Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
121 tararıx. Amma bizə üçcə illiyinə imkan versin, uşağı bir yana çıxardax. Deyir: –Ya Musa, get deginən ki, verdim. Deyir: – Filan yerdə quma basdırılmış bir adam var. O da dedi burdan çıxmağ üçün mənə, heç olmasa, cırıx-cındır paltar versin. Dedi: – Ona deginən ki, dilini tərpətməsin. Bir də dilini tərpət- sə, bir tufan qopardajam, o qum da yox olajax, qalajax tama- milə biyavanda açıx. Deyir: – Yaxşı. Bəs, filan yerdə bir kor oturufdu. O kor dedi ki, Allah-taala maa göz işığı versin, bu zülmətdən qutarım. Mən camaatın içinə çıxa bilmirəm. Çıxım, heç olmasa, görüşüm insanlarnan. Deyir: – Ya Musa, ona göz işığı düşmür. Ancax sən deyirsən, saa subut eləməkdən ötəri deyirəm, verdim, get. Musa peyğəmbər qayıdanda görür ki, kor yoxdu orda. Amma quma basdırılan yerindədi. Deyir: – Ya Musa, dedinmi mənim əhdimi? Deyir: – Dedim. Allah-taaladan səda gəldi ki, dilini tərpətmə- sin, yoxsa elə bir tufan qaldıraram ki, o qum da yox olar. Elə orda sakit durginan sən. O kasıf kişinin ayləsinin yanına çatanda, kişiyə dedi ki, kişi, əhdini Allah-taalaya dedim. Dedi, verdim. O da gənə Allaha şükür oxudu, Musa peyğəmbərə alxış elədi. Musa peyğəmbər getdi öz işinə. Bular qaldı indi evdə. Kişi yoldaşınnan – arvadınnan məsləhət elədi ki, indi nə cür 122 eliyək, nağayrax? Savağa, birsüyünə Allah nə verəjəh, hələ bilmirih. Heç olmasa bir çörəymiz olsun, yiməyimiz olsun. Arvadın bir toyuğu var imiş. Hansı ki, kürt toyuğuymuş, yumurtalı, filan. Deyir: – Ay kişi, rast ki belədi, savah apar bu toyuğu sat, hələ- lik bunnan girrənək, bir-iki gün çörək pulumuz olar. Deyir: – Yaxşı. Kişi səhər toyuğu götürür, aparır bazara. Soruşullar qiy- mətini. Bu, bazar qiymətinnən də aşağı qiymət deyir. Məsələn, deyir ki, üş manat. Ordan bir başqası soruşanda ki, neçəyə verirsən? Deyir: – Üş manata. O üş manatı verməmiş, heç razılaşmamış, o birsi deyir: – Mən beş manat verəjəm, toyuğu maa ver. Bu sözünü qutarmamış o birsi deyir: – Mən on manat verəjəm. Belə-belə, bəhsəbəhs düşür. Bir toğlu qiymətinə bu to- yuğu bunnan alıllar. Kişinin xeylağ pulu olur. Gəlir bazarrığ eliyir, yimək-işmək, nə bilim, uşaxlara paltar alıb qayıdıf gələndə arvad təəccüb qalır ki, bu boyda var-döylət səndə yoxuydu. Bir toyuğnan munu nə cür aldın? Kişi başına gələn əhvalatı danışır ki, bax, belə-belə oldu. Burda da Allaha şükür oxuyullar, Allaha ibadət eliyillər. Beləliknən, demək, bu kişi müntəzəm bazarrığ eləmək istiyəndə, nə aparırsa, məsəlçün, bir yumurta aparırsa satmağa, demək olar ki, yüz yumurtanın qiymətinə alıllar. Belə-belə qısa müddətdə bu kişi həddən artıx varranır. Başdıyır özünə ev tikməyə, yaxşı imarət qurmağa, yaxşı mal-qoyun düzəltməyə. Beləliknən, iki il də keçir. Kişinin varı-döyləti lap çoxalır. Demək, munu ən varrı adam sayıllar ərazidə. Munu ağsakqal 123 sayıllar, yaxşı hörmət eliyillər. Hamı muna məsləhətə gəlir ki, bu kişi ağıllı adamdı, biz buna gənəşək. Günnərin bir günü kişi öz-özünə fikirrəşir ki, bıy, axı biz varranmışıx. Bə bu uşağa həyat qurmax lazımdı. Allah- taala bu varını geri alajax, onda bizim axırımız nolajax? Fikir- rəşir, yoldaşınnan məsləhət eliyəndə, arvad deyir ki, filankə- sin qızı yaxşı, gözəl insandı, dolanışıxları da yaxşıdı, bizim elə babımızdı. Kişi deyir: – Yox, olmaz. Deyir: – Bəs nə istiyirsən? Deyir: – Mən şahın qızına elçi gedəjəm, heç olmasa bu var- döyləti Allah-taala geri alannan sonra bəlkə şahın himayə- sində oğlumuz yaşıya, bir gün görə. Deyir: – Axı verməz şah. Deyir: – Mən gedəjəm, verər verər, verməz də özü bilər. Özü kimi bir neçə ağsakqal da götürür, şahın imarətinin qarşısına gedir, orda elçi daşının üstə oturur. Şaha xəbər eli- yillər ki, bəs, belə-belə. Elçi daşının üstündə gəlib oturan var. Deyir: – Qəbul eliyin, gəlsin. Gələndə deyir: – Kişi, xoş gəlifsən. Nədir dərdin, diləyin? Yanında gedənnərdən biri deyir: – Şah sağ olsun, sənin qızına elçi gəlmişih. Məsləhətdi biz onu səndən, bax, bu kişinin oğluna istiyək. Deyir: – Mən etiraz eləmirəm, mən razıyam. Ancax bir şərtim var. 124 Deyir: – Nədi? Deyir: – Bu kişi mənnən bərabər olmağını sübut eləməhdən ötəri, gərək əlli dəvə yükü ləl-cəvahirat gətirsin, qızıl gətirsin, pul gətirsin. Mən də qızıma toy eliyim, o qədər də mən buna cehiz verəjəm, ona başdığ verəjəm, ona kömək elijəm, gedif yaşejax. Şah qızıdı, şah kimi də yaşamalıdı. Bu elçilər oana baxır, buana baxır, üzünü kişiyə tutur ki, görsünnər kişi nə deyir. Kişi başını tərpədir ki, biz razıyıx. Bular razılığını bildirənnən sonra şah deyir: – İndi mən sizə vaxt verirəm, qırx gün müddətinə mə- nim dediyim hazır olmalıdı. Qırx günə hazır olmasa, bizim soodamız baş tutmuyajax. Qayıdıllar gəlillər. Arvad deyir: – Nooldu? Deyir: – Məsləhət belədi, əlli dəvə yükü qızıl. Deyir: – Bəs sənin ağlın nə kəsir? Əlli dəvə yükü qızılı sən hardan alajaxsan? Deyir: – Varımı-döylətimi satajam, onu düzəldəjəm, aparıf verəjəm şaha. Deyir: – Elijəhmi? Deyir: – Baxax da, Allaha pənah. Kişi başdıyır bir ujdan malını, qoyununu, dəvəsini, keçisi- ni satmağa. Necə Allah-taala əvvəldən vermişdi, elə də indi baş- dıyır verməyə. Bazara apardığı malın biri əlli qat bahaya gedir, on qat bahaya gedir. Qısa bir müddətdə, heç bir ay çəkmir ki, bu Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|