363
30 Noyabr - Ümumdünya Ev Heyvanları Günü, (1931)
Hər il noyabrın 30-u bir çox ölkələrdə Ümumdünya Ev Heyvanları Günü
(World Day Pets) qeyd olunur. Bu günün təsis olunması ideyası Təbiətin
qorunması hərəkatı tərəfdarlarının 1931-ci ildə Florensiyada (İtaliya) keçirilən
Beynəlxalq konqresində səslənmişdir. Həmin vaxtdan bu bayram dünyanın bir çox
ölkələrində qeyd olunur və insanlar tərəfindən ev heyvanlarına çevrilən ―balaca
dostlarımıza‖ görə bütün bəşəriyyətin cavabdeh olduğunu xatırladır. Təsadüfi deyil
ki, bu günün devizi Antuan de Sent Ekzüperinin məşhur əsərinin qəhrəmanı Balaca
Şahzadənin bütün insanlara ünvanlanmış sözləridir: ―Sən əhliləşdirdiklərin üçün
hər zaman cavabdehsən‖.
Bu günlə əlaqədar keçirilən tədbirlər çox rəngarəng və müxtəlifdir və hər bir
ölkədə fərqli şəkildə düzənlənir. Bu günün hansı şəkildə qeyd edilməsindən asılı
olmayaraq, əsas məqsəd insanları ev heyvanlarının problemlərinə biganə
qalmamağa çağırmaqdır.
İnternetdə:
www.books.google.com
364
Bu tarixi unutmayaq
20 Noyabr - Qarakənd faciəsi, (1991)
Qarakənd faciəsi və ya 20 noyabr faciəsi Xocavənd rayonunun Qarakənd
yaxınlığında, Ağdam rayonunun Mərzili kəndi ərazisində erməni həbiləşdirilmiş
dəstələri tərəfindən vurulan Azərbaycan hərbi helikopter hadisəsidir.
Hesablamalara görə, Qarakənd üzərində üç yüz metr yüksəklikdə uçan Mİ-8 N72
helikopteri 1991-ci il noyabrın 20-də, saat 14:42 dəqiqədə vurulub. Həlak olanlar
arasında Azərbaycan Respublikasının Dövlət katibi Tofiq İsmayılov, baş
prokuror İsmət Qayıbov, dövlət müşaviri, sabiq daxili işlər naziri Məhəmməd
Əsədov, millət vəkilləri Vaqif Cəfərov və Vəli Məmmədov, baş nazirin
müavini Zülfü Hacıyev, Prezident Aparatının şöbə müdiri, jurnalist Osman
Mirzəyev, Qazaxıstan Respublikası daxili işlər nazirinin müavini Sanlal
Serikov, Azərbaycan Dövlət Televiziyasının jurnalisti Alı Mustafayev və
başqaları var idi. Ümumilikdə qəza nəticəsində 22 nəfər həlak olmuşdur.
İnternetdə:
www.books.google.com
365
Yubilyar yazıçı və şairlər
2 Noyabr - Şair Emil Azərin (Mehdiyev) anadan olmasının 80 illiyi,
(1937-1991)
Emil Azər (Mehdiyev) Azərbaycanın Naxçıvan şəhərində qulluqçu ailəsində
doğulmuşdur.1950-ci ildən ailəliklə Bakıda yaşamışdır. Burada 116 saylı məktəbi,
sonra isə ADU-nun filologiya fakultəsini bitirmişdir. Ədəbi fəaliyyətə ―Ordubad
işçisi‖ qəzetində (1949-cu il iyun) çap etdirdiyi ―Dahi rus sənətkarına‖ adlı şeir ilə
başlamışdır. Həmin şeir A.S. Puşkinə həsr olunmuşdur. 1974-cü il aprelin 15-dən
Bakı şəhər Oktyabr rayonu Korlar Cəmiyyətinin mədəniyyət evində metodist
işləmişdir.
Emil Azər 1991-ci il fevralın 21-də Bakıda vəfat etmişdir.
Kitabları: ―Gənclik‖ (1961), ―Dörd qardaşım var‖ (1966), ―Köçəri quşlar‖ (1971),
―Əkizlər‖ (1974), ―Damcılar‖ (1978), ―Görmək istəyirəm‖ (1982), ―Çörək ağacı‖
(1986), ―Ana laylası‖(1987) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur - “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik
məlumat kitabı, Bakı, 2011.
366
5 Noyabr - Ədəbiyyatşünas Vilayət Quliyevin anadan olmasının 65 illiyi,
(1952)
Vilayət Quliyev Ağcabədi rayonunun Ağcabədi qəsəbəsində, fəhlə ailəsində
anadan olmuşdur. Beyləqan rayonundakı K.Əsədov adına Şahsevən orta məktəbini
bitirdikdən sonra ADU-nun fılologiya fakültəsində təhsil almışdır (1970-1975). Üç
il orta məktəblərdə Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi işləmiş, Azərbaycan EA
Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aspirantı olmuşdur (1978-1981). "Müasir
Azərbaycan nəsrində üslub müxtəlifliyi" mövzusunda namizədlik dissertasiyası
müdafıə etmişdir (1982). Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda kiçik elmi işçi
(1981-1985), böyük elmi işçi (1985-1987), elmi işlər üzrə müdir müavini, aparıcı
elmi işçi (1987-1994), Azərbaycan Respublikasının xarici işlər naziri (1999-2004)
vəzifələrində işləmişdir. Hazırda Azərbaycanın Macarıstanda fövqəladə və
səlahiyyətli səfiridir (2004). "Vətən" cəmiyyəti" idarə heyətinin, "Ulduz" jurnalı və
"Elm" qəzeti redaksiya heyətlərinin üzvüdür. "Millət" qəzetinin baş redaktoru
olmuşdur (1992). "Azərbaycan filoloji fikri və rus ədəbi ictimai mühiti (XIX əsrin
birinci yarısında)" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafıə etmişdir (1990).
İctimai-siyasi həyatda fəal çalışmışdır. Azərbaycan Milli İstiqlal Partiyası təşkilat
komitəsinin üzvü və siyasi şuranın üzvü (1992-1993) olmuşdur. Həmin dövrdə
Türkiyənin Ərzurum şəhərindəki Atatürk Universitetində mühazirələr oxumuşdur.
Demokratik İstiqlal Partiyasının birinci katibi seçilmişdir (1994-cü ildən).
"Azərbaycan Demokratik Respublikası" kitabını tərtib edib müqəddimə və
şərhlərlə nəşr etdirmişdir (1992). Hacı Zeynalabdin adına Azərbaycan Milli
mükafatına layiq görülmüşdür (1994).
Azərbaycanın dövri mətbuatında 1978-ci ildən çıxış edir. Onun elmi məqalə və
rəyləri müxtəlif şəhərlərin (Kazan, Alma-Ata və s.) qəzet və jurnallarında çap
olunmuşdur. "Fikrin karvanı", "Ədəbi proses", "Azərbaycan-Avropa ədəbi
əlaqələri" və s. kollektiv əsərlərin əsas müəlliflərindəndir. Rus, türk, ərəb, ingilis
və fars dillərini bilir.
Kitabları: ―Mirzə Kazımbəy‖ (1987), ―Özümüz və sözümüz‖ (1993),
―Ağaoğlular‖ (1997), ―Tarixdə iz qoyan şəxsiyyətlər‖(2000), ―Açıq sözün hikməti‖
(2001), ―Böyük əkinçi:Həsənbəy Zərdabi‖, ―Tariximiz-taleyimiz‖ (2002) və s.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq