212
26 İyun - Silahlı Qüvvələr Günü, (1918)
“Güclü dövlətin güclü ordusu olmalıdır. Azərbaycan güclü dövlətdir və
Azərbaycanın güclü ordusu var. Azərbaycan ordusuna eşq olsun!
Yaşasın Azərbaycan!”
İlham Əliyev,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Milli Ordumuzun yaradılması hələ
Azərbaycan
Xalq
Cümhuriyyətinin
fəaliyyəti dövrünə təsadüf edir. O vaxtlar
Rusiya imperiyasının müsəlman xalqlarına
həqarətli
münasibəti, onların orduda
xidmətdən ―azad‖ edilməsi bu xalqların
hərbi
işləri
yadırğamasına
gətirib
çıxarmışdı. 1917-1918-ci illərdə erməni
təcavüzünün güclənməsi Azərbaycan türklərini fiziki cəhətdən məhv olmaq
təhlükəsi ilə üz-üzə qoymuşdu. Yaranmış vəziyyət təcili olaraq ordu
quruculuğuna başlamağı tələb edirdi. 1918-ci il 26 iyun tarixli fərmanla
Azərbaycan Milli Ordusunun yaradılmasına başlanıldı. Avqustun 1-də AXC-nin
Hərbi Nazirliyi təsis edildi. İstedadlı general Səməd bəy Mehmandarov dekabrın
25-də hərbi nazir, general-leytenant Əlağa Şıxlinski nazir müavini təyin
edildilər. Qısa müddətdə Milli Ordu Osmanlı dövlətinin Qafqaz İslam Ordusu ilə
birlikdə Bakını və ətraf qəzaları erməni-bolşevik işğalından xilas etdi. Bu hərbi
birləşmələr Muğanda və Əsgəranda milli hökumətə qarşı baş vermiş qiyamları
yatırmaqda yüksək səriştəlilik göstərdi, Qazaxda Azərbaycan sərhəddini pozmuş
erməni nizami ordu hissələrini darmadağın etdi. Azərbaycan ordusunun
Hüseynxan Naxçıvanski, İbrahim ağa Usubov, Həmid Qaytabaşı, Kazım Qacar,
Cavad bəy Şıxlinski, Həbibbəy Səlimov kimi istedadlı generalları var idi. AXC
süqut etdikdən sonra bolşevik hökuməti Milli Ordunu ləğv etdi. Onun
rəhbərlərinin əksəriyyəti Nargin adasına aparılıb güllələndi. İlk dəfə Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin 1992-ci il 18 sentyabr tarixli Fərmanı ilə təsis edilmiş
və Azərbaycan ordusunun yaradılması barədə Azərbaycan Ali Sovetinin
qərarının qəbul edildiyi tarix – 9 oktyabr Azərbaycan Respublikası Silahlı
Qüvvələri Günü elan edilmişdir. Lakin Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
22 may 1998-ci il tarixli fərmanına əsasən həmin fərman qüvvədən düşürülmüş
və 26 iyun tarixi Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri Günü elan
edilmişdir. Nizami orduya malik olmayan Azərbaycanın qarşısında duran əsas iş
Qarabağ uğrunda gedən döyüşlərdə vəziyyəti nəzarət altına almaq idi ki, bu da
çox çətinliklə həyata keçirilirdi. Ordunun maddi-texniki təminatı problemlərlə
müşayiət edilirdi. Ancaq tədricən müharibədəki məğlubiyyətlərin qarşısını almaq
üçün ölkənin bütün imkanları milli ordu quruculuğuna səfərbər edildi. Könüllü
batalyonlardan nizami orduya doğru ilk ciddi addımlar atıldı. Qismən hərbi
səfərbərlik və orduya çağırış işi yoluna qoyuldu. Ölkəmizdə peşəkar ordu
quruculuğunun əsası isə 1993-cü ilin sonlarında qoyuldu.
İnternetdə:
www.books.google.com
213
26 İyun - Narkomaniyaya və Narkobiznesə qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü
Narkomaniya ―ağ ölümdür‖, həyatdan üz
çevirməkdir. ―Narkomaniya‖ və ―ölüm‖ sözləri bu
gün insanların təsəvvüründə sinonim sözlərə çevrilib.
Müasir dövrümüzdə insanlıq üçün böyük bəla olan
narkomaniya bütün dünyada geniş yayılmışdır. Bu
bəla ilə mübarizə etmək bir o qədər asan deyil. Narkotik
maddə alverçiləri uşaqların çox olduğu yerlərdə olur,
onlara həmin məhsulları təklif edirlər. Pul qazanmaq
naminə onlar insanları, xüsusilə uşaqları ölümə aparan
bu pis vərdişə alışdırırlar. Narkotik maddələr müxtəlif çeşidlidir. Daha çox
yayılanları isə xaşxaş, tiryək, marixuana, heroin, kokain və s.-dir. Son illər kimyəvi
laboratoriyalarda hazırlanan yeni sintetik narkotik maddələr meydana gəlmişdir.
Bunlar xüsusilə təhlükəlidir, çünki birinci dəfədən adamı özünə alışdıra bilir.
Narkotiklərdən asılılıq ağır xəstəliyə - narkomaniyaya gətirib çıxarır.
Narkotik maddələr insan sağlamlığına bərpaedilməz ziyan vurur, fiziki
qüvvələri tükəndirir, bədənin çəkisi birdən-birə azalır, ümumi zəhərlənmə baş
verir. Narkomaniya keçici xəstəliklərin sürətlə yayılmasına səbəb olur. Narkotik
maddələrin bir çoxu şprislə qana ötürüldüyündən və narkoman qrupları daxilində
eyni şprisdən istifadə edildiyindən narkomanlar arasında QİÇS və başqa
xəstəliklərə tutulmuş insanlar çoxdur. Narkotik maddə alverçiləri heroin və kokaini
yuyucu toz və ya şəkər tozu qatıb satırlar, ona görə də narkomanda şəkərli diabet
tez inkişaf edir. Əgər "xalis mal", yəni heç bir qarışığı olmayan narkotik maddə
qəbul olunarsa, zəhərin güclü təsirindən o saat ölmək olar. Ən dəhşətlisi odur ki,
bir neçə dəqiqə ərzində baş beyin zədələnə və bununla da yaşaya-yaşaya şikəstlik
əmələ gələ bilər. Belə halda adam düşünmək, hərəkət etmək, reaksiya vermək
qabiliyyətini itirir, danışmaq və müxtəlif əşyalardan istifadə etmək imkanından
məhrum olur.
Narkotik maddələrin gənc nəsillər arasında yayılması təhlükəsini nəzərə
alaraq, bir çox ölkələr "Narkotiksiz gələcək naminə" milli proqramlar qəbul
edirlər. Buraya təhsil ocaqlarında, hüquq mühafizə orqanlarında, təşkilatlarda
narkomaniyanın ziyanı haqqında maarifləndirilmə kampaniyaları daxildir. Bu
kampaniyalar kütləvi informasiya vasitələri, o cümlədən internet şəbəkəsi
vasitəsilə aparılır. Narkomaniya ilə bağlı problemləri daim ictimaiyyətin nəzarəti
altında saxlamaq məqsədilə BMT iyun ayının 26-nı Narkomaniyaya və
Narkobiznesə qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü elan etmişdir.
İnternetdə:
www.books.google.com