49
4-cü gün. Tələbələr müstəqil olaraq uşaqlarla iş aparır (yarımqruplarla məşğələ aparılır). Pedaqoqun planı
üzrə təhkim olunduqları uşaqların müşahidəsi, onlarla ünsiyyət yaratmaq və məşğul olmaq, onların nitqinin,
hərəkətinin və fəaliyyətinin müşahidəsi. Xronometrajın nəticəsinin müzakirəsi, uşaq həyatının ikinci yaq
qrupunda işin xüsusiyyəti, fərdi rejim prosesinin yerinə yetirilməsi. Müşahidə olunan uşaqlarda vərdiş və
davranışın inkişaf səviyyəsinin proqramda tələb olunan qaydada müzakirəsi. Uşaqlarla aparılan müstəqil iş
prosesində qarşıya çıxan çətinliklərin təhlili.
5-ci gün. Gimnastika məşğələlərinin müşahidəsi və təhlili.
Müxtəlif yarımqruplarda müstəqil hərəkətli oyunlar və əyləncələrin keçirilməsi. Uşaqlarda müsbət
qarşılıqlı münasibətlərin təşkil edilməsi, fərdi məşğələlərdə uşaqlarla ünsiyyəti möhkəmləndirmək, onların
inkişafına dair xarakteristika tərtib etmək. Təkliflər əsasında qrupda görüləcək iş planını tərtib etmək.
Uşaqlara xarateristika tərtib etmək üçün aparılan müşahidəyə əsasən valideynlərlə fərdi söhbət keçirməli.
İki həftəlik oyun və məşğələ planının tərtibi və müzakirəsi. Stendlər düzəltmək.
3 yaşlılar qrupunda
1-ci gün. Proqram tələbinin yerinə yetirilməsibaxımından tərbiyəçinin iş planının təhlili. Bacı-
tərbiyəçinin, dayənin işinin müşahidəsi. Pedaqoji prosesin (avadanlığın yaşa uyğun yerləşdirilməsi,
oyuncaqların və vəsaitlərin seçilməsi) işıqlandırılması və təhlili.
2-ci gün. Gimnastika priyomlarının və möhkəmləndirilmənin müşahidəsi ıə təhlili. Dayənin, tibb
bacısının gün ərzində gördüyü işin təhlili. Rejim prosesini (qida, gəzinti) müstəqil keçirmək, həmin qrupda və
paralel qruplarda müstəqillik vərdişinin tərbiyə edilməsi. Gəzintidə aparılan müşahidə və onun sonradan təhlili.
3-cü gün. Qəbulu fəal keçirmək, uşaqların fəaliyyətində müstəqilliyi təşkil etmək. Qruplar üzrə məşğələ
növlərinin müşahidəsi və təhlili.
(Məşğələdə əyani təsir prinsipinə xüsusi diqqət yetirməli). Uşaqlarda nitqin, hərəkətin inkişaf səviyyəsini
təmin etmək məqsədilə quraşdırma fəaliyyətində, oyunlarda və rejim prosesində onlarla ünsiyyət yaratmaq.
Uşaqları müstəqil məşğələlər keçməyə hazırlamaq.
4-cü gün. Bacı-tərbiyəçinin keçdiyi məşğələni müşahidə və təhlil etmək, müstəqil olaraq gəzintiyə
getmək, gəzintidə müşahidəni və hərəkətli oyunu təşkil etmək. Qrupa rəhbərlik işini, sənədləri öyrənmək
haqqında müdir və pedaqoqla söhbətlər keçirmək.
5-ci gün. Müxtəlif yaş qruplarında təcrübəçinin açıq məşğələsini qoymaq və orada bütün tələbələrin
iştirakını təmin etmək.
İki həftəlik məşğələ planı tərtib etmək (uşaqların inkişafını nəzərə alaraq).
Qeyd: Hər hansı bir zəruriyyəğ ucundan işin təşkili ardıcıllığında bəzi dəyişiklik etmək olar.
Körpələr evində təcrübə sənədləşdirmə və yekun konfransı ilə tamamlanır.
Tələbələr aşağıdakı sənədləri verməlidirlər:
1.İki uşağa (1 yaşlı, 2 yaşlı, yaxud 3 yaşlı –seçmə yolu ilə) tibbi, pedaqoji məsələləri nəzərə almaqla
xasiyyətnamə.
2.Bu məşğələnin (açıq) icmalı.
3.Hesabat. Məşğələnin keçirilməsinə dair, yaxud uşaqlarla aparılan işə dair.
Pedaqoji təcrübənin vəzifələri, məzsunu və təşkili
1.Tələbələrə təlim-tərbiyəyə aid institutda aldıqları nəzəri biliyi uşaq bağçasında tətbiq etməyi öyrətmək.
2.Tərbiyə işini, uşaq həyatının təşkilində bütün fəaliyyət növünə rəhbərliyi (oyun, əmək, məşğələ, məişət)
müşahidə və təhlil etməyi öyrətmək.
3.Uşaq bağçasının tərbiyə proqramının tələbləri əsasında tərbiyə işini planlaşdırmağı, uşaqların yaş və
fərdi xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla onların hazırlığını, ətraf mühitin xüsusiyyətlərini, fəsillərdə təbiətin
dəyişməsini müşahidə etməyi öyrətmək. Tələbələrin uşaqlarla müstəqil tərbiyə işi aparmağa öyrətmək.
4.Uşaq texnologiyasınjan, məktəbəqədər pedaqogika- sından, uşaq fiziologiyasından, metodikalardan əxz
edilmiş metodlardan istifadə edərək uşaqların hərtərəfli inkişafını yaradıcılıqla yerinə yetirmək.
5.Məktəbəhazırlıq qruplarında tərbiyə işləri prosesində, uşaqları məktəb təliminə hazırlayan, onların əqli
qabiliyyətlərinin inkişafını fəallaşdırmağın məzmunu və metodlarına xüsusi diqqət yetirmək.
6.Tələbələrdə uşaqlara qayğı ilə yanaşmaq, onların sağlamlığına qayğılı münasibət bəsləməyi formalaş-
dırmaq. Praktika müddətində tələbələri uşaq bağçası müdirinin, metodistin (baş tərbiyəçinin) işi ilə tanış etmək.
7.Uşaq bağçası kollektivində tələbələrin ictimai və metodiki (ictimai-siyasi məlumatların verilməsində)
işlərdə iştirakı.
50
8.Müxtəlif metod və formalardan istifadə edərək müntəzəm olaraq valideynlərlə iş aparmaq (valideyn
iclasları,
kollektiv və fərdi məsləhətlər, uşaqların evlərinə getmək).
9.Tələbələrdə pedaqoji sənəti uşaqlara məhəbbət tərbiyə etmək, pedaqoji bilikləri drinləşdirmək və
pedaqoji qabiliyyətləri təkmilləşdirmək, uşaq bağçasına hamiliyi təşkil etmək.
10.Kurs işləri ilə əlaqədar olaraq müəyyən vərdişlərin formalaşması naminə pedaqoji təcrübə aparmaq.
III kursda tələbələrin uşaq müəssisələrində pedaqoji praktikası iki mərhələdə aparılır. 1-ci hazırlıq
mərhələsi semestrin əvvəlindən başlayıb təlim məşğələlərindən ayrılmaqla VI semestrdə aparılan pedaqoji
təcrübənin 2-ci həftəsinə kimi davam edir.
Bununla da laborator təcrübənin vəzifələrini yerinə yetirir. Uşaq bağçasını əhatə edən pedaqoji
kollektivlə, texniki işçilərlə tanış olur, uşaq bağçasında yaş qruplarına görə yerləşdirirlər. Təhkim olduqları
uşaqlarla onların valideynləri ilə ailədə uşaqların tərbiyə şəraiti ilə (5-6 uşaq) tanış olurlar. Yaş qruplarında
tərbiyəçinin işini müşahidə edir, uşaq kollektivini, onun inkişaf səviyyəsini, ətrbiyəsini, fərdi xüsusiyyətlərini
öyrənirlər. Tərbiyəçilərlə birlikdə qruplarda təlim-tərbiyə işini müşahidə edir, təhlil və müzakirə aparırlar.
«Uşaq bağçasının tərbiyə proqramının» tələblərinə uyğun qısa təhlil verir və nəticə çıxarırlar. Kurs işləri
mövzuları üzrə eksperimental-sınaq işləri apardıqlarına görə fəallıqla pedaqoji işə müdaxilə edir, tələbə elmi
dərnəklərində məruzə etmək üçün material toplayır, məktəbəqədər pedaqogikanın, uşaq psixologiyasının,
metodikaların tələblərini yerinə yetirirlər.
Psixoloji-pedaqoji xarakteristikası yazman üçün uşaqların üzərində müşahidə aparırlar.
Qrupda tərbiyəçinin iş planı ilə, onun hesaba alınması ilə tanış olurlar.
Uşaq bağçası müdirinə və metodistin (baş tərbiyəçinin) işi ilə tanış olurlar.
III kursda təlim məşğələsindən ayrılmaqla təşkil edilən pedaqoji təcrübənin birinci həftəsində uşaq
bağçasına getməyi davam etdirməklə təcrübəçi, tərbiyəçi kimi işləyəcəyi sənədləri hazırlayır:
-Qrup tərbiyəçisinin aylıq və təqvim planını;
-Məşğələnin icmalını.
Hftənin sonunda plan və icmalları qrup tərbiyəçisi, uşaq bağçasının metodisti, institut metodisti təcrübədə
olan qrupun rəhbəri təsdiq etdikdən sonra tələbəyə müstəqil işləməyə icazə verilir.
-«Valideyn guşəsi» yaxud divar qəzeti üçün material hazırlayırlar. Məşğələ və oyun üçün əyani vəsaitlər
hazırlayırlar.
Təcrübəçi-tərbiyəçi və tərbiyəçi metodist kimi müstəqil iş aparır.
Hər müəssisədə 4-8 tələbə 2 qrupa bölünərək iş aparır.
2 həftə tələbələr tərbiyəçi kimi həm birinci, həm də ikinci növbədə işləməklə bir-birini əhatə edirlər.
Qalan 3 həftəni tərbiyəçi metodist kimi müdirin, tərbiyəçinin və institut metodistinin rəhbərliyi altında işləirlər.
II mərhələdə tələbələr aşağıdakı işləri görürlər:
1.Qrupun tərbiyə-təlim işinin planını tərtib edirlər.
2.Uşaqlar üçün ümumi tədbirlər təşkil edirlər (ekskursiyalar, axşam və səhər, boş vaxtlarda böyük və kiçik
yaşlı uşaqlarla ümumi iş və s.)
3.Metodkabinetin işinin məzmunu ilə tanış olurlar.
4.Kabinetin təchizinin pedaqoji prosesin tələblərinə necə cavab verdiyini, uşaqlarla iş zamanı onlardan
necə istifadə olunduğunu müəyyən edirlər. Kabinetin təchizatı üçün təkliflər hazırlayırlar və bu təkliflərin
həyata keçirilməsində fəal iştirak edirlər. Təcrübəçi tələbələr ixtisasını artırmaq üçün açıq məşğələlərdə və onun
müzakirəsində, məsləhətlərdə, söhbətlərdə, pedaqoji müşavirələrdə, metodik ədəbiyyatın müzakirəsində fəal
iştirak edirlər.
5.Uşaq müəssisəsinin sənədləri ilə, illik və aylıq planla, pedaqoji müşavirənin protokolları ilə, yoxlama
aktları, smeta, əmr və sərəncamlar kitabı ilə, uşaqların siyahısı və şəxsi işləri ilə, tibb işçilərinin sənədləri ilə
tanış olurlar.
6.Uşaq bağçasının planına əsasən təcrübəçi qrupun valideyn iclasını çağırır. Qrupda tərbiyə işlərində
qarşıda duran növbəti vəzifələr, tərbiyə işində tələbələrin vahidliyinin gözlənilməsi. Bağça ilə ailənin əlbir işi,
valideynlərin pedaqoji maarifinə aid məsələlər kimi müasir uşaq bağçası üçün aktual olan məsələlər haqqında
çıxış edir.
7.Həmçinin müstəqil təcrübə dövründə material toplayır və laboratoriya işinin yazılmasınida istifadə edir.
8.Uşaq bağçasında pedaqoji şuranın işini öyrənir, (laboratoriya işinə aid eksperiment təcrübə işi, qrupun
tərbiyə işini, tərbiyəçi kollektivinin tərbiyə işini təkmilləşdirmək bacarığına aid) öz işinin nəticələri haqqında
çıxış edir.
9.Divar qəzetinin buraxılması və valideyn guşəsində (yazılı məsləhət, kitab sərgisi, uşaqların əl işlərindən
sərgi və s.) iş aparır.
10.Müəssisə müdirinin pedaqoji, inzibati-təsərrüfat işinə rəhbərlik işini müşahidə və təhlil edir.