Bu Təlimatdan necə istifadə etməli
Yüklə 337,48 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BİRLƏŞMİŞ MİLLƏTLƏR TƏŞKİLATININ TÖVSİYƏLƏRİNƏ NECƏ ƏMƏL ETMƏLİ 5. İzləmə prosedurları və insan hüquqları mexanizmləri ilə bağlı təcrübə
- 5.1 İnsan Hüquqları üzrə Saziş qurumları Yekun qeydlər üçün nəzərdə tutulmuş izləmə prosedurları
- Vətəndaş Cəmİyyətİ üçün Praktİkİ təlİmat
- Vətəndaş cəmiyyəti necə iştirak edə bilər
- İnsan Hüquqları Komitəsinin izləməni qiymətləndirmə meyarı Cavab/görülən tədbir qənaətbəxşdir
- Cavab/görülən tədbir qənaətbəxş deyil
- Görülmüş tədbirlər Komitənin tövsiyələrinə ziddir
30 BİRLƏŞMİŞ MİLLƏTLƏR TƏŞKİLATININ TÖVSİYƏLƏRİNƏ NECƏ ƏMƏL ETMƏLİ 5. İzləmə prosedurları və insan hüquqları mexanizmləri ilə bağlı təcrübə İnsan hüquqlarına dair verilmiş tövsiyələrdən sonra baş vermiş dəyişikliyin qiymətləndirilməsi, insan hüquqları mexanizmlərinin prosedur altında olan ölkəni araşdırmasından sonra nələrin baş verdiyi haqda məlumatın əldə edilməsi, BMT insan hüquqları arxitekturasının yerlərdəki təsirinin başa düşülməsi insan hüquqları mexanizmlərinin əsas marağı və məqsədidir. Təsis olunduqları dövrdən etibarən bu mexanizmlər dərk etmişdirlər ki, onların əhəmiyyəti həyata keçirə və ya təşviq edə biləcəkləri müsbət dəyişiklikdən ibarətdir. Müsbət dəyişikliyin sübutu onların effektivliyinin sübutudur. Bu “sübut axtarışı” hər bir mexanizmin özü üçün hazırladığı müxtəlif izləmə formalarının yaradılması ilə nəticələndi. Bəziləri bir neçə saziş qurumlarının yekun qeydləri üçün nəzərdə tutulan izləmə proseduru kimi ümumi qəbuledilmiş prosedurlar şəklində rəsmiləşdirilir. Digərləri ölkə səfərlərindən sonra Xüsusi Məruzəçilər tərəfindən hazırlanan izləmə hesabatları kimi ardıcıl təcrübələrdir. Başqa hallarda izləmə xüsusi hallar üçün nəzərdə tutulmuş təşəbbüs ola bilər, məsələn, insan hüquqlarına dair tövsiyələrin icrası ilə bağlı təcrübələrin mübadiləsi üçün regional seminar. Aşağıdakı bölmələrdə bu vasitələr daha ətraflı şəkildə təsvir olunur.
Saziş qurumları iştirakçı Dövlətlərin yekun qeydlərdəki tövsiyələri və ya fərdi şikayət prosedurları əsasında irəli sürülmüş işlər üzrə verilmiş qərarları yerinə yetirmələrinə yardım etmək üçün prosedurlar işləyib hazırlamışdırlar. Bütün saziş qurumları Dövlətlərdən özlərinin icraya dair dövri hesabatlarında izləmə prosedurunu diqqətə almağı tələb edirlər. İşgəncələr Əleyihə Komitə (İƏK), İrqi Ayrı-seçkiliyin Ləğv edilməsi üzrə Komitə (İALK), İnsan Hüquqları Komitəsi (İHK), Qadınlara qarşı Ayrı-seçkiliyin Ləğv edilməsi üzrə Komitə (QALK) və Məcburi Yoxaçıxmalar üzrə Komitə (MYK) formal izləmə prosedurları qəbul etmişdirlər. Bu beş saziş qurumu öz yekun qeydlərində tələb edirlər ki, Dövlətlər təxirə salınmadan icra edilə bilən spesifik tövsiyələrə və ya “prioritet təşkil edən narahatlıqlar”a cavab olaraq həyata keçirdikləri tədbirlər barəsində bir il ərzində (QALK-a münasibətdə iki il) hesabat versinlər. Bu komitələr izləmə prosedurları üzrə məruzəçi və ya əlaqələndirici təyin edirlər ki, onlar iştirakçı Dövlətlərin izləmə hesabatlarının qiymətləndirilməsindən və komitəyə təqdim edilməsindən cavabdeh olurlar. Saziş qurumlarının bəzi üzvləri hesabatı və yekun qeydlərin icrasını izləmək üçün iştirakçı Dövlətlərin dəvəti əsasında bu ölkələrə səfərlər etmişdirlər.
İnsan Hüquqları Komitəsinə münasibətdə qeyd olunmalıdır ki, komitə iştirakçı Dövlətdən izləmə hesabatını qəbul etdikdən sonra izləmə proseduru üzrə xüsusi məruzəçi hər sessiyada tərəqqi hesabatı hazırlayır ki, bu hesabata iştirakçı Dövlətin izləmə hesabatının xülasəsi, Vətəndaş Cəmiyyəti Təşkilatlarından və digər mənbələrdən əldə olunmuş məlumat, həmçinin Komitənin özünün izləməni qiymətləndirmə meyarı əsasında verdiyi qiymətləndirmə daxil edilir (aşağıdakı cədvələ baxın). Bundan sonra Komitə izləmə hesabatı ilə bağlı qəbul
31 Vətəndaş Cəmİyyətİ üçün Praktİkİ təlİmat olunmuş qərar haqda iştirakçı Dövləti məlumatlandırır. Əgər iştirakçı Dövlət izləmə proseduru ilə əməkdaşlıq etmir və ya Komitənin qeyri-qənaətbəxş hesab etdiyi tədbirləri qəbul edirsə, məruzəçi iştirakçı Dövlətin nümayəndəsi ilə görüşün təşkil olunmasını tələb edə bilər. Vətəndaş cəmiyyəti necə iştirak edə bilər? İştirakçı Dövlətlərin hesabatlarının və mübahisəli məsələlər siyahısının nəzərdən keçirilməsi üçün təqdim olunmuş “kölgə” və ya “alternativ” hesabatlara bənzər şəkildə, Vətəndaş Cəmiyyəti İştirakçıları izləmə proseduru çərçivəsində də məlumat təqdim edə bilərlər. Bu halda, təqdim olunan sənədlərdə əsas diqqət spesifik olaraq izləmə proseduruna dair yekun qeydlərdə müəyyən edilmiş tövsiyələrə yönəldilməli, hökumət qurumları tərəfindən görülmüş tədbirlər haqda qısa məlumat 16 daxil edilməli və bu tədbirlərin effektivliyi qiymətləndirilməlidir. Tövsiyələrin yerinə yetirilməsi üçün zəruri olan hər hansı tədbirin görülmədiyi haqda məlumat da qeyd oluna bilər. VCİ Dövlət tərəfindən təqdim olunmuş cavabları da şərh edə bilərlər. VCİ-nın izləmə proseduru ilə bağlı sənədləri iştirakçı Dövlətin hesabatlarının və mübahisəli məsələlər siyahısının nəzərdən keçirilməsi üçün verilən sənədlərlə eyni qaydada təqdim olunur, ictimaiyyət üçün açıq olur və İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığın internet səhifəsində yerləşdirilir və ya sənədləri təqdim edən təşkilatın tələbinə uyğun olaraq məxfi hesab edilir.
A Cavab əsasən qənaətbəxşdir Cavab/görülən tədbir qismən qənaətbəxşdir B1 Məsələnin mahiyyəti üzrə tədbirlər görülmüşdür, lakin əlavə məlumat tələb olunur B2 İlkin tədbirlər görülmüşdür, lakin əlavə məlumat tələb olunur
C1 Cavab qəbul edilmişdir, lakin görülən tədbirlər tövsiyələri yerinə yetirməmişdir C2 Cavab qəbul edilmişdir, lakin tövsiyələrə uyğun deyil
D1 Təyin edilmiş son müddətə kimi heç bir cavab qəbul edilməmiş və ya hesabatdakı hər hansı spesifik suala cavab verilməmişdir D2 Xatırlatma(lar)dan sonra heç bir cavab qəbul edilməmişdir Görülmüş tədbirlər Komitənin tövsiyələrinə ziddir E Cavab göstərir ki, görülmüş tədbirlər Komitənin tövsiyələrinə ziddir 16 Qadınlara qarşı Ayrı-seçkiliyin Ləğv edilməsi üzrə Komitə təqdim olunan sənədlərin 3,500 sözdən artıq olmamasını tələb edir. Yüklə 337,48 Kb. Dostları ilə paylaş:
|