Böyük Britaniyanın etnoqrafiyası

İngilislərin etnik tarixi

Roma işğalları dövründə (b.e.ə. I əsr) İngiltərə ərazisində Pikt, kelt və brit tayfaları yaşayıb 407-410-cu illərə qədər davam etmiş Roma əsarəti İngiltərə tayfalarının mədəniyyətinə müəyyən təsir göstərib. B.e. V əsrində alman tayfaları anqlo-sakslar, yutlar İngiltərə ərazisinə soxuldular və yerli tayfalarla qaynayıb-qarışdılar (assimilyasiya).
İngiltərənin cənubi-şərqində yutlar məskunlaşdılar və Kent knyazlığını yaratdılar. Sakslar cənubda məskunlaşdılar və 3 knyazlıq yaratdılar. Uesses, Sesses, Esses. İngiltərənin şərqində anqlolar məskunlaşdılar və Anqlo knyazlığı yaratdılar. İngiltərənin şimalında qarışıq əhalisi olan 2 knyazlıq: Nortumbriya və Mersiya knyazlığı yarandı. VIII əsrdə danimarkalıların hücumu ilə əlaqədar ingilislərin etnogenezində yeni element də iştirak etdi 1066-cı ildə Normandlar İngiltərəyə soxuldular və tez bir zamanda normandların yerli xalqla qaynayıb qarışması nəticəsində ingilis xalqı formalaşmağa başladı və bu proses XII-XIIIəsrdə başa çatdı. XVII əsrdə İngiltərədə kapitalizmin bərqərar olması ilə İngilis millətinin formalaşması prosesi başa çatdı. XVIII-XIX əsrlərdə ingilislər Şimali Amerikada, Avstraliyada, Yeni Zelandiyada, CAR-da məskunlaşdılar.

11. 
    Vallilərin etnik tarixi
    

Uelslərin və ya vallilər etnogenezində əsas rolu kelt tayfaları oynayıb. Ümumilikdə Uels ərazisi paleolitdə məskunlaşıb. Roma işğallarından sonra Uels ərazisi brit tayfaları arasında bölüşdürüldü. Brit tayfalarından ən çox sayı olanı sivul sonra ordobiklər-di. Uelsin şimali-qərbində demet-lər dekonqlar kornovilər və dobunqlar yaşayır. Brittlərlə yanaşı Uelsdə e.ə. IV əsrdən gel tayfaları da yaşayıb sonuncuların bir hissəsi bizim eranın əvvəllərində Şotlandiyaya köçüb. Romalılar uelsi tərk edəndən sonra burada müstəqil qraflıqlar yarandı. Cənub və şərq krallıqları V-VI əsrlərdə anqlo-sakslar tərəfindən işğal olunub dağlıq ərazidə yerləşən krallıqlar isə bir müddət öz müstəqilliklərini qorusa da sonda anqlo-sakslar və şotlandların tabeliyinə düşdü. I Eduarda qədər uels müstəqilliyini saxlamışdı. Lakin I Eduardın oğlu Uels II Eduardın mülki elan etməsindən sonra Uelsin müstəqilliyinə son qoyuldu. Valliyalılar – əcnəbilər deməkdir (alman mənşəli termin).

12.