Bu Təlimatdan necə istifadə etməli
Yüklə 337,48 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BİRLƏŞMİŞ MİLLƏTLƏR TƏŞKİLATININ TÖVSİYƏLƏRİNƏ NECƏ ƏMƏL ETMƏLİ Uşaq Hüquqları Komitəsinin yekun qeydlərindən milli səviyyədə istifadə olunması
- İşgəncələr Əleyhinə Alt Komitənin izləmə səfərləri
- Vətəndaş Cəmİyyətİ üçün Praktİkİ təlİmat
- Fərdi şikayətlərə dair qərarların izlənməsi
- Vətəndaş cəmiyyəti necə iştirak edə bilər
- BİRLƏŞMİŞ MİLLƏTLƏR TƏŞKİLATININ TÖVSİYƏLƏRİNƏ NECƏ ƏMƏL ETMƏLİ İnsan hüquqları ilə bağlı qərarların icrasının qiymətləndirilməsi
- 5.2 İnsan Hüquqları Şurası İnsan Hüquqları Şurasının işinin izlənməsi
32 BİRLƏŞMİŞ MİLLƏTLƏR TƏŞKİLATININ TÖVSİYƏLƏRİNƏ NECƏ ƏMƏL ETMƏLİ Uşaq Hüquqları Komitəsinin yekun qeydlərindən milli səviyyədə istifadə olunması Uşaq Hüquqları Komitəsinin (UHK) hesabat vermə prosesində iştiraka dövri yanaşmanı təşviq etmək və vətəndaş cəmiyyətini öz təbliğat işlərində UHK-nin tövsiyələrindən tam şəkildə istifadə etməyə həvəsləndirmək üçün Child Rights Connect VCİ-lər və insan hüquqları üzrə milli qurumların həyata keçirdiyi izləmə tədbirləri ilə bağlı praktiki nümunələr silsiləsi hazırlamışdır. 17 17
www.childrightsnet.org/NGOGroup/CRC/FollowUp/ Saziş qurumlarının üzvləri həmçinin vətəndaş cəmiyyəti, BMT-nin agentlikləri, İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlıq və ya Hökumətlər tərəfindən təşkil olunmuş icraya dair regional, sub-regional və ya milli seminarlarda iştirak edə bilərlər. Vətəndaş cəmiyyətinin bu seminarlarda iştirakı təşviq olunur.
İşgəncələr Əleyhinə Konvensiyanın Fakultativ Protokoluna əsasən 2007-ci ildə yaradılmış İşgəncələr Əleyhinə Alt Komitə iştirakçı Dövlətlərin ərazilərindəki istənilən müvəqqəti saxlama yerlərinə və digər azadlıqdan məhrumetmə yerlərinə, o cümlədən polis bölmələri, həbsxanalar, psixiatriya xəstəxanalarına və sosial yardım müəssisələrinə faktaraşdırıcı səfərlər təşkil edə bilərlər. Ölkəyə səfərin yekununda Alt Komitə öz tövsiyələrini və müşahidələrini məxfi hesabat vasitəsilə iştirakçı Dövlətə ötürür.
Əgər Alt Komitə münasib hesab edərsə, müntəzəm səfərdən sonra qısa izləmə səfərinin həyata keçirilməsini təklif edə bilər. 2010-cu ilin sentyabr ayında Alt Komitə Paraqvaya özünün ilk izləmə səfərini həyata keçirmişdir ki, vətəndaş cəmiyyəti də bu səfərdə iştirak etmişdir. 33 Vətəndaş Cəmİyyətİ üçün Praktİkİ təlİmat 18
2013-cü ilin iyul ayı etibarilə, bu prosedur Mülki və Siyasi Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt, İrqi Ayrı-seçkiliyin Bütün Formalarının Ləğv edilməsi haqqında Beynəlxalq Konvensiya, İşgəncələr Əleyhinə Konvensiya, Qadınlara qarşı Ayrı-seçkiliyin Bütün Formalarının Ləğv edilməsi haqqında Beynəlxalq Konvensiya, Bütün Şəxslərin Məcburi Yoxaçıxmalardan Müdafiəsi haqqında Beynəlxalq Konvensiya, İqtisadi, Sosial və Mədəni Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt və Əlillərin Hüquqları haqqında Konvensiya üçün mövcud olmuşdur. 10 iştirakçı Dövlət Bütün Miqrant İşçilərin və Onların Ailə Üzvlərinin Hüquqlarının Müdafiəsi haqqında Beynəlxalq Konvensiyanın 77- ci maddəsinə uyğun olaraq zəruri bəyanatı qəbul etdikdən və Uşaq Hüquqları haqqında Konvensiyanın ən son Fakultativ Protokolunu ratifikasiya etdikdən sonra bu prosedur qeyd olunan Konvensiyalara münasibətdə də qüvvəyə minəcəkdir.
İnsan hüquqları üzrə saziş qurumları müəyyən vəziyyətdə fərdi şikayətləri və ya məlumatları nəzərdən keçirir. 18 Bu prosedura əsasən, spesifik müqavilə çərçivəsində hüquqlarının pozulduğunu iddia edən istənilən fərd müqavilənin iştirakçısı olan və saziş qurumunun fərdi şikayətləri nəzərdən keçirmək səlahiyyətini qəbul edən Dövlətdən saziş qurumuna şikayət edə bilər. İlk növbədə şikayət münasiblik şərtləri əsasında qiymətləndirilir. Əgər şikayət münasib hesab edilirsə, şikayət mahiyyəti etibarilə nəzərdən keçirilir və saziş qurumu müqavilənin hansısa şərtinin pozulub-pozulmadığı haqda qərar qəbul edir. Əgər saziş qurumu şikayətçi(lər) nin hüququnun pozulduğu haqda qərar qəbul edirsə, o, adətən altı aylıq dövr ərzində Dövlətdən saziş qurumunun qərarının həyata keçirilməsi üçün gördüyü tədbirlər haqda məlumat verməsini tələb edir. Bundan sonra Dövlətin cavabı şikayətçi(lər)yə ötürülür ki, bu zaman şikayətçi Dövlətin verdiyi məlumat haqda öz qeydlərini təqdim edə bilər. Bəzi saziş qurumları, xüsusən İnsan Hüquqları Komitəsi, İşgəncələr Əleyhinə Komitə, İrqi Ayrı-seçkiliyin Ləğv edilməsi üzrə Komitə və Qadınlara qarşı Ayrı-seçkiliyin Ləğv edilməsi üzrə Komitə öz qərarlarının icrasına nəzarət etmək üçün prosedurlar müəyyən etmişdirlər. Belə prosedurlar qərarların icrasını izləməyə məsul olan məruzəçinin təyin olunmasından ibarətdir. Onlar müəyyən dövr üçün və ya Qadınlara qarşı Ayrı-seçkiliyin Ləğv edilməsi üzrə Komitənin nümunəsində olduğu kimi spesifik məsələləri izləmək üçün təyin olunurlar. Qərarların icrası ilə bağlı görülmüş tədbirlər haqda Dövlətin cavabları qeyri-qənaətbəxş olduğu zaman və ya göndərilmədiyində, məruzəçi iştirakçı Dövlətin diplomatik nümayəndələri, adətən Cenevrə və ya Nyu-Yorkdakı daimi missiyalarının diplomatları ilə məsələni müzakirə edə bilər. Vətəndaş cəmiyyəti necə iştirak edə bilər? VCİ-lərin fərdi şikayətlərə cəlb olunduğu hallarda (məsələn, şikayətçiyə saziş qurumuna müraciət etməkdə yardım ediblər) onlar qərarın necə icra olunduğu haqda məlumat verə bilərlər.
34 BİRLƏŞMİŞ MİLLƏTLƏR TƏŞKİLATININ TÖVSİYƏLƏRİNƏ NECƏ ƏMƏL ETMƏLİ İnsan hüquqları ilə bağlı qərarların icrasının qiymətləndirilməsi 2010-cu ildə Open Society Justice İnitiative “Məhkəmə qərarından ədalətə - İnsan hüquqlarına dair beynəlxalq və regional qərarların icrası” adlı hesabat dərc etmişdir ki, hesabatda beynəlxalq və regional insan hüquqları qurumlarının, yəni BMT-nin saziş qurumlarının, Afrika, Avropa və İnter-Amerika sistemlərin qərarlarının icrası ilə bağlı problemlər tədqiq olunur. Məruzədə hesab olunur ki, ötən 25 il ərzində əldə olunmuş nailiyyətlərə baxmayaraq, bütün bu sistemlər öz qərarlarının yerlərdə dəyişikliklərə çevrilməsində əngəllərlə üzləşirlər. Bir çox hallarda böyük əhəmiyyət daşıyan qərarlar mühüm islahatların həyata keçirilməsinə gətirib çıxarmamışdır. Saziş qurumlarının qərarlarının icrasını təhlil edərkən, hesabatda belə bir nəticəyə gəlinir ki, “ümumən qərarların uğurlu icrası siyasi həyatda mövcudluğun yüksək səviyyədə olduğu hallarda və qanunun aliliyi üzrə mütərəqqi ənənələrin mövcud olduğu ölkələrə münasibətdə mümkün olmuşdur. İcranın baş verdiyi yerlərdə bu, çox vaxt komitələrin izləmə səylərini tamamlamağa və digər daxili təzyiq alətlərini tətbiq etməyə müvəffəq olan güclü vətəndaş cəmiyyətinin mövcudluğu səbəbindən mümkün olur”.
Baş Assambleyanın İnsan Hüquqları Şurasının (Şura) yaradılmasına dair 60/251 saylı qətnaməsində qərara alınmışdır ki, Şuranın iş metodları
Şura müzakirə etdiyi insan hüquqları məsələlərini aşağıdakı şəkildə izləyir: • Qəbul etdiyi qətnamə və qərarlarda izləmə ilə bağlı məsələlərə birbaşa istinadlar edir. Qətnamələrə çox vaxt “Şura bu məsələ ilə məşğul olmağa davam edəcəkdir” müəyyən edən müddəalar daxil edilir. Bu o deməkdir ki, məsələ gələcək sessiyada Şuranın müzakirələrinin mövzusu olaraq qalacaqdır. • Gündəlikdə duran və müəyyən vaxt ərzində təkrarlanan məsələlər əsasında müntəzəm və xüsusi sessiyalar keçirir. Əsasən müntəzəm sessiyalar təşkil olunsa da, eyni və ya bənzər mövzulara dair xüsusi sessiyalar da keçirilə bilər (məsələn, Suriya Ərəb Respublikasında insan hüquqlarının vəziyyətinə dair 2011 və 2012-ci illərdə keçirilmiş xüsusi sessiyalar). • Öz mexanizmlərinə, o cümlədən xüsusi prosedurlara, köməkçi orqanlara və ya İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığa müəyyən addımları atmağı və gələcək sessiyada bu haqda hesabat verməyi tapşırır. Şura həmçinin insan hüquqlarının pozulması hallarını araşdırmaq və əldə olunmuş nəticələrə dair hesabatı Şuraya təqdim etmək mandatına malik olan tədqiqat komissiyası və ya faktaraşdırıcı missiya kimi xüsusi mexanizmləri yaratmağa da qərar verə bilər. Şura tərəfindən adəti üzrə verilən digər tapşırıqlara tədqiqat işlərinin aparılması və ya ekspert iclaslarının və ya panellərinin təşkili daxildir.
Yüklə 337,48 Kb. Dostları ilə paylaş:
|