Cild: 0 Say: issn 2218 – 0346 2017

 
84 
Vüsal Əliyev
 
 
rolu vardır. Bu isə həmin bölgədə məqsədyönlü araşdırmaların davam etdi-
rilməsinə əsas verir. 
 
Ədəbiyyat: 
1. 
Azərbaycan Arxeologiyası. Altı cilddə, VI cild. Bakı: Şərq-Qərb, 2008, 632 s. 
2. 
Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. On cilddə, VI cild. Bakı, 1982, 608 s. 
3. 
Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə, II cild. Bakı: Elm, 2007, 608 s.+24 s. illüstra-
siya. 
4. 
Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə, I cild. A hərfindən 
K hərfinə qədər. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 304 s. 
5. 
Azərbaycan toponimlərinin ensiklopediyası. İki cilddə, II cild. Q hərfindən Z 
hərfinədək. Bakı: Şərq-Qərb, 2007, 304 s. 
6. 
Alməmmədov  X.  Şeyx  Babı  Xanəgahı  /  Azərbaycanın  qədim  şəhər 
mədəniyyəti dünya urbanizasiya kontekstində. Beynəlxalq konfransın tezisləri. 
Qəbələ, 2012, s. 74-75. 
7. 
Bakıxanov A. Gülüstani-İrəm. Bakı: Xatun Pilus, 2010, 302 s. 
8. 
Cəfərzadə  İ.M.  1951-ci  ildə  Örənqalada  aparılmış  arxeoloji  qazıntı  işləri  // 
Azərb.  SSR  EA  Tarix  və  fəlsəfə  institutunun  əsərləri,  IV  cild,  Bakı,  1954, 
s.109-138. 
9. 
Dostiyev T. Azərbaycan orta əsr şəhərləri (IX-XIII əsrin əvvəlləri). Bakı: Elm 
və təhsil, 2016, 200 s. 
10.   Əhmədov Q.Ə. Orta əsr Beyləqan şəhəri. Bakı: Elm, 1979, 198 s. 
11.   Əhmədov Q.M. Örənqala. Bakı, 1962, 113 s. 
12.   Əliyev T.R. Əmirəhməd və Qurdtəpələri haqqında ilk məlumat // Azərbaycan 
SSR EA-nın Xəbərləri. Tarix, fəlsəfə və hüquq seriyası, 1982, № 1, s. 82-87. 
13.   Əliyev T.R., Babayev F.İ. Mil-Qarabağ bölgəsində Qafqaz Albaniyasının daha 
bir şəhəri aşkar olundu / Azərbaycanda arxeoloji tədqiqatlar. Bakı, 2008, s.78-
83. 
14.   Əliyev T.R., Babayev F.İ., Hüseynova G.İ., Əliyev V.T. Mil-Qarabağ ekspedi-
siyası  Qalatəpə  dəstəsinin  2013-2014-cü  illərdə  apardığı  çöl  tədqiqatları 
haqqında  /  Azərbaycanda  arxeoloji  tədqiqatlar  (2013-2014).  Bakı,  2015,  s. 
228-234. 
15.   Əliyev T.R. Gavurarxboyu arxeoloji abidələr / S.Qazıyevin anadan olmasının 
100  illiyinə  həsr  olunmuş  elmi  konfaransın  materialları.  Bakı:  Elm,  1994, 
s.52-54. 
16.   Əliyev T.R., İbrahimli B.İ., Hüseynova G.İ. Nərgiztəpədə ilkin arxeoloji təd-
qiqatlar // Azərbaycan arxeologiyası, Bakı, 2015, cild 18, №1, s. 67-75. 
17.   Əliyev  V.T.  Qalatəpə  şəhər  məskəninin  orta  əsr  təbəqəsində  tədqiqatlar 
(ingilis  dilində)  /  Qarabağın  arxeoloji  irsi.  Beynəlxalq  elmi  konfransın 
materialları. Bakı, 2016, s. 105-106. 
18.   İzahlı coğrafi adlar lüğəti. Bakı: Azərbaycan SSR EA Nəşriyyatı, 1960, 266 s. 
19.   Страбон. География в 17 книгах. Пер., статья и коммент. Г.А.Стратановс-
кого. Москва: Ладомир, 1994, 944 s. 

---

 
Mil düzünün orta əsr abidələrinin arxeoloji tədqiqinə dair
  
85 
20.   Vəlixanlı  N.M.  IX-XII  əsr  ərəb  coğrafiyaşünas  –  səyyahları  Azərbaycan 
haqqında. Bakı: Elm, 1974, 221 s. 
21.   Авдеев Мих. Мильско-Карабахская степь. Баку, 1929, 259 c. 
22.   Алекперов А.К. Культура кувшинных погребений Азербайджана / Иссле-
дование  по  археологии  и  этнографии  Азербайджана.  Баку:  Изд-во  АН 
Азерб. ССР, 1960, с.37-44. 
23.   Алекперов А.К. Раскопки Оренкалы / Исследование по археологии и эт-
нографии Азербайджана. Баку: Изд-во АН Азерб. ССР, 1960. с. 64-70. 
24.   Джафазаде  И.М.  Археологические  раскопки  городища  Оренкала  в  1951 
г. / Труды Института истории и философии АН Азерб. ССР, т. IV, Баку, 
1954, с.109-138. 
25.   Иессен А.А. Городище Орен-кала. Труды Азербайджанской (Оренкалин-
ской) экспедиции, т.I, МИА СССР, № 67, Москва-Ленинград: Изд-во АН 
СССР, 1959, с.35-50. 
26.   Иессен  А.А.  Из  исторического  прошлого  Мильско-Карабахской  степи  / 
Труды  Азербайджанской  археологической  экспедиции(1956-1960  гг.), 
том 2, МИА СССР, №125, Москва-Ленинград: Наука, 1965, с. 10-35.
 
27.   Иессен  А.А.  Работы  Азербайджанской  экспедиции  в  1953  году  // 
КСИИМК, вып. 69, Москва: Изд-во АН СССР, 1957, с.115-128.  
28.   Исмизаде  О.  Ш.  Раскопки  на  холме  Каратепе  в  Мильской  степи  (1954-
1958  гг.)  /  МИА  СССР,  т.2,  №  125,  Москва-Ленинград:  Наука,  1965, 
с.195-228.  
29.   Исмизаде  О.Ш.  Итоги  археологического  исследования  поселения  на 
холме Каратепе / Археологические исследования в Азербайджане. Баку: 
Изд-во АН Азерб. ССР, 1965,
 
с.72-86. 
30.   Книга  Большому  Чертежу.  Под  ред.  К.Н.Сeрбина.  Москва-Ленинград: 
Изд-во АН СССР, 1950, 232 с. 
31.   Меликов 
Р.С.  Этническая  картина  Азербайджана  в  период 
ахеменидского владычества. Баку, 2003, 198 с. 
32.   Мещанинов 
И.И.  История  Азербайджана  по  археологическим 
памятникам  /  Сборник  статей  по  истории  Азербайджана.  Вып.1.  Баку: 
Изд-во АН Азерб. ССР, 1949,
 
с. 7-8. 
33.   Мещанинов  И.И.  Краткий  осведомительный  отчет  о  работе  Мильской 
экспедиции  1933  года.  Труды  АЗ  ФАН  СССР,  1936,  т.  XXV.  Баку:  АЗ 
ФАН СССР, с. 5-31. 
34.   Османов Ф.Л. Городище Галатепе в Мильской степи / Археологические 
и этнографические изыскания в Азербайджане (1974 г.). Баку, 1975, с.23-
27. 
35.   Османов Ф.Л. История и культура Кавказской Албании IV в. до н.э. - III 
в. н.э. Баку: Тахсил, 2006, 288 с.  
36.   Пахомов  Е.А.  Пайтакаран-Байлакан-Орен-Кала  /  Труды  Азер-бай-джан-
ской  (Оренкалинской)  экспедиции,  т.I,  МИА  СССР,  №  67,  Москва-
Ленинград: Изд-во АН СССР, 1959, c.15-32. 

---

 
86 
Vüsal Əliyev
 
 
37.  Реслер Э. Отчёт о раскопках в Елизаветпольской губернии / ОАК за 
1897 г. СПб.,1900, с. 155-156. 
38.   Тревер К.В. Очерки по истории и культуре Кавказской Албании (IV в. до 
н.э. –VII в. н.э.). Москва-Ленинград: Изд-во АН СССР, 1959, 392 с. 
39.   Ямпольский  З.И.  К  изучению  древнеазербайджанского  города  Юнан  / 
Труды Азербайджанской (Оренкалинской) экспедиции, т.1, МИА СССР, 
№ 67, Москва-Ленинград: Изд-во АН СССР, 1959, с.366-369. 
 
 
Summary 
 
About the archaeological research of medieval  
monuments of the steppe of Mil 
 
Vusal Aliyev 
Azerbaijan National Academy of Science. Institute of Archeology and 
Ethnography 
 
The  territory  of  Karabakh  has  of  great  value  in  the  study  of  all  historical 
and archaeological periods of Azerbaijan since the Lower Paleolithic period. Geog-
raphically, Karabakh is located between the Kura and Araxes rivers and consists of 
two  parts  -  Lowland  and  Nagorny.  In  particular,  the  main  part  of  the  Lowland 
Karabakh belongs to Mil steppe. 
Archaeological research of the monuments began in Mil steppe at the end 
of the the XIX century and continues to this day. Among them, the Orengala hill-
fort  in  the  Beylagan  district,  mentioned  as  the  city  of  Beylagan  in  medieval 
sources,  is  most  extensively  studied.  The  excavations  of  this  settlement  were 
carried out for about 20 years with certain intervals.  
Excavations  were  begun  in  the  south-eastern  part  of  Galatepe  -  the 
second excavation area (200 sq m) in 2013. There was discovered and studied the 
cultural layer, with a capacity of 1 meter. This layer, which is referred to XI-XIII 
centuries,  attracts  attention  with  the  rich  material  remains.  Here  were  found  the 
construction remains of mud and baked bricks, household pits, samples of pottery, 
tools  made  of  cobblestone,  decoration  items  made  of  glass  and  metal.  These 
materials  are  similar  to  those  found  in  the  synchronous  layer  of  Orengala 
(Beylagan). 
Studies conducted in Galatepe show that life in the settlement ceased after 
the  first raids  of the  Mongols. This can  be  clearly  seen  on  the cultural layer  II  of 
excavation site. Early-Medieval monument layer begins at a depth of 1.2 m. Here 
examples of glazed ceramics already do not occur. 
Garatepe,  Nargiztepe,  Gurdtepa,  Amirahmadtepe  and  others  can  also  be 
mentioned  among  medieval  monuments  of  the  Mil  steppe,  which  source  analysis 
based on historical and archaeological literature is the goal of writing this article. 
 

---