ilə müəyyən tarixə nominal saxlayıcısı olduğu şəxslərin siyahısını yeddi iş günü
ərzində ona təqdim etməlidir.
Maddə 1078-35. Fond birjası
1078-35.1. Fond birjası - qapalı səhmdar cəmiyyəti formasında yaradılan, öz
üzvləri arasında qiymətli kağızlarla ticarəti təşkil edən və bağlanmış əqdlərin icrasını
təmin edən ticarət təşkilatçısıdır.
1078-35.2. Adında "Fond birjası" ifadəsini yalnız fond birjası peşəkar fəaliyyətini
həyata keçirən şəxs istifadə edə bilər.
1078-35.3 Fond birjası müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilmiş standartlar əsasında fəaliyyətini tənzimləyən daxili qaydaları təsdiq etməlidir.
1078-35.4. Fond birjasının nizamnamə kapitalının minimal miqdarı müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
1078-35.5. Fond birjası yalnız adi adlı səhmlər emissiya edə bilər.
1078-35.6. Fond birjasının səhmdarlarının hər biri birjanın səhmlərinin sayının
iyirmi faizindən çox olmamaqla səhmlərin sahibləri ola bilərlər.
1078-35.7. Fond birjası ticarəti öz üzvləri arasında təşkil edir. İstisna qaydasında
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı birja ticarətində birja üzvü olmadan iştirak
edə bilər.
1078-35.8. Fond birjasının işçiləri qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçıları
və onların təsisçiləri ola bilməzlər, həmçinin fond birjasının fəaliyyətində sahibkarlar
kimi iştirak edə bilməzlər.
Maddə 1078-36. Fond birjasının üzvləri
1078-36.1. Fond birjasının üzvləri birjanın daxili qaydalarına uyğun olaraq birja
ticarətində bilavasitə iştirak etmək hüququna malik olan broker və ya dilerlərdir.
1078-36.2. Fond birjası üzvlüyünə daxil olması, fond birjası üzvlüyündən
çıxarılması, xaric edilməsi və birjada üzvlüyün dayandırılması qaydaları, habelə fond
birjasında üzvlərin fəaliyyətinin qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
normativ hüquqi aktları, həmçinin birjanın nizamnaməsi və digər daxili sənədləri ilə
müəyyən edilir.
1078-36.3. Fond birjasının üzvlərinin broker və diler fəaliyyətinə xüsusi razılıqları
(lisenziyaları) olmalıdır və onlar birja tərəfindən onların ödəniş qabiliyyətinə və
özlərinin fəaliyyətlərinin təşkilinə dair müəyyən edilən ixtisas tələblərinə cavab
verməlidirlər.
1078-36.4. Birjada üzvlüyə aşağıdakı hallarda xitam verilir:
1078-36. 4.1. birja üzvlüyündən könüllü qaydada çıxdıqda;
1078-36.4.2 müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarı nəticəsində birja üzvü olan
brokerə və dilerə verilən xüsusi razılıq (lisenziya) ləğv edildikdə;
1078-36.4.3. birjanın müvafiq idarəetmə orqanının qərarı ilə birja üzvü birja
qaydalarını kobud surətdə pozduqda və ya birja tərəfindən müəyyən edilən ixtisas
tələblərinə cavab vermədikdə;
1078-36.4.4. birjanın fəaliyyətinə xitam verildikdə.
1078-36.5. Fond birjası öz üzvlərinin sayını məhdudlaşdırmaq hüququna malikdir.
Maddə 1078-37. Fond birjası tərəfindən yığılan ödənişlər
1078-37.1. Fond birjası tərəfindən aşağıdakı hallarda pul ödənişləri müəyyən edilə
bilər:
1078-37.1.1. fond birjasının üzvlüyünə daxil olmaq üçün;
1078-37.1.2. qiymətli kağızların listinqi üçün;
1078-37.1.3. birja əqdlərinin təşkili üçün.
1078-37.2. Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş
qaydalarda, birjanın nizamnaməsi və birja qaydaları ilə nəzərdə tutulmuş digər
hallarda da ödənişlərin alınması müəyyən edilə bilər.
Maddə 1078-38. Birja əqdləri
1078-38.1. Birja ticarətinin iştirakçıları arasında bağlanılmış müqavilə birja əqdidir.
1078-38.2. Fond birjasında bağlanılmış bütün əqdlər qanunvericiliklə və birja
qaydaları ilə müəyyən edilmiş qaydada qeydiyyata alınmalıdır və rəsmiləşdirilməlidir.
1078-38.3. Birjamn müvafiq səlahiyyətli orqanı birja qaydalarına əsasən birja
üzvünü müvəqqəti olaraq birja əqdlərinin bağlanılmasından kənarlaşdıra bilər.
Maddə 1078-39. Birja qaydaları
1078-39.1. Fond birjası qiymətli kağızların birjada dövriyyəyə buraxılma
qaydalarmı, onları birjada kotirovka edilən qiymətli kağızların siyahısına daxil edilməsi
(listinq) və göstərilən siyahıdan çıxarılması (delistinq), birjada əqdlərin bağlanması,
qeydiyyatı, icrası və təmin edilməsi, əqdlər üzrə hesablaşmaların aparılması, birja
üzvləri arasında birja əməliyyatlarının aparılması zamanı yaranan mübahisələrin həlli
və fond birjasının fəaliyyətilə əlaqədar digər qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının normativ hüquqi aktlarına uyğun olaraq qəbul edir.
1078-39.2. Fond birjası ticarətin aparılması vaxtı haqqında, birjada ticarətə
buraxılmış qiymətli kağızların siyahısı və qiymətləri (kotirovkası), ticarət sessiyasının
nəticələri haqqında və qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş digər məlumatları vaxtında
təqdim etməklə aparılan ticarətin şəffaflığını təmin etməlidir.
§ 16. Qiymətli kağızlar bazarının tənzimlənməsi
cxv[512]
Maddə 1078-40. Qiymətli kağızlar bazarının dövlət tənzimlənməsi
1078-40.1. Qiymətli kağızlar bazarının dövlət tənzimlənməsi aşağıdakılardan
ibarətdir:
1078-40.1.1. qiymətli kağızlar bazarının tənzimlənməsi üzrə normativ hüquqi
aktların qəbul edilməsi və onlara riayət olunmasına nəzarətin həyata keçirilməsindən;
1078-40.1.2. qiymətli kağızlar bazarının iştirakçılarına tələblərin və onların
fəaliyyəti qaydalarının müəyyən edilməsindən;
1078-40.1.3.
qiymətli
kağızlar
buraxılışlarının
dövlət
qeydiyyatının
aparılmasındən;
1078-40.1.4. qiymətli kağızlar bazarında peşəkar fəaliyyətin həyata keçirilməsi
üçün xüsusi razılığın (lisenziyanın) verilməsindən;
1078-40.1.5. qiymətli kağızlar bazarında investorların və qiymətli kağızlar
sahiblərinin hüquqlarının müdafiəsindən;
1078-40.1.6. qiymətli kağızlar bazarı iştirakçılarının fəaliyyətinə dövlət nəzarətinin
həyata keçirilməsindən;
1078-40.1.7. qiymətli kağızlar bazarında qanunvericiliyi pozan şəxslərin
məsuliyyətə cəlb edilməsi üzrə müvafiq tədbirlərin görülməsindən;
1078-40.1.8. qiymətli kağızlar bazarının iştirakçılarının peşə səviyyəsinin
artırılması üzrə müvafiq tədbirlərin görülməsindən;
1078-40.1.9. qiymətli kağızlar bazarının inkişafı istiqamətlərinin müəyyən
edilməsindən;
1078-40.1.10.
qiymətli
kağızlar
bazarında
sağlam
rəqabət
mühitinin
yaradılmasındən;
1078-40.1.11. qiymətli kağızlarla əqdlərin bağlanmasına dair tələblərin müəyyən
edilməsindən;
1078-40.1.12. hüquqi və fiziki şəxslərin borc öhdəliklərinin qiymətli kağızlarla
rəsmiləşdirilməsi və ödənilməsi qaydalarının müəyyənləşdirilməsindən;
1078-40.1.13. qiymətli kağızlarla rəsmiləşdirilmiş borc öhdəlikləri bazarının
tənzimlənməsinin həyata keçirilməsindən;
1078-40.1.14. Azərbaycan Respublikasının qiymətli kağızlar bazarının dünya
maliyyə bazarına inteqrasiyası üzrə tədbirlərin hazırlanmasında və müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına təsdiq edilmək üçün təqdim edilməsindən, müvafiq tədbirlərin
həyata keçirilməsindən;
1078-40.1.15. qiymətli kağızların öhdəliklərlə yüklənməsi və qiymətli kağızlarla
rəsmiləşdirilən daşınmaz əmlakın ipotekasının qeydiyyatının və
uçotunun
aparılmasından;
1078-40.1.16. qiymətli kağızlarla bağlı müvafiq dövlət reyestrlərinin (qiymətli
kağızların buraxılışının dövlət reyestri, veksel və çeklərin dövlət reyestri, qiymətli
kağızlarla girovun rəsmi reyestri, qiymətli kağızlarla rəsmiləşdirilən əmlakın
ipotekasının dövlət reyestri və s.) aparılmasından;
1078-40.1.17. qiymətli kağızlar bazarında sığortalanmalı olan risklərin sığorta
standartlarının müəyyən edilməsindən;
1078-40.1.18. qiymətli kağızlar bazarında məlumatların açıqlanması üzrə
qaydaların raüəyyən edilməsi və sisteminin təşkilindən;
1078-40.1.19. qiymətli kağızların (sertifikatların) blanklarının çap edilməsi və
onların ölkəyə gətirilməsi və aparılması üzrə fəaliyyətin tənzimlənməsindən;
1078-40.1.20. qiymətli kağızlar bazarının iştirakçılarına qanunvericiliklə müəyyən
edilmiş qaydada icrası məcburi olan göstərişlərin verilməsindən;
1078-40.1.21. qiymətli kağızlar bazarının və onun infrastrukturunun inkişafı
məqsədi ilə istifadə edilən fondların qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada
yaradılması və onların fəaliyyətinin tənzimlənməsindən;
1078-40.1.22. qiymətli kağızlar bazarında qiymətlərlə manipulyasiyalara yol
verilməməsi üzrə tədbirlərin görülməsindən.
1078-40.2. Qiymətli kağızlar bazarında dövlət tənzimlənməsi müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən həyata keçirilir.
Maddə 1078-41. Qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçılarının özünü
tənzimləyən təşkilatlan
1078-41.1. Qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçılarının özünü tənzimləyən
təşkilatları Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə və öz nizamnamələrinə
müvafiq olaraq yaradılır və fəaliyyət göstərir.
1078-41.2. Qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçılarının özünü tənzimləyən
təşkilatlarının fəaliyyəti aşağıdakı əsas məqsədləri daşıyır:
1078-41.2.1. qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçılarının səmərəli peşəkar
fəaliyyəti üçün şəraitin yaradılması;
1078-41.2.2. qiymətli kağızlar bazarında investorların və digər iştirakçıların
maraqlarının qorunması;
1078-41.2.3. qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçılarının özünü tənzimləyən
təşkilatının üzvləri arasında qarşılıqlı münasibətlərin tənzimlənməsi qaydalarının
müəyyən edilməsi;
1078-41.2.4. qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçılarının özünü tənzimləyən
təşkilatlarının üzvlərinin fəaliyyətinin etik normalarının müəyyən edilməsi və bu
normalara riayət olunmasının təmin edilməsi.
1078-41.2.5. Qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçılarının özünü
tənzimləyən təşkilatların fəaliyyətləri haqqında məlumatları müvafiq icra hakimiyyəti
orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada və həcmdə açıqlamalıdırlar.
§ 17. Qiymətli kağızlar bazarında investorların maraqlarının müdafiəsi
cxvi[513]
Maddə 1078-42. Qiymətli kağızlar bazarında məlumatların açıqlanması
1078-42.1. Qiymətli kağızlar bazarında məlumatların açıqlanması hər bir maraqlı
şəxsin həmin məlumatlarla tanış olması imkanının təmin edilməsindən ibarətdir.
1078-42.2. Bu Məcəllə və müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilmiş qaydada emitent, qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçısı, qiymətli
kağızlar bazarının özünü tənzimləyən təşkilat fəaliyyətləri ilə bağlı kütləvi informasiya
vasitələrində məlumatları açıqlamalıdırlar. Hamı üçün müəssər olan məlumatlar
açıqlanmış məlumatlar hesab olunur.
Maddə 1078-43. Emitent tərəfindən məlumatların açıqlanması
1078-43.1. Kütləvi təklif vasitəsi ilə yerləşdirilən qiymətli kağızların emitenti dərc
etmək və müvafiq icra hakimiyyəti orqanına təqdim etmək yolu ilə özünün qiymətli
kağızları və maliyyə-təsərrüfat fəaliyyəti haqqında aşağıdakı məlumatlan açıqlamağa
borcludur:
1078-43.1.1. emitentin illik hesabatını;
1078-43.1.2. onun maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinə təsir göstərən mühüm hadisələr
və hərəkətlər haqqında məlumatları;
1078-43.1.3. qiymətli kağızların emissiya prospektini;
1078-43.1.4. qiymətli kağızların emissiyasının yekunları haqqında hesabatını.
1078-43.2. Emitentin açıqlanmalı olan qiymətli kağızlar haqqında illik hesabatına,
maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinə təsir göstərən mühüm hadisələrin və hərəkətlərin,
qiymətli kağızların emissiya prospekti, emissiyasının yekunları haqqında məlumatların
dairəsi, onlar barəsində tələblər müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
edilir.
1078-43.3. Emitentin illik hesabatı ilin nəticələri üzrə hazırlanır, onun ali idarəetmə
orqanı tərəfindən təsdiq edilir və təsdiq edildiyi tarixdən etibarən otuz gündən gec
olmayaraq açıqlanır.
1078-43.4. Emitentin maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətinə təsir göstərən mühüm
hadisələr və hərəkətlər barədə məlumat müvafiq icra hakimiyyəti orqanına həmin
hərəkətlər və hadisələr baş verdiyi gündən on beş gündən gec olmayaraq təqdim
olunur.
1078-43.5. Banklar və digər kredit təşkilatları tərəfindən məlumatların açıqlanması
qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən Azərbaycan Respublikasının
Mərkəzi Bankının rəyi alınmaqla müəyyən edilir.
Maddə 1078-44. Fond birjası tərəfindən məlumatın açıqlanması
Fond birjası nizamnaməsi, qaydaları, üzvlərinin siyahısı, dövriyyəyə buraxılan
qiymətli kağızları, bağlanılan əqdlər haqqında məlumatları açıqlamalıdır.
Maddə 1078-45. Qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçılarının özünü
tənzimləyən təşkilatı tərəfindən məlumatların açıqlanması
Qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçılarının özünü tənzimləyən təşkilat
nizamnaməsi, qaydaları, standartları və üzvləri haqqında məlumatları açıqlamalıdır.
§ 18. Qiymətli kağızlar bazarında xidməti məlumat
cxvii[514]
Maddə 1078-46. Qiymətli kağızlar bazarında xidməti məlumatın anlayışı
1078-46.1. Xidməti məlumat ümumi qaydada əldə edilə bilməyən, qiymətli
kağızlar bazarının iştirakçısı olan təşkilatlarda, yaxud müvafiq dövlət orqanlarında
tutduğu vəzifə ilə əlaqədar olaraq əldə edilən və ya emitentlə bağlanmış müqaviləyə
əsasən, qiymətli kağızlar bazarının subyektləri, qiymətli kağızlar, onlarla əməliyyatlar,
qiymətlər və digər xüsusatlar üzrə açıqlanmamalı olan və istifadə edildikdə məlumat
sahibinə qiymətli kağızlarla əməliyyatların aparılmasında digər iştirakçılardan daha
üstün mövqe təmin edən məlumatdır.
1078-46.2. İnsayder bu Məcəllənin 1078-46.1-ci maddəsinə əsasən xidməti
məlumata malik olan şəxsdir.
Maddə 1078-47. İnsayderlər
1078-47.1. İnsayderlərə aşağıdakılar aiddir:
1078-47.1.1. emitentin direktorlar (müşahidə) şurasının (bu orqanlar olduqda) və
icra orqanlarının üzvləri;
1078-47.1.2. emitentin fəaliyyətinə nəzarət edən şəxslər;
1078-47.1.3. xidməti məlumatı tutduğu vəzifəyə, müqaviləyə, yaxud emitent və ya
digər insayder tərəfindən müvafiq hüququn verilməsi nəticəsində əldə etmək imkanı
olan şəxslər;
1078-47.1.4. emitentin nizamnamə kapitalının on faizindən artıq hissəsinə malik
olan şəxslər;
1078-47.1.5. son altı ay ərzində bu Məcəllənin 1078-47.1.1-1078-47.1.4-cü
maddələrinin təsiri altına düşən şəxslər.
1078-47.2. İnsayderlər öz fəaliyyətində aşağıdakılara yol verməməlidirlər:
1078-47.2.1. qiymətli kağızların dövriyyəsinə təsir göstərə bilən xidməti məlumatın
istifadəsi ilə əməliyyatlara;
1078-47.2.2. digər şəxslərə xidməti məlumatı təqdim etməklə onları bununla bağlı
əqdlərin bağlanmasına təhrik etmək.
1078-47.3. İnsayder özünə məxsus olan qiymətli kağızlarla apardığı əməliyyat
barədə məlumatı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyənləşdirilmiş
qaydada açıqlamalıdır.
1078-47.4. Xidməti məlumatın istifadəsi ilə əqdlərin bağlanması faktı və ya belə
əqdin bağlanması cəhdi aşkar edildikdə qiymətli kağızlar bazarının peşəkar iştirakçıları
əqdin bağlanmasını və icrasını dayandırmalı və bu barədə məlumatı dərhal müvafiq
icra hakimiyyəti orqanına verməlidirlər.
1078-47.5. Xidməti məlumatın saxlanılması və təqdim edilməsi qaydaları müvafiq
icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
Dostları ilə paylaş: |