Cəfər Cəfərov Cəlal Allahverdiyev TƏHSİl tariXİMİZDƏN: İRƏvan pedaqoji
parta və oturacaqlar olmadığın dan tələbələr
Yüklə 15,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mehdi Kazımov Qızları Elmira, Səidə və Mina ilə Birlikdə
19 olur ki, sinifdə parta və oturacaqlar olmadığın dan tələbələr yerdə otur mağa məcbur olurmuşlar. Həmin qeydlərdə göstərilir ki, tədris prosesi üçün heç bir əl verişli şərait olmadığı üçün 1925-ci ilin sonlarına qə dər texnikuma əsaslı qəbul həyata keçiril məmişdir. Yalnız texnikumda 1926-cı ilə qədər altı aylıq və birillik kurslar fəaliyyət göstərmişdir.(16)Texnikumun nəz dində müəllimlər hazırlayan bu hazırlıq kurslarında az-çox sa vadı olan, mollaxana və ibtidai rus məktəblərini bitirənlər müəl lim kimi təkminləşdirilərək məktəblərə göndərilirdi. 1925-ci ildə hazırlıq kursuna 25 nəfər tələbə qəbul olunmuşdur ki, onlar da 1926-ci ilin əvvəlində həmin kursu bitirdikdən sonra yerlərdə pe daqoji fəaliyyət göstərirdilər. (16) Onu da qeyd etmək lazımdır ki, texnikumun nəzdində fəaliyyət gös tərən bir illik müəllimlər kursu sonrakı dövrlərdə də fəaliyyət göstərmişdir. Azərbaycanlı mək- təblərinin müəllim kadr ları ilə təmin edilməsində hazırlıq kurslarınında böyük rolu olmuşdur. Araşdırmalar göstərir ki, Ermənistan Xalq Maarif Ko- mis sarlığı azərbaycanlı pedaqoji texnikumunda mövcud olan problemlərin aradan qaldırılması, tədris vəsaitləri, kitablar və digər ləvazimatlarla təmin edilməsinə heç bir kö məklik gös tərməmişdir. Hətta mənbələrin verdiyi məlumatlardan məlum olur ki, «Azsaylı xalqlar şöbəsi»nin müdiri B.Əfəndiyev və texnikumun direktoru M.Kazımov bu tədris ocağının normal fəaliyyət göstərməsi üçün müstəqil bina ilə təmin edilməsinə, maddi-texniki, tədris bazasının yaradılmasına böyük ehtiyac olduğu barədə 20 dəfələrlə “Ermənistanın” şovinist dairələri qar şısında məsələ qaldırsalarda öz müsbət həllini tapmamışdır. Üm- u miyyətlə, texnikuma tələbə qəbulunun keçirilməsi pro- sesini ləngidən əsas səbəblərdən biri də burada tədris prosesi üçün əlverişsiz və dözülməz şəraitlə bağlı idi. “Ermənistanın” daşnak hakimiyyəti erməni pe da- qoji tex ni kumunun müstəqil bina ilə təmin etdiyi, hər- tərəfli diqqət və qayğı göstərdiyi halda, azərbaycanlı pedaqoji texnikumu isə bu qayğılardan məhrum idi. Bu ayrı-seçkilik siyasəti bir tərəfdən Ermənistanda «Sovet hakimiyyəti»nin öz spesifik xüsusiy yətlərinə malik olduğunu göstərirdisə, digər tərəfdən isə erməni kom munistlərinin sözdə bir, əməldə tamamilə əks prin- siplərdən çıxış etməsində özünü göstərirdi. Çünki, başqa respub lika lardan fərqli olaraq, Ermənistanda sosial mühitin, partiya həya tının, milli siyasətin iki birincisi, görünən, ikincisi, görün mə yən tərəfləri var idi. Görünən tərəf «proletar beynəlmiləlçiliyi», «bol- şevizm ideyalarının həyata keçirilməsi», görünməyən tərəf isə rəsmi Ermənistan rəhbərliyinin gizli surətdə həyata keçirdiyi şovinist və antitürk siyasəti idi. Varlığının ilk günlərindən Pedaqoji Texnikum çox böyük çətinliklərlə üzüzə qalmışdı. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi milli maarifimizin inkişa fını hər vasitə ilə əngəlləməyə çalışan erməni şovinist lərinin burada da mərkli məqsədlərindən biri gə ləcəkdə azər bay canlı pedaqoji texnikumunun fəaliy- yətinin dayandırılma sına zəmin hazırlamaqdan ibarət idi. 21 Amma bütün bu çətinliklərlə ciddi maneələrə bax- ma yaraq, yeni təşkil olunmuş texnikumun möh kəm- ləndirilməsi, fəaliyyətinin canlandırılması, müəllim və tələbə kontingentinin formalaşdırılması, tədrisin təşkili və s. həlli vacib olan məsə lələr qeyrətli ziyalılarımızın «Azsaylı xalqlar şöbəsi»nin müdiri B.Əfəndiyevin, texnikumun direktoru M.Kazımovun «Zəngi» qəze- tinin məsul redaktoru M.Hüseynovun və başqalarının qarşısında duran ən mühüm məsələ idi. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Qərbi Azərbaycan- da milli məktəblərimizin ana dilində kitab, dərslik, dərs vəsaiti, təd ris proqramları və s. ləvazimatlarla təmin edil məsində Azər baycan Xalq Maarif Komissarlığı ya- xından köməklik gös tərirdi. Beləliklə, B.Əfəndiyevin, M.Kazımovun, M.Hüsey novun və digər qeyrətli zi- ya lılarımızın coşğun və fədakar fəaliy yəti sayəsində texnikumda bəzi problemlər aradan qal dırılaraq, tex- nikuma ilk qəbulun keçirilməsi mümkün olmuşdu. Be- ləliklə texnikumun əsas kursuna ilk qəbulun sənədləri 1925-ci il oktyabr ayının 15-dən 27-dək aparılmışdır. Burada mövcud dövrün tələbinə uyğun olaraq fəhlə- kəndli mənşəli gənclər qəbul olunurdu. Tələbə qəbulu EXMK-nin təsdiq etdiyi qay dalar əsasında həyata ke- çirilirdi. (24) Qəbul qaydalarında göstərilir ki, hər iki cinsdən olan,15 yaşı tamam olmuş birinci dərəcəli məktəbi (dörd illik) uğurla bitirən şagirdlər qəbul edilir. Qəbul zamanı qızlar üçün müəy yən üstün hüquqlar veri lirdi ki, bu da 22 qızların təhsilə cəlb edilməsinə stimul yara dırdı. Hətta 14 yaşı tamam olmuş qızlara da müsabiqədə iştirak etmək hüququ verilirdi. İlkin müsabiqə qəza maarif şöbələrində yaradılmış komissiya tərəfindən həyata keçirilirdi. Bundan sonra həmin şagirdlər qəza maarif şöbələri tərəfindən verilmiş xasiyyətnamə əsasında texnikuma keçirilən müsa biqədə iştirak etmək hüququna malik idi. Qəbul üçün aşağı dakı fənlərdən imtahanlar nəzərdə tutulmuşdu. Türk dili (yazılı və şifahi), hesab (yazılı), coğrafiya (şifahi), ictimaiyyət (şifahi). (14;1) 1925-ci il dekabr ayının 25-də «Zəngi» qəzetində dərc olunmuş «Müxtəsər məlumatlar» adlı yazıdan məlum olur ki, texnikuma ilk dəfə qəbul olunan tələbələrin sayı Mehdi Kazımov Qızları Elmira, Səidə və Mina ilə Birlikdə Yüklə 15,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|