Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan döVLƏt pedaqoji universiteti
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Karbonat turşusu və onun duzları. Təcrübə 1.
- Təcrübə 3. Karbonatların termiki parçalanması.
- Təcrübə 2. Silikat turşusunun alınması.
- Təcrübə 3. Həll olan silikatların alınması.
- Təcrübə 4. Az həll olan silikatlatların alınması.
153 f) Karbon qazının oksidləşdirici xassəsi. Maqnezium lentini dəmir maşa ilə tutub, alovda yandırın və dərhal karbon qazı ilə dolu bankaya daxil edin. Nə müşahidə edilir? Bankaya bir qədər duru xlorid turşusu töküb, çalxalayın. Yanma məhsullarının hansı turşuda həll olur? Reaksiyaların tənliklərini yazın. g) Karbon qazının qələvilərlə qarşılıqlı təsiri. Stəkanın yarısına qədər duru natrium-hidroksid məhlulu tökün. Karbon qazı ilə dolu sınaq şüşəsinin ağzını təmiz barmaqla örtərək ağzı aşağı olmaqla qələvi məhlulunun içərisinə salın və barmağınızı çəkin. Sınaq şüşəsini öz oxu ətrafında fırladın və onun qələvi məhlulu ilə dolmasını müşahidə edin. Hadisənin səbəbini izah edin və reaksiyanın tənliyini yazın. h) Karbon qazının təyini. İki sınaq şüşəsi götürüb. Birinə 3-4 ml əhəng suyu Ca(OH) 2 digərinə isə barit suyu Ba(OH) 2 məhlulları tökün. Hər iki sınaq şüşəsinə karbon qazı buraxın. Nə müşahidə edilir? Karbon qazının buraxılmasını davam etdirin, məhlullarda baş verən dəyişikliyi müşahidə edin və nəticə çıxarın. Reaksiyaların tənliklərini yazın. Karbonat turşusu və onun duzları. Təcrübə 1. Kipp aparatında karbon qazını alın və suya buraxın. Karbon qazının suda həll olmasından alınan karbonat tuşusunu göy lakmus kağızı ilə yoxlayın. Təcrübə 2. Az həll olan karbonatların alınması. Sınaq şüşələrində ayrılıqda götürülmüş kalsium, stronsium və bariumun suda həll olan duzlarının üzərinə bir qədər natrium-karbonat məhlulu əlavə edin. Nə müşahidə olunur? Alınmış çöküntlərin sirkə turşusunda həll olub-olmamasını yoxlayın. Müvafiq reaksiyaların tənliklərini yazın. Təcrübə 3. Karbonatların termiki parçalanması. Dəmir maşa ilə kiçik mərmər parçası götürüb 4-5 dəqiqə qaz lampası alovunda közərtdikdən sonra çini kasaya qoyub, üzərinə 2-3 ml su və 1-2 damcı fenolftalein məhlilu əlavə edin. Nə müşahidə edilir? Səbəbini izah edin və reaksiya tənliklərini yazın. Hansı karbonatlar qızdırıldıqda parçalanmır? 154 Təcrübə 4. a) Karbonatların hidrolizi. Üç sınaq şüşəsi götürüb, birinə 3-4 ml natrium- hidrokarbonat, ikincisinə natrium-karbonat, üçüncüsünə isə kalium-karbonat məhlullarından 2-3 ml tökün və məhlulları göy lakmus kağızı ilə yoxlayın. Nə müşahidə olunur? Səbəbini izah edin və reaksiyaların tənliklərini yazın. b) İki sınaq şüşəsinin birinə 2-3 ml mis (II) sulfat məhlulu, digərinə isə bir o qədər alüminium-sulfat məhlulları tökün. Hər iki sınaq şüşəsinə bir qədər natrium- karbonat məhlulu əlavə edin və ağızlarına əhəng suyu ilə isladılmış şüşə çubuq tutun. Nə müşahidə olunur? Reaksiyaların tənlikləri aşağıdakı kimidir: 2CuSO 4 + 2Na 2 CO 3 + H 2 O → Cu 2 (OH) 2 CO 3 + CO 2 ↑+2Na 2 SO 4 Al 2 (SO 4 ) 3 + 3Na 2 CO 3 + 3H 2 O → 2Al(OH) 3 + 3CO 2 ↑+ 3Na 2 SO 4 Təcrübə 5. Hidrokarbonatların termiki parçalanması. Sınaq şüşəsinə bir qədər natrium-hidrokarbonat töküb, ağzına qazaparan borusu olan tıxac taxın. Sınaq şüşəsini ştativin pəncəsinə bərkidin. Qazaparan borunun ucunu isə içərisində əhəng suyu olan stəkana salın. Sınaq şüşəsini maddə olan yerdən qızdırın. Nə müşahidə edilir? Qızdırılmanı davam etdirdikdən bir qədər sonra karbon qazının çıxması dayanacaq. Səbəbini izah edin və nəticə çıxarın. Reaksiyanın tənliyini yazın. 2-ci iş. Silisium və onun birləşmələri Ləvazimat və reaktivlər: sınaq şüşələri, metal ştativ, sınaq şüşələrini yığmaq üçün ştativ, şini kasa, çini həvəng, metal maşa, çini puta, asbest kartonu, Kipp aparatı, şüşə qıf, süzgəc kağızı, kvars qumu, maqnezium tozu, duru və qatı xlorid turşusu məhlulları, 10%-li natrium-silikat məhlulu, natrium-hidroksid kristalları, kalsium-xlorid, mis(II) sulfat, qurğuşun(II) nitrat, fenolftalein, ammonium-xlorid məhlulları. 155 Təcrübə 1. Amorf silisiumun alınması. Narın əzilmiş 1 q kvars qumunu 1,5 q maqnezium tozu ilə çini həvəngdə yaxşıca qarışdırıb kiçik çini putaya tökün və ortasına maqnezium lenti taxın. Putanı asbest kartonu üzərinə qoyub maqnezium lentini yandırın. Nə müşahidə edilir? Putanı metal maşa ilə tutub ağzı aşağı çevirməli və silisiumu çini kasaya boşaltmalı. Bu reaksiyada maqnesium oksiddən başqa bir qədər də maqnezium silisid Mg 2 Si əmələ gəldiyini nəzərə alaraq reaksiya tənliklərini yazın. Silisiumu maqnezium-silisiddən ayırmaq üçün, reaksiya məhsulları olan çini kasaya ehtiyatla duru xlorid turşusu tökün. Maqnezium-silisidin xlorid turşusu ilə qarşılıqlı təsirindən alınan monosilanın SiH 4 havaya çıxan kimi dərhal alışıb yanmasına diqqət edin. Reaksiyaların tənliklərini yazın. Təcrübə 2. Silikat turşusunun alınması. a) İki sınaq şüşəsi götürüb, birinə 2-3 ml 10%-li natrium-silikat məhlulu, ikincisinə isə 2-3 ml qatı xlorid turşusu məhlulu tökün. Birinci sınaq şüşəsinə 2-3 ml 2 N xlorid turşusu məhlulu, ikincisinə isə 1-2 ml qatı natrium silikat məhlulu əlavə edin. Sınaq şüşələrinin ağzını bağlayıb məhlulları qarışdırın. Nə müşahidə edilir? Alınan çöküntülərin fərqi nədir? Reaksiya tənliyini yazın. b) Sınaq şüşəsinə 2-3 ml 10%-li natrium-silikat məhlulu töküb, içərisinə Kipp aparatından güclü axınla karbon qazı buraxın. Nə müşahidə edilir? Reaksiyanın tənliyini yazın. Təcrübə 3. Həll olan silikatların alınması. Sınaq şüşəsində bir qədər narın əzilmiş kvars qumu üzərinə bir iki natrium–hidroksid kristalları əlavə edin. Sınaq şüşəsini maili vəziyyətdə ştativin pəncəsinə bərkidin və qaz lampası alovunda qarışığı əridin. Sınaq şüşəsi soyuduqdan sonra onun içərisindəki kütləni az miqdar suda həll edin və məhlulda qalan kvarsı süzməklə ayırın. Məhlulda natrium-silikatın olmasını necə yoxlamaq olar? Reaksiyaların tənliklərini yazın. Təcrübə 4. Az həll olan silikatlatların alınması. Üç sınaq şüşəsi götürüb birincisinə kalsium-xlorid, ikincisinə mis(II) sulfat, üçüncüsünə isə qurğuşun(II) nitrat Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|