174
sahələrdə uğurlu
işbirliyi, əməkdaşlıq edirik. Bu əməkdaşlıq
sürətlə inkişaf edir. Bu gün imzalanan sənədin bu əmək-
daşlığın dərinləşməsi və genişlənməsi üçün çox böyük əhə-
miyyəti vardır.
Siz bu gün Azərbaycan xalqının böyük oğlu, mənim atam
Heydər Əliyevin kəlamlarını xatırlaтdınız. Bu bizim üçün
çox dəyərlidir, çox əzizdir. Mən çox şadam ki, onun ürəkdən
sevdiyi
Türkiyədə bu gün, bu tarixi gündə onun kəlamları,
əməyi xatırlanır. Mən əminəm ki, onun ruhu bu gün bu
salondadır.
Bu gün biz türk dünyasının böyük öndəri, Azərbaycan
xalqının qəlbində xatirəsi daim yaşayan ulu öndər Mustafa
Kamal Atatürkün xatirəsini hörmətlə yad edirik. Onun
kəlamları bizim münasibətlərimiz üçün işıqlı bir yoldur.
Mən əminəm ki, indiki nəsil, gələcək nəsillər bu dostluğu, bu
qardaşlığı daha da irəliyə aparacaqlar, möhkəmləndirə-
cəklər.
Biz elə etməliyik ki, bundan sonrakı nəsillər də bu
bayrağı daim uca tutsunlar. Dostluğumuz, qardaşlığımız hər
şeydən üstündür, əbədidir.
Bu gün imzalanmış sənəd əslində bu günə qədər görülən
işlərə bir növ yekun vurur, strateji tərəfdaşlığımızın gələcək
inkişafını müəyyən edir. Yüksək Səviyyəli Strateji Tərəf-
daşlıq Şurasının yaradılması sadəcə, adi bir müqavilə, saziş
deyildir. Bu bizə imkan verəcək ki, gələcəkdə bütün sa-
hələrdə fəaliyyətimizi
birlikdə quraq, əlaqələndirilmiş şəkildə
aparaq və bütün sahələrdə daha da böyük nəticələrə çataq.
Bu saziş bütün sahələri əhatə edir – siyasi əlaqələri, hansılar
ki, bu gün ən yüksək zirvədədir. Ticarət əlaqələri, qarşılıqlı
sərmayə qoyuluşu, enerji, neft-qaz sahələrindəki əməkdaşlıq,
nəqliyyat, dəmiryol layihələri, mədəniyyət, humanitar sa-
hələr – yəni elə bir sahə yoxdur ki, bu sazişdən kənarda
qalsın. Bu bizə imkan verəcək ki, Türkiyə ilə Azərbaycanın
əlaqələri
bundan sonra da uğurla, sürətlə və daha da mü-
təşəkkil qaydada irəliyə getsin və xalqlarımız daha da
birləşsin, daha da sıx əməkdaşlıq etsin.
175
Bu tarixi gündə mən qardaşım, hörmətli cənab Baş nazirə
minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm ki, onun səyləri və
təşəbbüsü nəticəsində bu gün bu sənəd artıq imzalanmışdır.
Hörmətli qardaşımın sözlərinə qatılıram. Bu sənədin üzə-
rində çalışan bütün yoldaşlara, bütün dostlara öz minnət-
darlığımı bildirirəm.
Bu
sənəd sadəcə, iki ölkə arasında müqavilə deyildir. Bu,
ürəkləri, xalqları birləşdirən, xoş niyyətimizi ifadə edən bir
əsərdir. Bu əsər yaşayacaq və bizi daha da zəngin və xoşbəxt
edəcəkdir. Sağ olun.
* * *
Sonra prezident İlham Əliyev və Baş nazir Rəcəb Tayyib
Ərdoğan jurnalistlərin suallarına cavab verdilər.
S u a l: Cənab Prezident, Yüksək Səviyyəli Strateji
Əməkdaşlıq Şurası Azərbaycanın əsas problemi olan Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin həllinə hansı köməyi edə bilər?
Ümumiyyətlə, biz Azərbaycan olaraq, türkdilli dövlətlərdən
hansı köməyi gözləyirik?
İ l h a m Ə l i y e v: Ermənistan–Azərbaycan, Dağlıq
Qarabağ münaqişəsi daim Türkiyə ilə Azərbaycan arasındakı
danışıqların mövzusudur. Bu gün də bu mövzu ilə bağlı hör-
mətli cənab Baş nazir ilə geniş fikir mübadiləsi apardıq. Bil-
diyiniz kimi, Türkiyə bütün dövrlərdə Azərbaycanın haqq işini
dəstəkləyir, müxtəlif formalarda Azərbaycanın ərazi bütöv-
lüyünün bərpa edilməsi üçün böyük səylər göstərir.
Bu gün bu
məsələ ilə bağlı danışıqlar nəticəyə gətirib çıxarmalıdır. Nəticə
də ondan ibarətdir ki, Azərbaycanın beynəlxalq birlik tə-
rəfindən tanınan ərazi bütövlüyü bərpa edilsin. Dağlıq Qarabağ
Azərbaycanın əzəli torpağıdır. Əsrlər boyu xalqımız o ərazidə
yaşamışdır, yaratmışdır. Azərbaycanlılar o bölgədən qovul-
dular. Dağlıq Qarabağda və ətraf bölgələrdə bir nəfər də olsun
azərbaycanlı qalmadı. Onların hamısı etnik təmizləmə siya-
176
sətinə məruz qaldılar. Bizim bütün tarixi,
dini abidələrimiz
ermənilər tərəfindən dağıdılıbdır. Bu, böyük ədalətsizlikdir. Bu,
beynəlxalq hüquq normalarına zidd olan bir addımdır. Əlbəttə
ki, bundan sonra da Türkiyə ilə Azərbaycan münasibətlərində
bu mövzu daim gündəlikdə olacaqdır.
Hörmətli dostum, qardaşım Baş nazirin sayəsində Türki-
yənin güclənməsi, böyük dövlətə çevrilməsi bizi də güclən-
dirir. Bu gün Türkiyə on il əvvəlki Türkiyə deyildir. Türkiyə
böyük, qüdrətli dövlətdir. Türkiyədə xalqla iqtidar arasında
birlik vardır və bu amillər bölgəyə müsbət təsir göstərir.
Türkiyə ilə hesablaşmamaq mümkün deyildir, nə bölgədə, nə
də dünyada. Türkiyənin gücü bizim gücümüzdür. Çünki biz
qardaşıq. Ona görə Türkiyənin güclənməsi özlüyündə Ermə-
nistan–Azərbaycan münaqişəsinin həllində müsbət amil kimi
özünü göstərir. Nəzərə alsaq ki,
Türkiyə hökuməti bu mü-
naqişə ilə bağlı məsələdə çox fəal və çevik siyasət aparır,
əminəm ki, bu siyasətin müsbət nəticələri olacaq və Azərbay-
canın ərazi bütövlüyü bərpa ediləcəkdir.
S u a l: Hörmətli Baş nazir! Türkdilli dövlətlər birliyi
başqa ölkələrin ərazisində yığcam yaşayan türklərlə hansı
əlaqələri qurmağı planlaşdırır? İkinci sualım. Siz Türkiyə
olaraq, Akdamar erməni dini kilsəsində bir mərasim planlaş-
dırırsınız. Amma Ermənistan bunu boykot etməyə çağırır. Siz
bu məsələyə necə münasibət bildirərdiniz?
R ə c ə b T a y y i b Ə r d o ğ a n: Əlbəttə, türk dilində
danışan ölkələr arasındakı bu toplantı illərdir həyata
keçirilən bir tədbir olaraq davam etməkdədir. Bu il təkrar
toplaşmışıq. Bu il bunu,
inşallah, daha da möhkəmlən-
dirərək gələcəyə aparmaq üçün qətiyyət göstərəcəyik. Bunu
gələcəyə istiqamətlənmiş işlərimizlə, xüsusilə Azərbaycan və
Türkiyə arasındakı münasibətləri daha da inkişaf etdirərək
davam etdirməyə çalışacağıq. Bildiyiniz kimi, Türkmənistan,
Qırğızıstan, Qazaxıstan da burada iştirak edir. Görülən bu
işləri gələcək nəsillərə fərqli bir formada çatdırmağı, həqi-
qətən, türk dilini öz aramızda danışa biləcəyimiz səviyyəyə