53
9 bal. Əgər dərs və ya sinifdən xaric məşğələ yüksək ideya-siyasi, elmi və təşkilati-metodik səviyyədə
keçirilmişdirsə, əgər dərsin təhsil və tərbiyəvi vəzifələri müvəffəqiyyətlə həll edilmişdirsə, təlim metodları
səmərəli tətbiq edilirsə və şagirdlərin fəallaşdırılması üsulu onların yaş dərəcələri və fərdi xüsusiyyətləri təlim
və didaktik materialın seçilməsində, dərsin quruluşunda, aparılmasında və təhlilində yaxşı psixoloji-pedaqoji
nəzəri bilik və yaradıcılıq göstərmişsə, 9 balla qiymətləndirilir.
8 bal. Əgər dərs və ya sinifdənxaric məşğələ yüksək ideya-siyasi elmi səviyyədə aparılmışsa, əgər təhsil
və tərbiyə vəziələri müvəffəqiyyətlə həll edilmiş, lakin şagirdlərin fəallaşdırılmasında bəzi metodik
priyomlardan kifayət qədər səmərəli istifadə edilməmişsə, əgər tələbə psixoloji-pedaqoji nəzəri bilik nümayiş
etdirmişsə, dərs və didaktik material seçməkdə müstəqildirsə, lakin dərsin təşkilində və aparılmasında nəzərə
çarpmayan dərəcədə səhvlər buraxılmışsa, 8 balla qiymətləndirilir.
7 bal. Əgər dərs və ya sinifdənxaric məşğələ yüksək ideya-siyasi və elmi səviyyədə aparılmışsa, əgər
təhsil və tərbiyə vəzifələri müvəffəqiyyətlə həll edilmiş, lakin şagirdlərin fəallaşdırılmasında bəzi metodik
priyomlardan kifayət qədər səmərəli istifadə edilməmişsə, əgər tələbə psixoloji-pedaqoji nəzəri bilik nümayiş
etdirmişsə, dərs və didaktik material seçməkdə müstəqildirsə, lakin dərsin təşkilində və aparılmasında bəzi
səhvlərə yol verirsə, 7 balla qiymətləndirilir.
6 bal. Əgər tələbə tədris-tərbiyə vəzifələrinin şərhində cüzi səhv buraxılmışdırsa, psixoloji-pedaqoji,
nəzəri təlim priyomunu kifayət qədər səmərəli təşkil etmişsə, şagirdlərin idrak fəaliyyətini, kifayət qədər
fəallaşdırmışsa, onlarla müntəzəm əlaqə yarada bilmişsə və dərsin təhlili zamanı buraxdığı nöqsaqlarını
görmüşsə, 6 balla qiymətləndirilir.
5 bal. Əgər tələbə tədris-tərbiyə vəzifələrinin şərhində cüzi səhv buraxılmışdırsa, psixoloji-pedaqoji,
nəzəri təlim priyomunu kifayət qədər səmərəli təşkil etmişsə, şagirdlərin idrak fəaliyyətini zəif fəallaşdırmışsa,
onlarla müntəzəm əlaqə yarada bilmişsə və dərsin təhlili zamanı öz nöqsaqlarını görməmüşsə, 5 balla
qiymətləndirilir.
4 bal. Əgər tələbə məşğələlərdə təhsil-tərbiyə vəzifələrini zəif yerinə yetiribsə, təlim materiallarının şərhi
zamanı səhvlər buraxılıbsa, şagirdlərin intizamı yaxşı təmin edilməyibsə, əgər tələbə psixoloji-pedaqoji, nəzəri
biliyində zəiflik göstərir, lakin öz işinə tənqidi yanaşmağı bacarırsa, 4 balla qiymətləndirilir.
3 bal. Əgər tələbə məşğələlərdə təhsil-tərbiyə vəzifələrini yerinə yetirməyibsə, təlim materiallarının şərhi
zamanı səhvlər buraxılmışsa, şagirdlərin intizamı təmin edilməyibsə, əgər tələbə psixoloji-pedaqoji, nəzəri
biliyində zəiflik göstərir, lakin dərsin təhlili zamanı buraxdığı nöqsanları görür və öz işinə tənqidi yanaşırsa, 3
balla qiymətləndirilir.
1-2 bal. Əgər tələbə məşğələlərdə təhsil-tərbiyə vəzifələrini yerinə yetirməyibsə, təlim materiallarının
şərhi zamanı səhvlər buraxılmışsa, şagirdlərin intizamı təmin edilməyibsə, əgər tələbə psixoloji-pedaqoji, nəzəri
biliyində zəiflik göstərir və öz işinə tənqidi yanaşmırsa (və ya bəzi səhvlərini görür, işinə tənqidi yanaşmağa
çalışır).
0 bal. – tələbə üzrsüz səbəbdən sınaq dərsini keçməmişsə və ya ona verilmiş əlavə dərs saatından da
səmərəli istifadə edə bilməmişsə, 0 balla qiymətləndirilir.
TƏLƏBƏLƏRİN PEDAQOJİ TƏCRÜBƏSİNİN TƏŞKİLİ VƏ KEÇİRİLMƏSİNƏ DAİR
TÖVSİYƏLƏR
I.Ümumi vəzifələr
-tələbələrdə pedaqoji işə, pedaqoji sənətə məhəbbəti möhkəmləndirmək və inkişaf etdirmək;
-pedaqoji ustalıq, pedaqoji işgüzarlıq və pedaqoji peşəkarlıq bacarığı aşılamaq;
-tələbələrdə pedaqoji təfəkkür, pedaqoji qabiliyyət formalaşdırmaq, pedaqoji səriştəni vərdiş halında
möhkəmləndirmək;
-tələbələri bir mütəxəssis kimi həm pedaqoji, həm psixoloji, həm də metodik cəhətdən flormalaşdırmaq;
-ümumtəhsil məktəblərində təlim-tərbiyə işinin müasir vəziyyəti və qabaqcıl pedaqoji təcrübə ilə tanışlıq;
-tələbələrə sinif rəhbərinin vəzifəsini yerinə yetirməyi, məktəbin kollektivi ilə, gənclər təşkilatı ilə iş
aparmağı, habelə fərdi tərbiyəvi iş aparmağı öyrənmək;
-tələbələrdə müxtəlif peşə keyfiyyətlərinin və pedaqoji özünətəhsilə təlabatlarının tərbiyə edilməsi;
-şagidlərin tərbiyə edilməsi vəzifəsinin yerinə yetirilməsində təlim-tərbiyə müəssisələrinə yaxından
köməklik göstərmək;
II.Pedaqoji təcrübənin növləri və müddəti
Pedaqoji təcrübənin müddəti tədris planı əsasında müəyyənləşir. Filialın Elmi Şurası müəyyən
mülahizələri rəhbər tutaraq pedaqoji təcrübənin vaxtını (müddətini, dövrünü) dəyişdirə bilər.
54
Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Mingəçevir filialında pedaqoji təcrübə aşağıdakı müddətlərdə
aparılır.
Çoxballı sistemin tətbiq edildiyi qruplar
«İbtidai təhsilin pedaqogikası və metodikası»
III kurs – I təcrübə, 3 həftə –9 fevral-1 mart
IV kurs-II təcrübə 15 həftə – 9 fevral – 24 may
«Məktəbəqədər təhsilin pedaqogikası və metodikası»
III kurs – I təcrübə, 2 həftə –20 aprel-1 may
IV kurs-II təcrübə 16 həftə – 9 fevral – 31 may
«İbtidai təhsilin pedaqogikası və metodikası», «Məktəbəqədər təhsilin pedaqogikası və metodikası»
ixtisasları üzrə psixoloji – pedaqoji fənlərin – «Pedaqogika», «Psixologiya», «Loqopediya», «Məktəbəqədər
pedaqogika», «Uşaq psixologiyası» və s. öyrəniləməsi ilə əlaqədar olaraq I, II kurs tələbələri ictimai işlər üçün,
habelə təcrübi və laborator məşğələlərlə əlaqədar tez-tez məktəblərə, uşaq bağçalarına gedir, təlim-tərbiyə
işlərinin ümumi qoyuluşu ilə tanış olur, müəllimlərin işini, sinif rəhbərinin fəaliyyətini öyrənir və müəllimin,
tərbiyəçinin tapşırığı ilə müxtəlif işləri yerinə yetirirlər.
Bütün kurslar üzrə pedaqoji təcrübə öyrədici və tərbiyəvi xarakterə malikdir.
III.Pedaqoji təcrübənin təşkili və keçirilməsi
«Məktəbəqədər təhsilin pedaqogikası və metodikası» ixtisası üzrə pedaqoji təcrübə məktəbəqədər tərbiyə
müəssisələrində, «İbtidai təhsilin pedaqogikası və metodikası» ixtisası üzrə isə ümumtəhsil məktəblərinin I-IV
siniflərində keçirilir.
Digər ixtisaslar üzrə I pedaqoji təcrübə V-IX siniflərdə, II pedaqoji təcrübə V-XI siniflərdə aparılır.
İxtisas üzrə fənlərin tədrisi metodikası, pedaqogika və psixologiya kurslarını mənimsəmiş tələbələr
pedaqoji təcrübəyə buraxılır və başlanğıc konfransında iştirak edirlər.
Pedaqoji təcrübənin ilk həftəsi ümumi tapşırıqların yerinə yetirilməsinə və aşağıdakı işlərin görülməsinə
sərf edilir.
-direktor və onun müavininin söhbətlərinə qulaq asmaq;
-məktəblə hərtərəfli tanış olmaq;
-təhkim olunduğu sinfin fənn müəllimlərinin təqvim planlarını alıb köçürmək;
-məktəbin fənn kabinetləri ilə, məktəbin texniki imkanları ilə tanışlıq;
-təhkim olunduğu sinifdə əksər dərsləri dinləmək;
-sinif jurnalı ilə tanışlıq;
-ixtisas üzrə proqram, dərslik, dərs vəsaiti və didaktik materiallarla tanış olmaq;
-məktəbin vaxt cədvəlini köçürmək;
-şagirdlərin yoxlama yazı dəftərləri ilə tanış olmaq;
-Pedaqoji təcrübə dərslərinin ümumi cədvəlini və öz dərslərinin cədvəlini köçürmək;
-sinif rəhbərinin iş planını köçürmək, sinfin şagirdləri ilə tanış olmaq;
-şagird toplanışlarında fəal iştirak etmək;
-ailəsinə getmək zərurəti olan uşaqların valideynləri ilə keçiriləcək söhbətlərin məzmununa hazırlamaq;
-təhkim olunduğu sinfin şəxsi işləri və tibb vərəqləri ilə tanış olmaq;
-ixtisasa uyğun fakultativ məşğələlərin planı ilə tanışlıq;
-ilk dərslərin icmallarını və bu dərslərə lazım olacaq əyani, texniki vasitələri müəyyənləşdirmək;
-ixtisasauyğun dərnəklərin işi ilə tanışlıq;
-ixtisasauyğun fənn metodbirləşmələrinin işləri ilə tanış olmaq;
III kursda pedaqoji təcrübə zamanı hər bir tələbə 8, Iv kursda 16 dərs deməlidir.
«İbtidai təhsilin pedaqogikası və metodikası» ixtisası üzrə deyiləcək sınaq dərsləri
Əyani
Qiyabi
III kurs
IV kurs
V kurs
Ana dili
3
4
3
Riyaziyyat
3
4
3
Bədən tərbiyəsi
2
-
1
Təbiətşünaslıq
-
2
1
Əmək təlimi
-
2
1
Musiqi
-
2
1
Təsviri sənət
-
2
1
YEKUN
8 dərs
16 dərs
11 dərs