları görür, onların kədərini, sevincini hiss edir. Şeir həm ideya məzmun, həm də ifadə baxımında diqqəti cəlb edir. F. H. Dağlarcanın Azərbaycanın tərənnümünə həsr etdiyi şeirlərə nəzər saldıqda bu qənaətə gəlirik ki, şairin ölkəmizə, onun təbiətinə böyük heyranlığı olmuşdur. Ölkəmizin səfalı guşələrini qarış-qarış gəzən Dağlarca bu sevgisini poetik nümun ələrlə əbədiləşdirmişdir. O, təkcə yuxarıda qeyd etdiyimiz “Göyçay”, “G əncə” vs kimi şeirlərini deyil, eyni zamanda “Bir ölkə görürəm”, “Daha gözəl biri”, “Ormanların içindən”, “And”, “Azadlıq haqqında”, “Pul”, “Mənlərdən mən”, “Yoldaş” və s. kimi şeirlərini də ölkəmizə həsr etmişdir. Dağlarcanın dostu Rəsul Rza v
ə Nigar xanımım Rəfibəylinin vəfatına həsr edib, öz səmimi duyğularını dilə g ətirdiyi “Rəsul Rza və Nigar” adlı şeiri dostluğun sevginin bariz nümunəsinə çevrilmişdir. Bu şeirdən, hələ o dövrlərdə Azərbaycan-Türkiyə ədəbi əlaqələrinin m əhdudlaşdırıldığı, baskı altında olduğu mərhələdə Fazil Hüsnü Dağlarca, Rəsul Rza v ə Nigar Rəfibəylinin simasında Azərbaycan və Türkiyəninəbədi dostluğunu, birliyini görürük.
1.
AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları 168
2.
Dağlarca F. H. Havaya çizilen dünya. İstanbul: Kitap yayınları, 1960 3.
Dağlarca F. H. Sivaslı qarışqa. Tərc. ed: T. Məlikli, S. Babullaoğlu, Yurd N PB, 2007, 112 s.
4.
Dağlarca H. Müasir dünya poeziyasından nümunələr: Vyetnam sahilləri, Söz oğrusu, İnam vs. (şeirlər), “Ədəbiyyat və İncəsənət” qəz. , Bakı, 1969, 17 may 5.
M əlikli T. Türkoloji problemlər (Üç telli sözdən…), Bakı: Azərnəşr, 2008, 180 s. 6.
ə dostluq. Bakı: Azərbaycan dövlət nəşriyyatı, 1958, 338 s. 7.
Tapdılar bir-birini – sevgini bölüşdülər. (R. Rza və N. Rəfibəyliyə həsr olunmuş şeirlər, poemalar). Bakı: Nurlan, 2002, 278 s. 8.
THE GLORIFICATION OF AZERBAIJAN IN FAZIL HUSNU DAGLARCA'S POETRY Summary One of the prominent poets of modern Turkish literature was Fazil Husnu Daglarca. Having passed a long way of his literary creation, Daglarca became the author of such books as "Our Vietnamese War", "Whale with a Mandolin", " A Child and God", " A Legend of Chanakkale", "World Spurted into Air", and others. For the first time in 1969 the poet arrived in Azerbaijan to take part in "The Days of Pushkin`s Poetry", meeting and establishing close literary relations with scientists, poets, especially with our great poet Rasul Rza. His verse named "Rasul Rza and Nigar" is the result of their friendship and mutual love. Daglarca travelled all over very picturesque areas of Azerbaijan, such as Goy Gol, Genca, Shemakha and dedicated such verses as "I See such a Country", " Gobustan", "Gyanca", "Goychay", "In the Apartment of Sabir", " Being from Shemakha", " The Tomb of Nizami from Gyanca" and others to Azerbaijan. Here the author analyses and research Daglarca's verses dedicated to Azerbaijan.
Husnu Daglarca's friendship with Rasul Rza, modern Turkish poetry. Yüklə 9,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|