Azərbaycan
Yüklə 451,87 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Digər təşkilatlar, həmçinin, istehlakçılardan şikayətlər almışdır.
- Əsas nəticələr və tövsiyələr Azərbaycanda istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi və maliyyə savadlılığının artırılması üzrə
- Maliyyə istehlakçılarının hüquqlarının müdafiəsi üzrə hüquqi çərçivə gücləndirilməlidir.
- Maliyyə istehlakçılarının hüquqlarının müdafiəsi üzrə institusional mexanizmlər də gücləndirilməlidir.
- QHT-ların maliyyə istehlakçılarının hüquqlarının müdafiəsi sahəsində fəaliyyətləri məhduddur.
- İlk addım olaraq, AMB haqqında Qanuna AMB-ə bank və mikromaliyyə sektorunda istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi üzrə səlahiyyətlərin verilməsini nəzərdə tutan
- İstehlakçıların müdafiəsi AMB-nin funksiyasının tərkib hissəsi olmalıdır.
- İstehlakçı hüquqlarının müdafiəsi üzrə dəqiq vəzifələr qiymətli kağızlar və sığorta sahəsində nəzarət orqanları ilə bağlı qanunvericilikdə əks olunmayıb.
- Maliyyə nəzarəti orqanları maliyyə təşkilatları üçün yaxşı işgüzar davranış üzrə geniş
- Həmin prinsiplər istehlakçı hüquqlarının (və öhdəliklərinin) geniş parametrlərini tənzimləyən və bütün müştərilərə ədalətli və vicdanla yanaşması üzrə standart müddəaları
14
Digər təşkilatlar, həmçinin, istehlakçılardan şikayətlər almışdır. İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin Antiinhisar Departamenti maliyyə xidmətləri ilə bağlı ildə yalnız bir-iki şikayət alır. Lakin, qeyri- hökumət təşkilatı olan Müstəqil İstehlakçılar Birliyi işçi heyətində ixtisaslaşmış ekspertlərin olmamasına baxmayaraq maliyyə istehlakçılarından gündə üç-dörd zəng qəbul edir. Şikayətlər bir qayda olaraq binada yanğının baş verməsindən sonra təminatın tam məbləğini ödəməkdən imtina etmiş sığorta şirkəti, udmuş nömrələr kartdan kənar müəyyən edilən lotereya, ölkə xaricində işləməmiş beynəlxalq kredit kartı ilə bağlı idi. Şikayətlərdən görünür ki, həll edilməli ilk məsələlərdən biri Azərbaycanda maliyyə savadlılığının zəif səviyyəsidir. Əsas nəticələr və tövsiyələr Azərbaycanda istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi və maliyyə savadlılığının artırılması üzrə iki mərhələli prosesin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur. Birinci mərhələnin diqqət mərkəzində maliyyə xidmətləri istehlakçılarının hüquqlarının təkmilləşdirilməsi üçün qanun və normativ aktlara yenidən baxılması olacaq. İkinci mərhələdə, təşkilatların (xüsusilə QHT sektorunda) istehlakçıların həm hüquqları, həm də öhdəlikləri haqqında agahlığının artırılması üzrə potensialın gücləndirilməsinə prioritetlik verilməlidir.
Kreditlərin sürətli artımı müşahidə edilən mühitdə istehlakçının hüquqlarının müdafiəsi və təhsil üzrə səmərəli rejimin yaradılmasını nəzərdən keçirmək zərurətini daha da artır. İstehlak kreditləri Mülki Məcəllənin müddəaları, 2004-cü ilin Banklar haqqında Qanunu, bu yaxınlarda qəbul olunmuş Mühasibat Uçotu haqqında Qanun, 1995-ci ilin İstehlakçı Hüquqlarının Müdafiəsi haqqında Qanun və Reklam haqqında 1997-ci ilin Qanunu ilə tənzimlənir. İstehlakçı hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı müddəalar hal-hazırda Milli Məclisdə müzakirə olunan Bank Olmayan Maliyyə Təşkilatları haqqında qanun layihəsinə daxil edilmişdir. Lakin, İstehlak Krediti haqqında Aİ Direktivi (hal-hazırda müzakirə olunur) hələ ki, icra olunmayıb. Bundan əlavə, Azərbaycanın borcların yığılması ilə bağlı haqsız hərəkətləri qadağan edən və səyyar satışlar və ya internet və ya telemarketinq vasitəsilə satılan maliyyə məhsullarının qaytarılması üçün ayrılan müddətləri müəyyən edən ətraflı qanunları yoxdur. İlkin tədbir olaraq, məhsulun qaytarılmasına yeddi gün müddətinin ayrılması faydalı olardı. Lakin, 2010-cu ildən sonra Aİ-də məhsulun qaytarılması üçün 14 gün müddətinin tətbiq edilməsindən sonra, həmin müddət 14 günə uzadılmalıdır.
Fəaliyyəti haqqında cari Qanuna və Rəqabət Məcəlləsinin layihəsinə uyğun olaraq, İqtisadi İnkişaf Nazirliyi nəzdində Antiinhisar departamenti rəqabət sahəsində maliyyə istehlakçılarının hüquqlarının müdafiəsi məsələləri üzrə səlahiyyətlərə malikdir. Lakin, maliyyə istehlakçılarının hüquqları üçün maliyyə ombudsmanı və ya məhkəmələrdən başqa mübahisələrin həlli üzrə digər alternativ mexanizm mövcud deyil.
müdafiəsi üzrə iş aparır və maliyyə məsələləri sahəsində ixtisaslaşmır. Əlavə olaraq, Azərbaycan Miromaliyyə Assosiasiyası (AMA) istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi məsələlərində iştirak edir, lakin onun iştirakı istehlakçılar deyil, əsasən fərdi sahibkarlarla bağlıdır. 15
İlk addım olaraq, AMB haqqında Qanuna AMB-ə bank və mikromaliyyə sektorunda istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi üzrə səlahiyyətlərin verilməsini nəzərdə tutan dəyişikliklər edilməlidir. AMB haqqında Qanun AMB-ə bank sektorunun sabitliyinin təmin edilməsi və əmanətçilər və kreditorların hüquqlarının müdafiəsi üçün bank sektoruna nəzarət etmək səlahiyyətini verir. Maliyyə istehlakçılarının hüquqlarının müdafiəsi həmin müddəada nəzərdə tutula bilər, lakin, AMB-nin səlahiyyətlərini müəyyən edən qanunvericilikdə maliyyə istehlakçılarının hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı dəqiq müddəaların olması daha məqsədyönlü olardı.
hüquqlarının müdafiəsi və prudensial nəzarət arasında maraqların toqquşması halları qarşısıalınmazdır. Lakin, beynəlxalq təcrübədən görmək olar ki, iki funksiyanın iki təşkilat əvəzinə bir təşkilatda cəmləşməsi Azərbaycan üçün daha yaxşı seçimdir. İstehlakçı hüquqlarının müdafiəsi üzrə səlahiyyətlərin maliyyə nəzarətini həyata keçirən təşkilata verilməsi bəzi hallarda mübahisələr yaradır, çünki maliyyə istehlakçılarına kömək etmək üçün görülən tədbirlər bəzi hallarda bank sektorunun mənfəətlərinə və bununla maliyyə sabitliyinə zərər gətirə bilər. Lakin, Birləşmiş Krallığın və İrlandiyanın təcrübəsi onu göstərir ki, bu cür mübahisələrin yaranması qaçılmazdır və iki təşkilat arasında mübahisənin həll edilməsi əvəzinə, istənilən mübahisənin bir təşkilat daxilində həll edilməsi daha məqsədəmüvafiqdir. Bundan əlavə, təşkilatlar aşkar etdilər ki, istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı məsələlərin araşdırılmasından çıxarılan nəticələr prudensial nəzarət üçün əhəmiyyətlidir. Bununla yanaşı, orta müddətli dövrdə istehlakçıların güclü müdafiəsi maliyyə institutlarına ictimai inamın yaradılmasına və beləliklə də, maliyyə sektorunun dərininə fəaliyyətinin və sabitliyinin genişləndirilməsinə köməklik göstərəcəkdir. AMB yaxın müddətdə Azərbaycan Respublikasının Milli Bankı haqqında Qanuna dəyişikliklərin edilməsini nəzərdən keçirir. Yenidən baxılmış qanunvericiliyə istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi üzrə səlahiyyətin daxil edilməsi məqsədyönlü olar.
sahəsində nəzarət orqanları ilə bağlı qanunvericilikdə əks olunmayıb. Sığorta fəaliyyəti haqqında yeni qanunda yalnız müəyyən edilir ki, Dövlət Sığorta Nəzarəti Xidməti sığortaçılar, sığortalılar və sığorta bazarının digər iştirakçılarının hüquqları və maraqlarının müdafiəsi üzrə tədbirlər görməlidir. Mülki Məcəlləyə qiymətli kağızlar bazarında investorların müdafiəsi ilə bağlı oxşar müddəalar daxildir.
prinsiplərə əsaslanan işgüzar davranış haqqında qaydaların hazırlanması üzrə müvafiq peşəkar assosiasiyalarla birgə iş aparmalıdır. Ümumi olaraq, həmin prinsiplər tənzimləmə obyekti olan maliyyə xidmətlərinin təchizatçılarından aşağıdakıları tələb etməlidirlər: 1)
ədalətlə davranmaq; 2)
Müştərilərlə bütün məsələlərdə peşəkar səviyyədə, qayğı və diqqətlə davranmaq; 3)
Müştərilərdə hər hansı məhsulun və ya xidmətin üstünlükləri və çatışmazlıqları ilə bağlı yanlış təsəvvür yaratmamaq; 4)
onlardan lazımi səviyyədə aidiyyəti məlumatları tələb etmək; 5)
Faiz dərəcələri, xidmət haqları və komisyon haqlar və təminatla bağlı tələblər daxil olmaqla, bütün aidiyyəti mühüm məlumatları sadə dildə tam açıqlamaq; 6)
7)
Səhvləri aradan qaldırmaq və şikayətləri sürətlə, səmərəli və ədalətli qaydada həll etmək. Həmin prinsiplər istehlakçı hüquqlarının (və öhdəliklərinin) geniş parametrlərini tənzimləyən və bütün müştərilərə ədalətli və vicdanla yanaşması üzrə standart müddəaları daxil edən İstehlakçı Hüquqlarının Müdafiəsi Məcəlləsinin (və ya Davranış Kodeksinin) Yüklə 451,87 Kb. Dostları ilə paylaş:
|