Ббк 32 я 56 Бурахылышына мясул академик рамиз
Yüklə 3,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- S u a l: Cənab prezidentlər, cənab Baş nazir, çox sağ olun. Sizdən bir daha bu layihənin şaxələndirmə və alternativ təc
- V i k t o r O r b a n
- İ l h a m Ə l i y e v
- S u a l: Qazın Qafqazdan Mərkəzi Avropaya nəqli üçün bir neçə yanaşma mövcuddur. Nəzərə alsaq ki, artıq Azər- baycan və Rusiya arasında qaz alqı-satqısına dair anlaşma
154 olaraq layihənin müxtəlif mərhələlərinə hazırıq. Daha sonra isə növbəti bir mərhələ kimi, sərmayələri yatıracaq, terminalları istismar edəcək şirkətləri müəyyən edəcəyik. Bu, özəl şirkətlərə məxsus terminallar olacaqdır ki, biz bir növ özəl sərmayələri cəlb edə bilək. Biz istəyirik ki, işlər başlansın. Yəni, burada milli şirkətlərin, 4 ölkənin şirkətlərinin oynadığı rol ondan ibarət olacaqdır ki, onların Buxarestdə ümumi bir ofisi olsun və layihə çərçivəsində bunu irəliyə doğru apara bilsinlər. Mənim üçün bu layihəyə nə qədər vəsaitin sərf olunacağını demək çətindir. Siz bilirsiniz ki, çətinдir. Məncə bu, ən ucuz və ən az vəsait tələb edən bir layihə olacaqdır. Bu, mövcud alter- nativ yollar arasında Xəzər dənizi və Mərkəzi Asiyadan enerji ehtiyatlarının Avropa bazarlarına çıxarılmasının ən asan yo- ludur. Qiymətlərə gəldikdə isə bu çox yaxşı rəqabət qabiliyyəti olan layihə olacaqdır. S u a l: Cənab prezidentlər, cənab Baş nazir, çox sağ olun. Sizdən bir daha bu layihənin şaxələndirmə və alternativ təc- hizat marşrutları nöqteyi-nəzərindən əhəmiyyəti barədə soruş- maq istərdim, bu hər kəs üçün enerji təhlükəsizliyinin təminatı hesab edilə bilərmi? V i k t o r O r b a n: Sual ilk baxışda göründüyündən da- ha geniş sahələri əhatə edir. İlk növbədə qlobal iqtisadiy- yatda bir çox çətinliklər mövcuddur və bunlar gələcəkdə də olacaqdır. Buna görə də biz Avropanın, məsələn, 10 ildən sonra necə olacağını deyə bilmərik. Şübhəsiz ki, Avropada və qlobal iqtisadiyyatda bir çox qeyri-müəyyən məqamlar vardır. Əsas məsələ siyasətçilərin və xalqların bu qeyri- müəyyənliklərə necə cavab verməsidir. Burada iki mümkün hal ola bilər. Birincisi, heç bir tədbir görməmək və qlobal maliyyə böhranının bitməsini gözləmək. Digər variant isə fəal olmaq və qlobal böhranla mübarizə aparmaqdan, yeni perspektivləri müəyyənləşdirməkdən ibarətdir. İnanıram ki, bu baxımdan layihə çox vacibdir, çünkи qeyri-müəyyənlikdə olan qlobal iqtisadiyyata yaxşı bir cavabdır. Bu, avropalılar üçün də yaxşı ismarıcdır. Büdcələrin tarazlığı da çox va- 155 cibdir, lakin biz bununla kifayətlənməməliyik. Buna görə də biz işləri davam etdirməliyik. Hərəkət olmayan yerdə, biznes də olmur. Biznes olmadıqda, iqtisadi inkişaf da olmur. İqtisadi inkişaf olmadıqda isə insanlar işsiz qalır. Doğrudan da insanlar işsiz qalır. Avropa təcrübəsində siyasi sabitsizlik baş verə bilər. Əgər Avropada sülh və sabitlik şəraitində yaşamaq istəyiriksə, o zaman biz qeyri-müəyyənliklərə qarşı fəal olmalıyıq. Budur bu layihənin siyasi anlamı. Məhz buna görə mən fəal qrupun üzvü olmaqdan çox şadam. Kim tərəddüd etmir? Çətin vəziyyətlərin öz-özünə həllini tapa- cağını gözləməyin, çalışın gələcəyi özünüz yaradın. Məni hə- vəsləndirən məhz budur. Bu nöqteyi-nəzərdən bizim ittifaq növbəti onillikdə Avropa iqtisadiyyatının sabitləşməsinə töhfələr verəcəkdir. İ l h a m Ə l i y e v: Əlavə etmək istərdim ki, şaxələn- dirmə enerji təhlükəsizliyinin mühüm elementlərindən biri- dir. Çünki Azərbaycan kimi, dünyanın neft və qaz bazar- larına birbaşa çıxışı olmayan ölkələr – mən burada böyük bazarları nəzərdə tuturam – daim şaxələndirilmiş təchizat marşrutlarına ehtiyacın yarandığı vəziyyətlə üzləşirlər. Şaxə- ləndirilmiş təchizat infrastrukturu yarandıqda isə müstəqil enerji siyasəti yürütmək imkanlarımız sürətlə artır. Deyə bilərəm ki, bir vaxtlar Azərbaycanın enerji daşıyıcılarının şaxələndirilmiş nəqletmə infrastrukturu yox idi. Bizim sovet dövründə tikilən bir neçə neft və qaz boru kəmərimiz var idi və onlar fəaliyyət göstərmirdi. Müstəqillik illərində isə hasi- lata yatırılan sərmayələr nəqletmə infrastrukturuna qoyulan sərmayələrlə paralel aparılırdı. Məhz bu yolla Bakı–Supsa neft boru kəməri, sonra isə Bakı–Tbilisi–Ceyhan neft boru kəməri və daha sonra Bakı–Tbilisi–Ərzurum qaz boru kəməri tikilmişdi. Hazırda böyük neft və qaz ehtiyatları, o cümlədən hasilatı olan Azərbaycanın nefti və qazı bütün istiqamətlərə nəql edən 7 boru kəməri vardır. Bütün boru kəmərlərini geniş- ləndirmək üçün yaxşı imkanlar var, o cümlədən texniki 156 cəhətdən yaxşı imkanlar vardır. Əgər özümüzün və qonşu ölkələrin təbii qazını daha çox nəql etmək zərurəti yaranar- sa, biz əlavə boru kəmərlərini də tikə bilərik. Bizim üçün şaxələndirmə enerji potensialımızı reallaşdırmaq qabiliyyəti deməkdir. Biz tam dərk edirik ki, şaxələndirmə enerji ehti- yatları ilə özünü tam təmin etməyən ölkələr üçün proqnoz- laşdırmanın mümkünlüyü və enerji təhlükəsizliyi deməkdir. Bildiyimiz kimi, bu gün enerji təhlükəsizliyi ölkələrin milli təhlükəsizliyinin ayrılmaz bir hissəsidir. Bu mənada bugünkü tədbirin və bəyannamənin, keçirdiyimiz sammitin əhəmiy- yəti ondan ibarətdir ki, biz səylərimizi birləşdiririk. Hamı- mız bu layihənin həyata keçirilməsində maraqlıyıq. Bu layihənin həyata keçirilməsi işinə siyasi səylərimizlə, maliyyə resurslarımızla və təbii ki, maliyyə bazarlarının imkanları ilə töhfə verəcəyik. Bu da həm hasilatçı, həm istehlakçı, həm də tranzit ölkələr üçün şaxələndirməni təmin edəcəkdir. S u a l: Qazın Qafqazdan Mərkəzi Avropaya nəqli üçün bir neçə yanaşma mövcuddur. Nəzərə alsaq ki, artıq Azər- baycan və Rusiya arasında qaz alqı-satqısına dair anlaşma imzalanıb. Siz məhz bu layihənin reallaşmasının şanslarını necə qiymətləndirirsiniz? Mümkünsə ölkənin qaz ehtiyatlarını açıqlayardınız və AGRİ layihəsi hansı həcmdə qazla təchiz edilə biləcək? İ l h a m Ə l i y e v: Bu gün biz bu məsələləri müzakirə etdik. Rəqəmlər bəllidir. Bu il Azərbaycanda qaz hasilatının həcmi 28 milyard kubmetrdir. Deyə bilərəm ki, daxili tələbat təxminən 10-11 milyard kubmetrə bərabərdir. Qalan hissəsi isə ya ixrac olunur, ya da neft hasilatını artırmaq və qazın ehtiyatda saxlanılması üçün yenidən quyulara vurulur. Bu gün bizim qaz hasilatımız ixracetmə imkanlarımızla məh- dudlaşır. İxrac edə biləcəyimiz həcmdən daha az ixrac edirik. Bu səbəbdən biz yeni bazarlar, yeni istiqamətlər axtarışın- dayıq. Təkcə Rusiyaya deyil, Türkiyəyə də qaz ixrac edirik. Bu il ixracın həcmi 6 milyard kubmetrdən çox olacaqdır. Biz bir neçə milyard kubmetr qazı ixrac üçün asanlıqla artıra bilə- Yüklə 3,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|