BüTÜn uşaqlara üMİd bəXŞ edəK
Yüklə 2,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
B Ü T Ü N U Ş A Q L A R A Ü M İ D B Ə X Ş E D Ə K 2 3 U N I C E F @ 7 0 : 1 9 4 6 − 2 0 1 6 Qızların, xüsusilə də əsrlər boyu gender ayrı-seçkiliyinin hökm sürdüyü, qadınların məktəbə buraxılmadığı icmalardakı qızların sadəcə Əfqanıstanda deyil, bütün dünyada oğlanlarla bərabər təhsil almaq imkanına malik olması UNICEF-in həyata keçirdiyi proqramların, o cümlədən humanitar yardım proqramlarının əsas məqsədlərindən biridir. Əfqanıstanda isə UNICEF Təhsil nazirliyi ilə birlikdə ölkənin bəzi regionlarında qızların təhsil ala bilməsi üçün müxtəlif təhsil proqramları, o cümlədən alternativ təhsil proqramları reallaşdırmışdır. İcma məktəbləri yerli tələb əsasında formalaşdığına, istifadəsi (davamiyyət) asan oldu- ğuna görə, qızlar təhsil ala, bəzi hallarda isə ibtidai təhsili başa vura biləcək qədər uzun müddət ərzində təhsil ala bilirdi. Həmin dövrdə baş vermiş bir başqa fəlakət, yəni 2004-cü ilin dekabrında Hind okeanında yaranan sunaminin 10-dan çox ölkəyə zərər vurması, ənənəvi humanitar yardım modelləri üçün çox ciddi sınaq oldu. Bu təbii fəlakət Asiya və Şərqi Afrikada 200 mindən artıq insanın həyatına son qoydu, çox sayda insan itkin düşdü. Yüz minlərlə insan öz yaşayış yerindən didərgin düşdü. UNICEF və onun tərəfdaşları geniş miqyaslı cavab tədbirləri həyata keçirməyə başladı. UNICEF tərəfindən sunamidan sonrakı bərpa proqramının həyata keçirildiyi üç il ərzində həmin humanitar yardım tədbirlərindən 60 milyondan çox uşaq və qadın faydalana bilmişdir. Tərəfdaş humanitar təşkilatlar üçün qlobal forum funksiyasını yerinə yetirən Qurumlararası Daimi Komitə 2005-ci ildə su təc- hizatı, sanitariya təminatı və sanitar-gigiyenik tədbirlərin güc- ləndirilməsi (WASH), səhiyyə, ərzaq təminatı, təhsil, müdafiə və humanitar böhranlarda zəruri olan digər müdaxilələrlə əlaqədar məsuliyyətin daha uzunmüddətli perspektivdə bölüşdürülməsi üçün yeni, “klaster” adlandırılan yanaşma tərzini tətbiq etməyə başladı. Bu konsepsiya çərçivəsində hər bir sektor üçün rəhbər qurum təyin edilmişdir. UNICEF özü su təchizatı, sanitariya təminatı və sanitar-gigiyenik tədbirlərin gücləndirilməsi (WASH) və ərzaq təchizatı üzrə rəhbər qurum funksiyasını yerinə yetirməklə yanaşı digər qurumlarla birlikdə humanitar yardımın təhsil sektoruna rəhbərlik edir. Bundan başqa, təşkilat uşaqların müdafiəsi üzrə koordinator funksiyasını yerinə yetirir və BMT-nin Əhali fondu (UNFPA) ilə birlikdə gender əsaslı zora- kılıqla əlaqədar cavab tədbirlərinə, eləcə də onun qarşısının alınması üzrə fəaliyyətə rəhbərlik edir. B Ü T Ü N U Ş A Q L A R A Ü M İ D B Ə X Ş E D Ə K 2 4 U N I C E F @ 7 0 : 1 9 4 6 − 2 0 1 6 “Klaster” yanaşma tərzi humanitar yardım fəaliyyətində aparılan islahatların daha geniş konteksti çərçivəsində fövqəladə hallarda koordinasiyanın daha yaxşı təşkil edilməsi, hesabatlılığın artırılması məqsədini güdür. Klaster yanaşması bu gün də tətbiq edilməkdədir. UNICEF-in böhranlı vəziyyətlərlə bağlı cavab tədbirlərinin həyata keçirilməsi böhranların təsir etdiyi uşaqların hüquq- larının qorunması üçün çərçivə rolunu oynayan Humanitar fəaliyyət sahəsində uşaqlarla bağlı əsas öhdəliklərlə tənzim- lənir. Bu sənəd fövqəladə hallardan əziyyət çəkən uşaqların təxirəsalınmaz ehtiyaclarının daha effektiv şəkildə yerinə yetirilməsi məqsədilə işlənib hazırlanmışdır. Uşaqlarla bağlı əsas öhdəliklər ərzaq təchizatı, səhiyyə xidməti, WASH (su, sanitariya və gigiyena standartlarının tətbiqi) və uşaqların müdafiəsi kimi sahələr üzrə qısamüddətli zəruri tədbirlərlə yanaşı, yerli icmaların gələcəkdəki fövqəladə hallara daha yaxşı hazırlaşması məqsədilə “əvvəlkindən də yaxşı etmək” fəlsəfəsini əsas götürən uzunmüddətli planları da əhatə edir. Son onillik ərzində təşkilatın fövqəladə hallarla bağlı, o cümlədən 2010-cu ildə Haitidə baş vermiş zəlzələ və həmin ilin sonunda Pakistandakı daşqınlarla bağlı həyata keçirdiyi bütün tədbirlərin təməlində həmin əsas öhdəliklər dayanır. Sadəcə 2014-cü ildə UNICEF 98 ölkədə 300-dən çox fövqəladə halla bağlı tədbirlər həyata keçirmişdir. Onların arasında üç irimiqyaslı humanitar böhranı xüsusilə qeyd etmək yerinə düşərdi: Cənub-şərqi Asiyada milyonlarla uşağı su ilə yayılan xəstəliklərə yoluxmaq riski və digər təhlükələrlə üz-üzə qoymuş Hayan qasırğası; Qərbi Afrikada minlərlə insanın ölümünə səbəb olmuş, 5 milyon uşağı təhsil almaq imkanından məhrum etmiş Ebola virusu böhranı; Suriya Ərəb Respublikasında yüz minlərlə ailənin öz evindən didərgin düş- məsi ilə nəticələnən və hələ də davam edən qanlı münaqişə. UNICEF Suriyada tüğyan edən silahlı münaqişə ilə bağlı tədbirlərdə yaxından iştirak etməkdədir. Təşkilatın bu tədbirlər üzrə fəaliyyətinə strateji rəhbərlik milyonlarla qaçqının sığındığı qonşu İordaniya, Livan və Türkiyədən həyata keçirilir. Suriya daxilində humanitar yardımın əhaliyə çatdırılması əməkdaşlar üçün ciddi təhlükə yaratsa da, yardım fəaliyyətində fasilə yaranmamışdır. Təşkilat 2015-ci ildə münaqişədən əziyyət çəkən 10 mil- yondan çox Suriyalını təmiz su və məqbul sanitariya şəraiti ilə təmin etmişdir. Bunun üçün ölkənin əksər bölgələrində su maşınları ilə əhaliyə su daşınmış, sıradan çıxmış su təchizatı sistemləri təmir edilmiş, yeni quyular qazılmış, suyun təmizlənməsi üçün dezinfeksiyaedici maddələr pay- lanmışdır. Suriya Ərəb Respublikası və silahlı münaqişələrin davam etdiyi digər ölkələrdə təmiz su təchizatı xəstəliklərin qarşısını alır və uşaqlar arasında ölüm hallarını azaldır. Bundan başqa, UNICEF Suriyanın paytaxtı Dəməşq şəhə- rindən cəmi 7 km məsafədə yerləşən Dərayya rayonunda 4000 nəfərlik yerli bir icmanı vaksin və digər səhiyyə ləvazi- matları, eləcə də tədris materialları ilə təmin etmişdir. Həmin icmanın yerləşdiyi qəsəbə dörd ildən çox idi ki, mühasirə şəraitində yaşayırdı. UNICEF-in çatdırdığı ləvazimatlar BMT və Suriya Ərəb Qırmızı Aypara cəmiyyətinin birgə təşkil etdiyi, iki konvoyla daşınan yardımın tərkibində daşınmışdır. Fəaliyyətinin ilk dövründə təşkilatın yeganə funksiyası humanitar yardım göstərilməsi idi. Təşkilatın fəaliyyətinin əsas hissəsini hələ də fövqəladə hallarla əlaqədar tədbirlər təşkil edir. Bu fəlakətlərin çoxu UNICEF-i və onun tərəfdaş- larını son onilliklər ərzində sınağa çəkən qəfil təbii fəlakətlər və amansız silahlı münaqişələrdən ibarətdir. Ətraf mühit korlanması və iqlim dəyişikliyi kimi digər çağırışlar yeni olsa da, bunlar son dərəcə ciddi təhlükə mənbələridir. UNICEF iqlim dəyişikliyi və onun həssas qruplardan olan əhali üçün yaratdığı çətinlikləri qarşısı elə bu gün alınmalı olan inkişaf məsələsi kimi nəzərə alır və bundan törəyə biləcək digər humanitar fəsadların ən azından azaldılmasını zəruri hesab edir. Qeyd etməliyik ki, iqlim dəyişikliyinin fəsadları, o cümlədən ekstremal meteoroloji hadisələr, daşqınlar və quraqlıq hadisələri birbaşa qlobal böhranın yaranmasına gətrib çıxaran karbon emisiyyalarının buraxıl- masında cüzi rol oynayan ölkələrdəki əlverişsiz şəraitdə yaşayan uşaqlara son dərəcə mənfi təsir göstərir. Yüklə 2,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|