217
AZƏRBAYCAN VƏ ЮЗБЯКИСТАН
PREZİDENTLƏRİNİN MƏTBUAT ÜÇÜN
BƏYANATLARLA ÇIXIŞLARI
27 sentyabr 2010-cu il
Sentyabrın 27-də Daşkənddə sənədlərin imzalanmaсы
mərasimi başa çatdıqdan sonra Azərbaycan prezidenti İlham
Əliyev və Özbəkistan prezidenti İslam Kərimov mətbuat üçün
bəyanatlarla çıxış etmişlər.
Özbəkistan prezidenti İslam Kərimovun bəyanatı
Hörmətli İlham Heydər oğlu!
Hörmətli kütləvi informasiya vasitələrinin нümayəndələri!
Xanımlar və cənablar!
Hörmətli qonağımızı, Azərbaycan prezidenti İlham Heydər
oğlu Əliyevi və bütün azərbaycanlı dostlarımızı bir daha
salamlamaqdan böyük məmnunluq duyuram. Ənənəvi ola-
raq Özbəkistan–Azərbaycan münasibətlərinə xas açıq, kon-
struktiv şəraitdə keçən və bir qədər əvvəl başa çatmış danı-
şıqların yekunlarından tam məmnunluq ifadə etmək istər-
dim. Biz ikitərəfli xarakter daşıyan bir çox məsələləri ətraflı
və hərtərəfli müzakirə etdik, aktual, ən
kəskin regional və
beynəlxalq problemlərə dair fikir mübadiləsi apardıq. Səfər
çərçivəsində ikitərəfli əlaqələrin bir çox baza və praktiki
istiqamətlərini konkretləşdirən və stimullaşdıran sanballı
mühüm sənədlər paketi imzalanmışdır. Onların arasında
rəsmi səfərin yekunlarına dair Birgə Bəyannaməni xüsusi
qeyd etmək istərdim.
Özbəkistanda bizə yaxın olan və tanınmış lider İlham
Əliyevin düşünülmüş və əsasən praqmatik siyasəti sayəsində
218
müstəqilliyin, iqtisadi potensialın və beynəlxalq nüfuzun
möhkəmləndirilməsi yolu ilə qətiyyətlə addımlayan Azər-
baycanın böyük uğurlarından və nailiyyətlərindən yaxşı
xəbərdardırlar və bunlara görə ürəkdən sevinirlər.
Danışıqlar zamanı bir daha təsdiq etdik ki, Dağlıq Qa-
rabağ problemi ilə bağlı mövqeyimiz birmənalı və dəyişməz
qalır. Özbəkistan bu çoxillik münaqişənin
sülh yolu ilə siyasi
həllinə tərəfdardır və tərəfdar olaraq qalır. Özbəkistan hesab
edir ki, bu münaqişənin həllinin başlıca şərtlərindən biri
Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin olunmasıdır. Zən-
nimcə, bu mövqe beynəlxalq normalara, tarixi paralellərə
cavab verir. Özbəkistanın bu məsələ ilə bağlı mövqeyi dəyiş-
məzdir: Azərbaycanın ərazi bütövlüyü müqəddəs anlayışdır
və problemin bütün həll variantlarında onu əsas götürmək
lazımdır.
Özbəkistan ilə Azərbaycan arasında iqtisadi əməkdaşlığın
geniş potensialını nəzərə alaraq, tərəflər etiraf etmişlər ki,
əmtəə dövriyyəsinin və qarşılıqlı kooperasiyasının indiki
səviyyəsi mövcud imkanlarımıza uyğun deyildir.
Bununla
əlaqədar, indi qəbul etdiyimiz 2011–2015-ci illər üçün iqti-
sadi əməkdaşlıq proqramının hökumətlərarası səviyyədə fəal
əlaqələndirilməsi şərti ilə tam həyata keçirilməsi mühüm əhə-
miyyət kəsb edir. Biz ölkələrimizin iri nəqliyyat-kommuni-
kasiya, tranzit potensialından daha səmərəli və qarşılıqlı su-
rətdə faydalı şəkildə istifadə olunması imkanlarının öyrənil-
məsi barədə razılığa gəldik.
Praktiki olaraq gündəlik fəaliyyətimiz ikitərəfli mədəni-
humanitar münasibətlərin möhkəmləndirilməsinə və inkişaf
etdirilməsinə yönəldilmişdir. Biz fəxr edirik ki, ümumi kök-
lərimiz vardır. Biz dilimizin, mədəniyyətlərimizin və xalqları-
mızın mənəvi yaxınlığı ilə fəxr edirik.
Mən nümayəndə
heyətinin tərkibində şeyxülislam Allahşükür Paşazadənin də
olduğuna görə İlham Heydər oğluna minnətdaram. Mən bu
insana çox böyük hörmət bəsləyirəm və jurnalistlərin qarşı-
sında bir daha vaxtilə Özbəkistanda təhsil almış və Özbə-
219
kistanı həqiqətən özünün ikinci vətəni sayan bu insana
böyük ehtiramımı təsdiq etmək istəyirəm. Biz də onu Öz-
bəkistan mədəniyyətinə, dininə yaxın, Mərkəzi Asiyanın ta-
rixini gözəl bilən bir insan hesab edirik.
Budəfəki səfər Azərbaycan ilə Özbəkistanın
münasi-
bətlərinin tarixində daha bir mühüm hadisə – Azərbaycan
xalqının görkəmli oğlu, ikitərəfli münasibətlərin inkişafına
misilsiz töhfə vermiş, mübaliğəsiz deyə bilərəm ki, özbək
xalqının böyük dostu Heydər Əlirza oğlu Əliyevin adını
daşıyacaq Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin açılışı ilə
əlamətdardır.
Yaxşı yadımdadır, bir dəfə mən onunla birlikdə bizim
milli universitetin tələbələri və professor-müəllim heyəti ilə
görüşdə idim. O vaxt Heydər Əliyev
tələbələr və müəllim
heyəti qarşısında təqribən saat yarım çıxış etdi. Tribunaya
əlində kağız olmadan yaxınlaşanda fikirləşmişdim ki, belə
neçə dəqiqə danışa biləcək. Əgər daha çox danışmağa imkan
olsaydı, o bizim tələbələri elə cəlb edə bilərdi ki, onlar vaxtın
necə keçdiyini heç hiss etməzdilər. O, gözəl natiq, sözlərində
dinləyicilərə lazım olan məzmunu, onların ehtiyac duyduğu
mənanı çatdırmağı bacaran insan idi. Onun dinləyicilərlə
necə əlaqə yaratmasını unutmaq mümkün deyildir.
O vaxt
biz ilk dəfə onu xorla Haydar əkə adlandırdıq. Özbək
dilində bu, «möhtərəm», «ağsaqqal» deməkdir. Bizim Özbə-
kistanda Haydar əkə adlı adamlar çoxdur. Buna görə mən
onu Heydər Əliyeviç deyil, daha çox Haydar Əliyeviç
çağırardım. Mən bu insanın pərəstişkarıyam və fəxr edirəm
ki,
onunla birlikdə işləməli, onunla birlikdə o qədər prob-
lemləri yaşamalı və aradan qaldırmalı olmuşam. Ən
başlıcası, bu insan bütün varlığı ilə yalnız bir şeyi istəyirdi:
özbəklər və azərbaycanlılar sülh və dostluq şəraitində yaşa-
sınlar, onların gələcəyi birlikdə olsun.