181
əhəmiyyətini xüsusi vurğulayaraq dedi: «Naxçıvanda bu kon-
teksтdə qəbul etdiyimiz mühüm qərarlardan biri də Türkdilli
Ölkələrin Əməkdaşlıq Şurasının yaradılmasıdır. Məlum ol-
duğu kimi, Şuranın Katibliyi İstanbulda olacaqdır. Bugünkü
toplantıda Katibliyin strukturunun yaradılması ilə bağlı
qərar qəbul edəcəyik. Bu çərçivədə Şuranın Baş katibini də
təyin edəcəyik. Beləliklə, keçən il Naxçıvanda təməlini
qoyduğumuz təşkilatın qurulmasını təmin edəcəyik» .
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev zirvə toplantısında
çıxış etdi.
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin çıxışı
Hörmətli cənab Prezident!
Əziz qardaşım Abdullah Gül!
Əziz dostlar, hörmətli dövlət başçıları!
İlk növbədə demək istəyirəm ki, qardaş Türkiyədə ye-
nidən olmağımdan çox məmnunam. Əziz qardaşım Ab-
dullah Gülə təşəkkür edirəm ki, bugünkü zirvə görüşü çox
yüksək səviyyədə təşkil olunubdur. Türkiyə yenə də bu gözəl
təşəbbüsü öz üzərinə götürüb və bu zirvə görüşü gözəl
İstanbulda keçirilir. Bizə göstərdiyiniz qonaqpərvərliyə görə
bir daha Sizə minnətdaram. Əminəm ki, zirvə görüşünün
gözəl nəticələri olacaqdır və ölkələrimiz arasında əməkdaş-
lıq, dostluq, qardaşlıq əlaqələri sürətli inkişafını davam et-
dirəcəkdir.
Keçən il тürk dünyasının qədim torpağı olan Naxçıvanda
zirvə görüşünün keçirilməsi böyük hadisə idi. O dövrdən bu
günə qədər – bu bir il ərzində hesab edirəm ki, aramızdakı
əlaqələr daha da sürətlə inkişaf etdi. Keçənilki zirvə görüşü
ərəfəsində Türkdilli Ölkələrin Parlament Assambleyasının
(TürkPA) birinci plenar iclası keçirilmişdir. Bakıda TürkPA-
nın Baş Katibliyi yaradılmışdır. Artıq Katiblik uğurla fəaliy-
yət göstərir. Naxçıvan zirvə görüşü zamanı Azərbaycan
tərəfi təşəbbüs irəli sürmüşdü ki, TÜRKSOY Fondu yara-
182
dılsın. Mən hörmətli həmkarlarıma minnətdaram ki, bu
təşəbbüs dəstəkləndi və artıq bütün hazırlıq işləri gedir.
Yaxın zamanlarda TÜRKSOY Fondu yaradılacaq və Azər-
baycan bu фondun fəaliyyəti üçün lazımi maddi dəstəyini
verəcəkdir. Hesab edirəm ki, bu fond nəinki türkdilli
dövlətlərdə, bütün türk ellərində mədəni abidələrin bərpası,
qorunması işinə öz dəstəyini verməlidir. Tarixi, mədəni araş-
dırmalar aparmalıdır. Mədəni sahədə, ölkələrimiz, xalq-
larımız arasında dostluq, qardaşlıq əlaqələrinin inkişafı işinə
böyük töhfə verməlidir.
Bizi ortaq tarix, ortaq mədəniyyət birləşdirir. Mən çox
şadam ki, bu gün ölkələrimiz müstəqil dövlətlər kimi, bütün
sahələrdə uğurlu əməkdaşlıq aparır, bir-birinə dəstək olur-
lar. Biz çalışmalıyıq və çalışırıq ki, bütün beynəlxalq təşki-
latlarda bir-birimizin mövqeyini gücləndirək, bir-birimizə
siyasi dəstək verək və bütün işlərdə bir-birimizin yanında
olaq. Bütün bu əməkdaşlığa və xoş niyyət göstərən bütün öl-
kələrə öz minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm.
Bildiyiniz kimi, Azərbaycanın ən ağrılı problemi olan
Ermənistan–Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
həlli işində əfsuslar olsun ki, heç bir irəliləyiş və nəticə yox-
dur. Uzun illərdir ki, torpaqlarımız işğal altındadır. Torpaq-
larımızın 20 faizi Ermənistanın işğalı altında qalır. Bu işğal
və azərbaycanlılara qarşı aparılan etnik təmizləmə siyasəti
nəticəsində bir milyondan artıq azərbaycanlı öz doğma tor-
paqlarından didərgin salınıbdır. Bu, böyük ədalətsizlikdir,
bu, humanitar fəlakətdir. Bütün beynəlxalq təşkilatlar,
dünyanın aparıcı beynəlxalq təşkilatları Azərbaycanın haqq
işini dəstəkləyir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Təhlükəsizlik
Şurasının 4 qətnaməsi vardır və orada bilavasitə göstərilir ki,
erməni silahlı qüvvələri Azərbaycan torpaqlarından qeyd-
şərtsiz çıxarılmalıdır, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa
olunmalıdır. ATƏT-in qərarları, İslam Konfransı Təşkila-
tının çoxsaylı qətnamələri, Avropa parlamenti, Avropa
Şurası kimi təşkilatların qərar və qətnamələri məsələnin
183
ədalətli və beynəlxalq hüquq normalarına uyğun şəkildə həll
olunmasını tələb edir. Əfsuslar olsun ki, bu günə qədər bu
məsələ ilə bağlı nəticə yoxdur. Dağlıq Qarabağ Azərbay-
canın tarixi və əzəli torpağıdır. Əsrlər boyu Azərbaycan
xalqı bu torpaqlarda yaşamış, yaratmışdır. Azərbaycanın
ərazi bütövlüyü beynəlxalq birlik tərəfindən tanınır. Azər-
baycanın ərazi bütövlüyü bərpa olunmalıdır. Biz istəyirik ki,
bunu tezliklə danışıqlar, sülh yolu ilə həll edək.
Azərbaycanda müxtəlif millətlərin, müxtəlif dinlərin
nümayəndələri bir ailə kimi yaşayırlar. Azərbaycanda heç
vaxt dini, yaxud da ki, milli zəmində münaqişə, qarşıdurma
olmamışdır. Bütün xalqların hüquqları qorunur. Əlbəttə ki,
erməni xalqı Azərbaycan torpaqlarında yaşamışdır, bu gün
də yaşayır. Onların da hüquqları qorunur.
Xalqların öz müqəddəratını təyinetmə istəkləri ölkələrin
ərazi bütövlüyünü pozmamalıdır. Yəni, bu iki anlayış arasın-
da qarşıdurma yaradılmamalıdır. Beynəlxalq təcrübə və
beynəlxalq hüquq belə mövqeнi dəstəkləyir. Dağlıq Qara-
bağda yaşayan ermənilər və Dağlıq Qarabağa qayıdacaq
azərbaycanlılar vahid Azərbaycan dövləti çərçivəsində yük-
sək özünüidarəetmə imkanlarına malik olan prinsiplər
əsasında yaşamalıdırlar. Bu, beynəlxalq hüququn qaydaları-
dır. Bu, normal insani davranışın qaydalarıdır.
Biz XXI əsrdə yaşayırıq, XIX əsrdə deyil. Biz siviliza-
siyalararası dialoqun inkişafına çalışmalıyıq, xalqlar ara-
sında dostluq, əməkdaşlıq meyillərini gücləndirməliyik. XXI
əsrdə başqa ölkənin beynəlxalq birlik tərəfindən tanınmış
ərazi bütövlüyünü pozmaq, o bölgədə etnik təmizləmə si-
yasəti aparmaq, Xocalı soyqırımı törətmək kimi cinayətlər
cavabsız qalmamalıdır. Beynəlxalq birlik nəinki öz qətna-
mələri və qərarları ilə, praktiki addımlarla bu məsələnin
tezliklə həll olunmasına çalışmalıdır.
Biz bundan sonra da çalışacağıq ki, məsələ daim bütün
beynəlxalq təşkilatların gündəliyində qalsın. Əlbəttə ki, biz
dost, qardaş ölkələrin dəstəyinə görə minnətdarıq. İlk növ-
Dostları ilə paylaş: |