Cavab: Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə
görə miras qoyanın əmlakı vərəsələrə qanun üzrə və ya vəsiyyət
üzrə və ya hər iki əsasla keçir (1133.1-ci maddə).
Mülki Məcəllənin 1193-cü maddəsinə görə vəsiyyət
edənin uşaqlarının, valideynlərinin və arvadının (ərinin)
vəsiyyətnamənin məzmunundan asılı olmayaraq mirasda
məcburi payı vardır. Bu pay qanun üzrə vərəsəlik zamanı onlara
çatası payın yarısını (məcburi pay) təşkil etməlidir.
Göründüyü kimi, Sizin və qardaşınızın həmin
vəsiyyətnamədən asılı olmayaraq atanıza məxsus olmuş evdən
müvafiq hissədə məcburi pay almaq hüququnuz vardır. Həmin
məcburi payın həcmi qanun üzrə vərəsəlik qaydasında Sizə
çatası payın yarısından az olmamalıdır.
Sual 4. Atam vəsiyyətnamə ilə ona məxsus olmuş fərdi
yaşayış evini mənə vəsiyyət etmişdir. Atamın yeganə vərəsələri
mən və qardaşımdır. Ata mülkünün bölünməməsini və buna
görə də həmin evin yalnız mənim adıma keçirilməsini
istəyirəm. Qardaşım isə ona çatası payı tələb edir. Halbuki ev
vəsiyyətnamə ilə yalnız mənə vəsiyyət olunub. Qardaşımın
tələbi haqlıdırmı?
Cavab: Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin
1193-cü
maddəsinə görə vəsiyyət edənin uşaqlarının,
valideynlərinin
və
arvadının (ərinin) vəsiyyətnamənin
məzmunundan asılı olmayaraq mirasda məcburi payı vardır. Bu
pay qanun üzrə vərəsəlik zamanı onlara çatası payın yarısını
(məcburi pay) təşkil etməlidir.
Göründüyü
kimi,
qardaşınızın
vəsiyyətnamənin
məzmunundan asılı olmayaraq mirasda məcburi payı vardır.
Həmin pay qanun üzrə qardaşınıza çatası payın yarısını təşkil
edir.
Sual 5. Vəsiyyətnamə yazmaq istəyirəm. Bunun üçün nə
etmək lazımdır?
Cavab: Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin
1186-cı maddəsinə görə vəsiyyət edən vəsiyyətnaməni öz əli ilə
yazıb imzalaya bilər. Əgər vəsiyyətnaməni necə tərtib
edəcəyinizi bilmirsinizsə, onda Siz yaşadığınız yer üzrə
fəaliyyət göstərən notariat kontorunun notariusu ilə bu barədə
məsləhətləşə bilərsiniz. Vəsiyyətnaməni tərtib etdikdən sonra
Siz onu üç şəxsin yanında notariusa verə bilərsiniz; həmin
şəxslərin orada olması onların zərfdəki imzaları ilə təsdiqlənir
(Mülki Məcəllənin 1187.1-ci maddəsi).
Qüvvədə olan qanunvericiliyə əsasən Siz istənilən vaxt
vəsiyyətnaməni dəyişdirə və ya ləğv edə bilərsiniz.
Sual 6. Atam anamdan boşandıqdan sonra ikinci dəfə
ailə qurmuş, lakin ikinci nikahdan övladı olmamışdır. Qeyd
edim ki, atamın ikinci arvadının özünün birinci nikahından
qızı var. Atam ikinci nikahı dövründə 4 otaqlı bir ev almışdır.
Atam vəfat etmişdir. Bilmək istərdim, həmin evə hansı
hüququm vardır?
Cavab: Nikah müddətində ər-arvadın əldə etdikləri əmlak
onların ümumi birgə mülkiyyəti sayılır (Azərbaycan
Respublikası Ailə Məcəlləsinin 32.1-ci maddəsi). Buna görə də
miras mənzilin atanıza məxsus 1/2 hissəsinə münasibətdə
açılacaqdır. Atanızın birinci növbədə vərəsələri isə Siz və onun
arvadıdır. Atanızın arvadının əvvəlki nikahından olan qızı
atanızın qanun üzrə vərəsəsi sayılmır. Həmin qız öz anasının
birinci növbədə qanun üzrə vərəsəsi sayılır.
Sual 7. Atamın vəfatından sonra məlum oldu ki, o, 2
vəsiyyətnamə qoymuşdur. Həmin vəsiyyətnamələrdən yalnız
birini notarius təsdiqləmişdir, digəri isə öz əli ilə yazılmışdır.
Bilmək istərdim, həmin vəsiyyətnamələrdən hansının hüquqi
qüvvəsi vardır?
Cavab: Sualınızın məzmunundan belə aydın olur ki,
mərhum atanız 2 ayrı vəsiyyətnamə (yəni, ev vəsiyyətnaməsi və
notariat vəsiyyətnaməsi) tərtib etmişdir.
Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 1223.1-ci
maddəsinə görə əgər bir şəxs bir neçə vəsiyyətnamə tərtib
etmişdirsə və onlardan yalnız biri notariat formasında tərtib
edilmişdirsə, notariat formasında tərtib edilmiş vəsiyyətnaməyə
üstünlük verilir.
Mülki Məcəllənin 1223.2-ci maddəsinə görə notariat
vəsiyyətnaməsi başqa formalı vəsiyyətnamə ilə ləğv edilə
bilməz.
Göründüyü kimi, bu halda notariat formasında tərtib
edilmiş vəsiyyətnaməyə üstünlük verilir.
Sual 8. Mülkiyyətimdə olan mənzilə dair notariat
vəsiyyətnaməsi tərtib etmişəm. Lakin indi fikrimi dəyişmişəm
və həmin mənzili nəvəmə bağışlamaq niyyətindəyəm. Bilmək
istərdim, həmin mənzili bağışlaya bilərəmmi?
Cavab: Vəsiyyətnamə tərtib etmiş şəxs sağlığında onunla
bağlı deyil. Yəni, vəsiyyətnamə miras qoyanın sağlığında
vərəsələr üçün hər hansı hüquqlar yaratmır. Vəsiyyət edən
istənilən vaxt vəsiyyətnaməni dəyişdirə və ya ləğv edə bilər.
Siz mənzilinizi bağışlaya bilərsiniz, bu halda həmin
vəsiyyətnaməni dəyişdirməyə belə ehtiyac yoxdur. Çünki
mənzilə münasibətdə vəsiyyətnamənin etibarlılığı yalnız miras
qoyanın öldüyü məqamda müəyyənləşəcəkdir. Başqa sözlə,
miras açılana qədər mənzil bağışlanarsa, lakin vəsiyyətnamədə
həmin mənzil də göstərilmiş olarsa, onda vəsiyyətnamənin
mənzilə dair hissəsi etibarsız olacaqdır, çünki miras açılan anda
mənzil miras qoyanın mülkiyyətində olmamışdır.
Bununla belə, əgər istəyirsinizsə, vəsiyyətnamənin
saxlandığı notariat orqanına ərizə verməklə onu dəyişdirə və ya
ləğv edə bilərsiniz.
Sual 9. Əgər şəxs bankdan kredit götürmüş, lakin tam
ödəmədən vəfat etmişsə, onda bank pulun ödənilməsini
vərəsələrdən (ölənin arvadı və oğlundan) tələb edə bilərmi?
Cavab: Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin
1151.1-ci maddəsinə görə mirasa (miras əmlaka) miras qoyanın
Dostları ilə paylaş: |
