210
Azərbaycan ilə ikitərəfli münasibətlərin strateji xarakter
daşıdığını bildirən Özbəkistan пrezidenti əlaqələrimizin möh-
kəmlənməsinin Cənubi Qafqaz və Orta Asiya regionlarında
uzunmüddətli sabitliyin təmin olunması işinə töhfə verə bilə-
cəyini vurğuladı. İslam Kərimov Azərbaycan ilə Özbəkistan
münasibətlərinin böyük perspektivlərə malik olduğunu qeyd
edərək, iri regional layihələrin həyata keçirilməsində əmək-
daşlığın əhəmiyyətindən danışdı. Ölkələrimiz arasında xarici
siyasət sahəsində sıx koordinasiyanın həyata keçirilməsinin
əhəmiyyətini diqqətə çatdıran Özbəkistan пrezidenti siyasi
məsləhətləşmələrin bundan sonra da fəal şəkildə aparılmasının
vacibliyini qeyd etdi. Sonra Özbəkistan dövlətinin başçısı
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə toxunду.
Qeyd etmək istərdim ki, Özbəkistanın Dağlıq Qarabağ
probleminin həlli ilə bağlı mövqeyi dəyişməz qalır, bu, 2008-ci
ildə BMT Baş Məclisinin müvafiq qətnaməsinin müzakirəsi
zamanı bir daha təsdiq edilmişdir. Özbəkistan Dağlıq Qara-
bağ münaqişəsinin sülh yolu ilə siyasi həllinə ardıcıl şəkildə
tərəfdar olmuş və tərəfdardır, eyni zamanda, hesab edir ki,
problemin həllinin başlıca şərti Azərbaycanın ərazi bütöv-
lüyünün və suverenliyinin təmin edilməsidir.
İ l h a m Ə l i y e v: Hörmətli dostlar, şübhəsiz ki, ticarət-
iqtisadi, sərmayə əlaqələrinin dərinləşməsi ikitərəfli əmək-
daşlığın prioritet istiqaməti, deyərdim ki, bütün digər qar-
şılıqlı münasibətlərimizin inkişaf etdirilməsinin təməl nöq-
təsidir. Qeyd etmək istərdim ki, qlobal maliyyə-iqtisadi böh-
ran şəraitində birgə fəaliyyət proqramının müəyyən edilməsi,
iki dövlətin müəssisələri və şirkətləri arasında kooperasiya
əlaqələrinin gücləndirilməsi, qarşılıqlı əmtəə dövriyyəsinin
inkişafının əldə olunmuş sürətinin qorunub saxlanылması və
artırılması olduqca aktualdır. Bu gün Mərkəzi Asiyadan
Xəzər dənizi, sonra Qafqaz vasitəsilə Qara dəniz və Aralıq
dənizi limanlarına nəql marşrutları, bir daha təkrar edirəm
ki, getdikcə aktuallaşır. Bu baxımdan həmin marşrutda Cə-
nubi və Mərkəzi Avropa bazarlarına çıxan yeni perspektivli
211
Bakı–Tbilisi–Qars nəqliyyat dəhlizinin inkişaf etdirilməsinə
imkan verən mühüm nəqliyyat qovşağı kimi, Bakı limanın-
dan istifadə olunmasına maraq artır.
İ s l a m K ə r i m o v: Ənənəvi mədəni-humanitar əla-
qələr bir-birinə yaxın olan özbək və Azərbaycan xalqları
arasında etimadın, qarşılıqlı hörmətin möhkəmlənməsi işin-
də mühüm amildir. Hörmətli İlham Heydər oğlu, Sizinlə
birlikdə Daşkənd və Bakı şəhərlərində dahi əcdadlarımız
Nizami Gəncəvi və Əlişir Nəvainin abidələrinin açılması,
Azərbaycan paytaxtında küçələrdən birinə dünya şöhrətli
astronom Mirzə Uluqbəyin adının verilməsi azərbaycanlılar
və özbəklər arasında qarşılıqlı marağın, tarixən mövcud olan
qarşılıqlı hörmətin parlaq nümunəsidir. Əminəm ki, səfəriniz
zamanı açılacaq və öz xalqının görkəmli oğlu Heydər
Əliyevin şərəfinə onun adı verilmiş Azərbaycan Mədəniyyət
Mərkəzi iki xalq arasında səmimi dostluğun xoş ənənələrinin
inkişafına xidmət edəcəkdir.
İ l h a m Ə l i y e v: Hörmətli İslam Əbdüqəniyeviç, xoş
sözlərinizə, qardaş Özbəkistana rəsmi səfərə dəvət etdiyinizə
görə çox sağ olun. Mən bu səfərə çox böyük əhəmiyyət ve-
rirəm. Əminəm ki, bu səfərин ölkələrimizi və xalqlarımızı
daha da yaxınlaşdıracaq, uğurlu əməkdaşlığımız üçün yeni
şərait, zəmin yaradacaq çox yaxşı nəticələri olacaqdır, əmək-
daşlığımız genişlənəcək və yeni məna kəsb edəcəkdir.
Mənim atam, Azərbaycanın dahi lideri Heydər Əliyev
haqqında dediyiniz xoş sözlərə görə Sizə çox minnətdaram.
Sizi onunla uzun illər birgə iş, dostluq, əməkdaşlıq əlaqələri
bağlayırdı. Mən həm də çox şadam ki, sizin təməlini qoy-
duğunuz ənənələr bu gün davam edir, ölkələrimiz, qardaş
xalqlarımız çox səmərəli qarşılıqlı fəaliyyət göstərir və daha
da yaxınlaşmağa can atırlar. Hörmətli İslam Əbdüqəniyeviç,
Siz və Heydər Əliyev müasir Özbəkistanın və Azərbaycanın
qurucususunuz. Bu ölkələrin necə olacağı məhz sizin uzaq-
görənliyinizdən, müdrikliyinizdən və siyasi iradənizdən asılı
idi. Çünki Sovet İttifaqının süqutundan sonra prinsip eti-
212
barilə bütün keçmiş sovet respublikaları, demək olar ki,
bərabər vəziyyətdə idilər və eyni çağırışlar və problemlər
qarşısında dayanmışdılar. Buna görə də ölkələrimizin indiki
uğurlu inkişafı ilk növbədə, bu ölkələrin liderlərinin fəaliy-
yətinin nəticəsidir. Özbəkistanın dinamik uğurlu inkişafı
barədə mətbuatdan və müxtəlif mənbələrdən aldığım məlu-
matlar məni çox sevindirir.
Biz Ermənistan–Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişə-
sinin nizamlanması işində daimi prinsipial mövqeyinə görə
Özbəkistana çox minnətdarıq. Bu dəstək və münaqişənin
mahiyyətinin, səbəblərinin dərindən başa düşülməsi bizim
üçün çox vacibdir. Sizin bu mövzuda bugünkü bəyanatınız
böyük əhəmiyyət kəsb edir, çünki münaqişə, onun nizam-
lanması çox uzanmışdır. Biz 2008-ci ildə BMT Baş Məclisin-
də Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində vəziyyətə dair
məsələ ilə bağlı səsvermə zamanı Özbəkistanın ifadə etdiyi
mövqeyə görə çox minnətdarıq. Biz münaqişənin mümkün
qədər tez həll olunmasına səy göstəririk. Çünki işğal altında
olan məhz bizim torpaqlarımızdır. Azərbaycanlılara qarşı
etnik təmizləmə siyasəti aparılmış, hərbi cinayətlər, o cüm-
lədən Xocalı şəhərində dinc əhaliyə qarşı soyqırımı törə-
dilmişdir. O zaman erməni işğalçı quldur dəstələri 613 dinc
vətəndaşı məhv etmişdir, onların 100-dən çoxu azyaşlı
uşaqdır.
Dağlıq Qarabağ tarixi Azərbaycan torpağıdır. «Qara-
bağ» sözünün özü bizim köklərə malikdir. Erməni dilində bu
sözün heç bir mənası yoxdur. Dağlıq Qarabağın əsas şəhəri
Xankəndidir. Bu şəhər yarananda onun adı Xankəndi
olmuşdur. Zənnimcə, bu adı tərcümə etməyə ehtiyac yoxdur.
Sovet dövründə bu şəhərə 1918-ci ildə Bakıda Azərbaycanın
dinc əhalisinin qanlı qırğınının təşkilatçılarından biri olmuş
bolşevik Stepan Şaumyanın «şərəfinə» Stepanakert adı
verilmişdi. Hətta toponimlər kimi detal da Dağlıq Qaraba-
ğın əzəli Azərbaycan torpağı olmasına, xalqımızın əsrlər
boyu orada yaşamasına dəlalət edir. Təxminən XIX əsrin
Dostları ilə paylaş: |