Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi nizami adına ƏDƏBİyyat institutu

 
321 
ƏDƏBİYYAT 
 
1.
 
Həbibbəyli İ. Ədəbi-tarixi yaddaş və müasirlik. Bakı, “Nurlan”, 2007. 
2.
 
Həbibbəyli  İ.  Cəlil  Məmmədquluzadə:  mühiti  və  müasirləri.  Bakı, 
Azərnəşr, 1997. 
3.
 
Məmməd C. XIX əsr rus ədəbiyyatı, III hissə. Bakı, “Maarif”, 1975. 
4.
 
Məmmədquluzadə C. Əsərləri. Dörd cilddə, IV cild. Bakı, “Öndər”, 2007. 
5.
 
Füyuzat (1906-1907). Bakı, “Çaşıoğlu”, 2007. 
6.
 
Məmmədquluzadə C. Əsərləri. Altı cilddə, IV cild. Bakı, Azərnəşr, 1985. 
7.
 
Həbibbəyli İ. Böyük ədəbiyyat nəhəngi. Bakı, “Elm və təhsil”, 2012. 
8.
 
Habibbeyli  İ.  XX.  yüzyılın  başlarında  yaşayan  Azərbaycan  yazarlarının 
biyografiləri. Erzurum, Atatürk Universitesi Fen-edebiyyat fakültesi yayını, 
1992. 
9.
 
Cəfərov  İ.  Mirzə  Cəlil  irsi  Pakistanda.  Naxçıvan  Dövlət  Universitetinin 
Elmi əsərləri. Naxçıvan, “Qeyrət”, 2005. 
 
Iman Jafarov 
 
NEW STAGE OF AZERBAIJAN “MOLLA NASRADDIN”  
STUDY AND PROBLEM OF WORLD LITERATURE 
 
Summary 
 
In  the  article  is  highlighted  academic  Isa  Habibbeyli’s  research  work  about 
literary heritage “Molla Nasraddin” and the problem solution of world literature. It 
is  noted,  that  academic  Isa  Habibbeyli  estimated  literary  publicistic  patterns  of 
literary  school  “Molla  Nasraddin”  as  main  part  of  world  literature.  Isa  Habibbeyli 
who knows deeply scientific  works’ principles by  world literary critics clarified up 
literary  school  “Molla  Nasraddin”  in  Turkish  and  Islamic  world.  Isa  Habibbeyli 
revealed  reasons  of  publication  of  the  collection  by  his  exploration,  and  answered 
Western press criterions. 
Academic  Isa  Habibbeyli  confirmed  continuous  connection  with  literary 
environment and world literature by powerful facts, in which Jalil Mamedguluzade 
was the founder of magazine “Molla Nasraddin”.  
The  scientist  made  very  interesting  comparison  between  M.S.Ordubadi  and 
L.N.Tolstoy in his book “Great literary giant”. 
Academic  Isa  Habibbeyli  achieved  acquaintance  of  the  world  people  with 
Mirze  Jalil’s  heritage  and  also  Azerbaijani  literature  by  edition  of  great  satirist 
Mamedquluzades’s works in languages of different people. 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
322 
Иман Джафаров 
 
НОВЫЙ ПЕРИОД В АЗЕРБАЙДЖАНСКОМ 
МОЛЛАНАСРЕДДИНОВЕДЕНИИ И ПРОБЛЕМЫ  
МИРОВОЙ ЛИТЕРАТУРЫ 
 
Резюме 
 
В  статье  освещается  исследовательская  работа  академика  Исы  Габиб-
бейли  о  литературном  наследии  журнала  «Молла  Насреддин»  и  решении 
проблем мировой  литературы. Было отмечено, что академик Иса  Габиббейли 
оценивает литературно-публистические образцы литературной школы «Молла 
Насреддин» как часть мировой литературы. Иса Габиббейли глубоко знающий 
научные  принципы  работы  мировых  литературоведов,  внёс  ясность  о  месте 
литературной  школы  «Молла  Насреддин»  в  тюркско-исламском  мире.  Иса 
Габиббейли  своим  исследованием  выявил  причины  опубликования  сборника, 
отвечающего критериям западной прессы.  
Академик Иса  Габиббейли весомыми фактами подтвердил постоянную 
связь  между  литературной  средой,  в  которой  находился  создатель  журнала 
«Молла Насреддин» Джалил Мамедгулузаде, и мировой литературой. Учёный 
в  своей  книге  «Великий  литературный  гигант»  провёл  очень  интересное 
сравнение между М.С.Ордубади и Л.Н.Толстым. 
Академик Иса Габиббейли путём издания произведений великого сати-
рика  Дж.  Мамедгулузаде  на  языках  разных  народов,  добился  ознакомления 
народов  мира  с  наследием  Мирзы  Джалила,  а  также  с  литературой  Азербай-
джана. 

---

 
323 
AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI 
“ƏDƏBİYYAT MƏCMUƏSİ” 
NİZAMİ adına ƏDƏBİYYAT İNSTİTUTUNUN 
ELMİ ƏSƏRLƏRİ 
2017, № 1 
 
Ağahüseyn ŞÜKÜROV 
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru 
[e-mail]
 
 
Jambıl Jabayev – 170 
 
QAZAX XALQININ TƏKRARSIZ SÖZ USTADI
 
 
Açar sözlər: Jambıl Jabayev, qazax, xalq, akın, şeir, aytıs 
Key words: Dzhabayev Jambul, Kazakh, people, akhin, poetry, aitys 
Ключевые слова: Джамбул Джабаев, казах, народ, акын, поэзия, айтыс
 
 
Jambıl Jabayev (16 (28) fevral 1846 – 22 iyun 1945) qazax xalq 
poeziyasının  görkəmli  nümayəndəsidir.  Məşhur  akının  (aşıq)  adı  rus 
mənbələrində  Джанбул  Джабаев  [1]  kimi  verildiyinə  görə,  keçmiş 
sovet  dövründə  Azərbaycan  dilinə  də  ruscaya  uyğun  olaraq  Cambul 
Cabayev  kimi  tərcümə  edilmişdir.  Lakin  qazax  dilində  şairin  adı 
Jambıl  Jabayev  olduğunu  və  dilimizdə  normal  səsləndiyini  nəzərə 
alaraq  biz  də  şairin  adını  və  soyadını  qazaxlar  kimi  yazmağı  məqsə-
dəuyğun hesab edirik.  
Daima bədahətən söz qoşmuş qazax şairi Jambıl dağının ətəklə-
rində Çu çayının yuxarı axınında dünyaya göz açmışdır. Şapraştı nəs-
lindən olan atası  Jabayın köçəri ailəsi  kasıbçılıqla  yaşamışdır. Babası 
İstıbaygilin  aulu  yadelli  basqınlardan  qorunmaq  üçün  dağ  ətəklərinə 
köç  aldığı  zaman  dünyaya  gəlmiş  Jambıl  sonradan  qazax  xalqının 
məşhur  akını  kimi  ad-san  qazanaraq  nəinki  Qazaxıstanda,  keçmiş 
Sovetlər Birliyində tanınmış şairlərdən biri kimi ədəbiyyat tarixində iz 
qoymuşdur.  
Kiçik  yaşlarından  dombrada  çalmağı  öyrənən  Jambıl  qazax 
folkloruna  dərindən  bələd  olmuş,  bu  misilsiz  xəzinəni  ruhu  ilə  ya-
şatmışdır. Bütün xalq deyimlərini yaddaşına toplamış Jambıl yeniyet-
mə ikən evlərindən çıxıb akın olmaq qərarına gəlir və çalıb-oxumaqla 

---