Azərbaycan respublġkasi məDƏNĠYYƏt və turġzm nazġRLĠYĠ
Yüklə 0,59 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 36. Jurnalist Flora Xəlilzadə
- Təşkil edilmiş yubiley sərgisinin qarşısında silsilə tədbirlər(söhbətlər, ədəbiyyat bülletenləri, biblioqrafik icmallar və s.) keçirmək planlaşdırılmalıdır.
- “Zəmidə bir turac səslənirdi
27
SEYFULLA ƏSƏDULLAYEV - Professor Müasirlik və novatorluq İlyas Əfəndiyev yaradıcılığının mühüm məziyyətlərindəndir. Yenilik hissi onda qüvvətlidir. O, daim axtarışda olan məzmun, mövzu və bədii formalarla ədəbiyyatımızı zənginləşdirməyə çalışan yazıçılardandır. İlyas Əfəndiyev romantik üslubda yazılmış hekayə və povestlərin, psixoloji dramların və lirik səpkili realist romanların müəllifıdir. Liriklik, romantika, psixoloji təhlil onun yaradıcılıq üslubunun ana xəttidir.
Ümumiyyətlə, bir oxucu kimi mənə elə gəlir ki, İlyasda lirik əhval-ruhiyyə dəmir ağacın həyat eşqi kimi güclüdür. Amma yaxşı ki, heç vaxt lirikaya nə isə lirik bir səhnə və yaxud vəziyyət yaratmaq xatirinə meyl etmir. Onun lirikası qəhrəmanların psixoloji vəziyyəti ilə və bilavasitə yaranmış zəruri situasiya ilə bağlı olur. 28. AMALYA PƏNAHOVA - Xalq artisti İlyas Əfəndiyevin yaratdığı surətlərdə bir kövrəklik, yanğı və yanıqlıq var. «Unuda bilmirəm»də Nərmini xatırlayın. Görün bu qız necə də məhəbbəti dünyada hər şeydən üstün tutur. Onun üçün məhəbbət həyat deməkdir. Bu rolda mən 250 dəfədən çox səhnəyə çıxmışam. Hər dəfə də Nərmindən ayrılıb Amalya olanda təəssüflənmişəm. Həyatdan götürülmüş belə obrazları qələmə alan İlyas Əfəndiyev, şübhəsiz ki, ürəyinin bütün hərarətini onlara bəxş etmişdir.
İlyas Əfəndiyev bütöv bir kitabxanadı. Ədəbi məktəbdi. Akademik teatrın binası mərmər sütunlar üstə yox, bəlkə İlyas Əfəndiyevin çiyinləri üstə qərar tutmuşdu. İlyas Əfəndiyev teatrı bu illərdə Azərbaycan teatrının sinoniminə dönmüşdü. O, teatra yeni üslub, yeni ab-hava, yeni xarakterlər gətirdi, öz müasirlərini özlərinə göstərdi, tariximiz –taleyimiz onun pyeslərində epik – dramatik lövhələrdə yenidən canlandı. Əlli illik bir dövrdə tamaşaçılarda vətəndaşlıq zövqü, ictimai əxlaq tərbiyə etdi. Haqsızlığa, zülmə qarşı çıxdı, ədalətin tərəfində durdu.
Müstəqilliyimiz yolunda ədəbi döyüşlərə girən böyük sənətkar, səhnədən millətə üz tutub milli mənliyi, mənəvi paklığı təbliğ etdi. İlyas Əfəndiyev teatrı çağırış teatrı oldu. 30. Professor, yazıçılar birliyinin üzvü Əzizə Cəfərzadə
İrəliyə baxın, əziz İlyas müəllim! Və inanın ki, nə qədər səhnəmiz var, o heç vaxt Nərminsiz, Kamransız, Nargiləsiz, Natəvansız- qəribə talelər yaşayan, mahnıları ulu dağlarda qalan insanlarsız olmayacaq. Bu qəhrəmanlar, bu əsərlər Sizi zaman-
28
zaman yaşadacaq. Xoşbəxt ruhunuz həmişə səhnəmizin divarları arasında, başımızın üstündə olacaq! Siz həmişə bizimləsiniz! İlyas Əfəndiyev Allahın ona bağışladığı qənirsiz istedadı xalqından, millətindən əsirgəmədi. Yazıçı Allahın neməti olan yaradıcılığını bol-bol, qana-qana verdi insanlara.
İlyas Əfəndiyev uzun bir ömür yaşasa da, mənən gənc idi, gəncliklə ünsiyyətdən doymazdı. Onun fikir və düşüncələri gənclik həvəsi ilə sıx- sıx dolu idi. İlyas müəllim ruhən bu gün də gəncliklə bir aradadı. 32. TeatrĢünas Atabala Ġsmayıloğlu Hüseyn Caviddən, Səməd Vurğundan, Cəfər Cabbarlıdan sonra Azərbaycan səhnəsi məhz İlyas Əfəndiyev dramaturgiyasının hesabına öz inkişaf yolu ilə gedə bilib. İlyas müəllim ağ vərəqə müqəddəs məkan kimi baxırdı və bu müqəddəs məkanda xalqımızın tarixi, milli dəyərləri ilə baş – başa yaşayırdı...‖
İlyas Əfəndiyev Azərbaycan xalqının azadlığı, müstəqilliyi uğrunda vuruşan, çarpışan, qələbə çalan fədailərdən biridir. İlyas Əfəndiyev yaradıcılığı bir güzgüdür, bu güzgüyə bax, özünü tanı, gözəlliklərini də gör, çirkinliklərini də. Uğurlarını da gör, qüsurlarını da!
1. İlyas Əfəndiyev quruluşların təpkisini, zillətini görən, həyatın ziddiyyətləri içərisində yazıçı mənliyiini qoruya bilən, kişi qətiyyətini gözləyən, əyilməyən, sözünü dəyişməyən, gündə bir əqidə libası geyinməyən, həm həyat, həm də öz həqiqətinə sadiqliyi və qəlb böyüklüyü ilə seçilən bir şəxsiyyət olub.
Kiçik yaşlı oxucularla yazıçının ―Zəmidə bir turac səslənirdi”,”Qırçı və qırmızı çiçək”,”Ceyran ovu” kitabları əsasında ucadan oxular, söhbətlər, səhnəciklər təşkil etmək olar. Yazıçının hekayə janrında yaratdığı sanballı nümunələr daim oxucu marağı və rəğbəti ilə qarşılanmış, dönə - dönə nəşr edilmiş, dünya xalqlarının dillərinə tərcümə olunmuşdur. Böyük ədibin bu hekayələri estetik dəyərlərinə görə öz müəllifinə Azərbaycan ədəbiyyatında qibtə olunacaq bir mövqe qazandırmışdır. Yazıçının lirik – psixoloji yaradıcı təxəyyülünün məhsulu olan hekayələrə lakonizm, humanizm yüksək insanpərvərlik xasdır. Yazıçının uşaqlar üçün qələmə aldığı “Zəmidə bir turac səslənirdi...‖ hekayəsi də bu müvzuda yazılmışdır. Aparıcı: Söhbət İ. Əfəndiyevin ―Zəmidə bir turac səslənirdi‖ Yüklə 0,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
|