51
11.Təcrübənin sonrakı ayı üçün tərbiyəçi-metodistin işlərinin qısa məzmununa aid plan tərtib edir və
tərbiyəçi metodistin, müdirin təsdiqinə verir.
Təcrübə dövründə təcrübəçi-tələbə uşaqların sağlamlığı üçün məsuliyyət daşıyır.
Təcrübə zamanı tələbələr aşağıdakı sənədləri hazırlayırlar (institut müəlliminin və uşaq bağçası işçilərinin
razılığı ilə).
1.Uşaqları əyləndirmək üçün bir vəsait: stolüstü teatr, kölgə teatrı, baş barmaqla olan teatr (bütün
təcrübəçi tələbələr) qrup üçün bir vəsait hazırlayırlar.
2.Uşaq bağçasında hər hansı bir iş bölməsinə aid vəsait hazırlayırlar (təcrübə rəhbərinin göstərişi ilə).
3.Bir mövzunun hərəkətinə aid qovluq hazırlanır: mməsələn, məktəbəhazırlıq qrupunda – uşaqların
məktəbə hazırlanması haqqında, böyük qrupda ətraf mühit və nitq inkişafı, orta qrupda mədəni-gigiyenik
vərdişlərin tərbiyəsi və s.
4.Fəaliyyət guşəsində uşaqlar üçün zəruri materialların toplanmasında köməklik edir.
5.«Proqram»ın tələbinə uyğun olaraq valideynlərlə birlikdə otaq bilgilərini seçirlər.
Təcrübə hesabat sənədlərinin tərtibi və yekunkonfransı ilə bitir.
Tələbələr praktika rəhbərinə aşağıdakı sənədləri verirlər.
Açıq məşğələlərin protokolları ilə birikdə icmallarını:
-Uşaq bağçası müdirinin iş planının təhlili:
Bir uşağın pedaqoji –psixoloji xarakteristikası:
Təcrübə haqqında hesabat.
Təcrübənin sonunda uşaq müəssisəsində pedaqoji-şura çağırılır, uşaqların işlərinin və tələbələrin
sənədlərinin sərgisi təşkil edilir, sonradan fakültəjə yekun konfransı keçirilir. Burada tərbiyəçilər, tərbiyəçi,
metodistlər, uşaq müəssisəsinin müdiri iştirak edir. praktikaya bütün iş növlərinin yerinə yetirilməsi və
sənədlərin təqdimi nəzərə alınaraq qiymət verilir.
Təcrübə üzrə tələbənin yekun balının hesablanması meyarları və metodikası
-Tədris planında nəzərdə tutulan təcrübələrin nəticələrinə görə tələbənin topladığı balların yarısı təcrübəyə
davamiyyətinə görə, digər yarışı isə sınaq dərslərinin nəticələrinə, pedaqogika, psixologiya və məktəb
gigiyenası üzrə tapşırıqların yerinə yetirilməsinə göpə verilir.
-Təcrübəyə davamiyyətə görə tələbənin topladığı yekun bal tələbənin təcrübədə ihtirak etdiyi saatların
miqdarının davamiyyətə ayrılan maksimum (50 bal) bala vurularaq və təcrübəyə ayrılmış saatların miqdarına
bölünməklə hesablanır.
Məsələn, «İbtidai təhsilin pedaqogikası və metodikası» ixtisası üzrə IV kurs tələbəsi 15 həftə (1 gündə 6
saat, həftədə 30 saat olmaqla, cəmi 450 saat) pedaqoji təcrübədə iştirak etməlidir. O, üzrsüz səbəbdən 3 gün (18
saat) pedaqoji təcrübəyə gəlməyib. Tələbənin pedaqoji təcrübədə iştirak etdiyi saatların miqdarı (450-18=432)
davamiyyətə ayrılan maksimum (50 bal( bala vurularaq və təcrübəyə ayrılmış saatların miqdarına bölünməklə
hesablanır.
43250 = 48
450
Deməli davamiyyətə görə tələbə 48 bal toplayır.
-Davamiyyətə görə tələbənin topladığı minimum bal – 25 baldan az olmamışdır.
--Tələbənin pedaqoji təcrübədə dediyi hər sınaq dərsi üçün 10 bal sistemi ilə bir qiymət yazılır.
--Tələbə müəyyən olunmuş dərsdən birini və ya bir neçəsini keçə bilməyibsə, səbəbi nəzərə alınmaqla ona
əlavə dərs verilə bilər. Əgər tələbə verilmiş əlavə dərs saatlarından da səmərəli istifadə edə bilməyibsə, həmin
dərslər üçün «0» (sıfır) nəzərdə tutulur.
--Tələbənin pedaqoji təcrübədə bütün sınaq dərslərindən aldığı qiymətlər toplanır «Qaydalar»da nəzərdə
tutulmuş sınaq dərslərinin sayına bölünməklə orta bal çıxarılır. Bu, tələbənin bütün sınaq dərsləri üçün aldığı
ümumi orta bal hesab olunur.
Məsələn, təcrübə müddətində tələbə nəzərdə tutulmuş bütün 16 sınaq dərsini demiş və aşağıdakı ballar
toplamışdır.
52
FƏNN
Sınaq dərsində toplanan ballar
I
II
III
IV
Ana dili
8
9
8
8
Riyaziyyat
7
8
6
7
Təbiətşünaslıq
9
9
Əmək təlimi
10
10
-
-
Musiqi
9
9
-
-
Təsviri sənət
9
10
-
-
Bütün ballar toplanıb (153 bal) deyilmiş dərslərin (plan üzrə nəzərdə tutulmuş) sayına bölünür (153:16) və
orta bal (9) tapılır.
-Tələbə birinci təcrübə zamanı ən azı 4 sınaq dərsi, ikinci təcrübə zamanı isə azı 8 sınaq dərsi aparmalıdır.
Əks təqdirdə tələbəyə müvəffəq orta bal çıxarıla bilməz. Üzrlü səbəbdən sınaq dərsləri aparmayan pedaqoji
təcrübədə iştirak etməyən tələbələr təkrar kursda saxlanılır. Pelaqoji təcrübədən qeyri-müvəffəq qiymət alan və
ya üzrsüz səbəbdən təcrübədə iştirak etməyən tələbələr ali məktəbdən xaric olunur.
-Sınaq dərsləri üçün ümumi orta bal 4 baldan aşağı ola bilməz.
Əks təqdirdə tələbəyə müvəffəq orta bal çıxarıla bilməz.
-Pedaqogika, psixologiya və məktəb gigiyenasının hər birindən 10 bal sistemi ilə ayrvca bal yazılır.
-Tələbə pedaqogika psixologiya, məktəb gigiyenası fənlərinin hər hansı birindən 4 baldan az toplayarsa,
sınaq dərslərinin hamısından 10 bal toplasa belə, ona müvəffəq yekun bal çıxarıla bilməz.
-Pedaqogika, psixologiya və məktəb gigiyenasının hər hansı birindən 4 baldan az toplayan tələbə fakültə
Elmi Şurasının qərarı və ya dekanlığın göndərişi ilə auditoriya məşğələlərindən ayrılmamaqla məktəbdə həmin
fənn üzrə təkrarən pedaqoji təcrübə keçir. Həmin fəndən yalnız müvəffəq bal aldıqdan sonra bu, başqa
fənlərdən əvvəl aldıqları ballarla toplanıb ümumi bal çıxarılır və tələbəyə müvəffəq yekun bal yazılır.
-Sınaq dərslərindən alınmış orta balla pedaqogika, psixologiya və məktəb gigiyenasından alınmış ballar
toplanaraq orta bal çıxarılır və bu fənlər üçün ayrılan maksimum 50 bala vurularaq 10-a bölünür.
Məsələn, tələbə sınaq dərslərindən 9 bal, pedaqogikadan 8 bal, psixologiyadan 10 bal, məktəb
gigiyenasından 9 bal toplamışdır. Alınmış ballar toplanıb, orta bal çıxarılır.
9+8+10+9 =9
4
Bu bal sınaq dərsləri, pelaqogika, psixologiya və məktəb gigiyenası üçün ayrılmış 50 bala vurularaq 10-a
bölünür.
950 =45
10
Davamiyyətə görə 48 bal toplamış tələbənin yekun balı – 48+45=93 bal olur və bu bala görə ona qiymət
kitabçasında «93-əla» yazılır (Qiymət kitabçasında tələbənin topladığı bal da göstərilir).
-Pedaqoji təcrübənin sonunda tələbələr aşağdakı sənədləri təqdim etməlidirlər:
-Birinci təcrübənin (III kurs) sonunda – görülmüş işlərə dair hesabat, psixoloji xasiyyətnamə (yaxud bir
dərsin psixoloji təhlili), iki dərsin nümunəvi icmalı, hər fəndən dərsin təhlilinin protokolu və əyani vəsait, bir
dərsin planı və keçirilmiş əxlaqi söhbətin mətni;
-ikinci təcrübənin (IV kurs) sonunda – görülmüş işlərə dair hesabat, psixologiya və gigiyenaya aid tapşırıq
mətni, bir dərsin icmalı və bir dərsin planı (iki ixtisalıdırsa 2 dərsin icsalı və planı), keçirilmiş tərbiyəvi tədbirin
planı.
-Göstərilən bütün sənədlər təhvil alınmadan təcrübəçiyə müvəffəq yekun qiyməti yazılmır.
-Pedaqoji təcrübə qiyməti komissiya tərəfindən müəyyən edilir. Komissiyaya bütün rəhbər metodistlər və
fənn müəllimləri daxil edilir.
Yekun qiyməti pedaqoji təcrübənin axırıncı günü həm jurnalı, həm də imtahan vərəqəsinə yazılır.
Təcrübə dövründə tələbələrin sınaq dərslərinin qiymət meyarı
10 bal. Əgər dərs və ya sinifdən xaric məşğələ yüksək ideya-siyasi, elmi və təşkilati-metodik səviyyədə
keçirilmişdirmə, əgər dərsin təhsil və tərbiyəvi vəzifələri əsaslı surətdə irəli sürülmüş və keyfiyyətli həll
edilmişdirsə, təlimin rəngarəng metodları səmərəli tətbiq edilirsə və şagirdlərin fəallaşdırılması üsulu onların
yaş dərəcələri və fərdi xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla aparılmışsa, yaxşı intizam yaradılmışdırsa, əgər tələbə
təlim və didaktik materialın seçilməsində, dərsin quruluşunda, aparılmasında və təhlilində dərin psixoloji-
pedaqoji nəzəri bilik və müstəqil yaradıcılıq göstərmişsə 10 balla qiymətləndirilir.