37
1
Tərəflər, tələb olunarsa, qadınlarla kişilər arasında bərabərlik, stereotiplərə məruz
qalmayan gender rolları, qarşılıqlı hörmət, münaqişələrin şəxslərarası əlaqələrlə
qeyri-zorakı yolla həlli, qadınlara qarşı gender zəminli zorakılıq və şəxsi
təhlükəsizlik hüququ kimi məsələlərlə bağlı tələbələrin inkişaf edən imkanlarına
uyğunlaşdırılmış tədris materiallarının təhsilin bütün səviyyələrində rəsmi tədris
kurrikulumuna daxil edilməsi üçün zəruri addımlar atmalıdırlar.
2
Tərəflər
1-ci bənddə istinad edilmiş prinsiplərin qeyri-rəsmi təhsil
müəssisələrində, o cümlədən idman, mədəniyyət və istirahət obyektlərində və
mətbuatda təşviq edilməsi üçün lazımı qaydada tədbirlər görməlidirlər.
Maddə 15 – Mütəxəssislərin təlimi
1
Tərəflər bu Konvensiyada nəzərdə tutulan bütün növ zorakılıq əməllərinin
qurbanları və ya törədiciləri ilə çalışan mütəxəssislərin bu cür zorakılıq hallarının
qarşısının alınması və aşkar edilməsi, qadınlarla kişilər arasında bərabərlik,
zərərçəkmişlərin ehtiyac və hüquqları, o cümlədən ikinci dəfə qurbana çevrilmə
ehtimalının qarşısının alınması ilə bağlı təlimləndirilməsini təmin etməlidirlər.
2
Tərəflər 1-ci bənddə nəzərdə tutulan təlimə bu Konvensiyanın əhatə etdiyi
zorakılıq hallarında işlərə hərtərəfli və lazımı qaydada baxmaq imkanı verən
agentliklərarası əlaqəli əməkdaşlıqla bağlı təlimin daxil edilməsini müdafiə edir.
Maddə 16 – Qabaqlayıcı müdaxilə və müalicə proqramları
1
Tərəflər, gələcəkdə zorakılığın qarşısını almaq və zorakı davranış formalarını
dəyişmək baxımından məişət zorakılığı törədənlərin şəxslərarası münasibətlərdə
qeyri-zorakı davranış aşılamağa yönəlmiş proqramlar hazırlamaq və ya bu cür
proqramların hazırlanmasına kömək etmək üçün lazımı hüquqi və ya digər
tədbirlər görməlidir.
2
Tərəflər zorakılıq əməlləri, xüsusilə də cinsi tərkibli cinayət əməli törədicilərinin
təkrar cinayət törətmələrinin qarşısını almağa yönəlmiş proqramlar işləyib
hazırlamaq və ya onların hazırlanmasına dəstək olmaq üçün lazımı hüquqi və ya
digər tədbirlər görməlidirlər.
3
1 və 2-ci bəndlərdə istinad edilmiş tədbirləri gördükdə Tərəflər zərərçəkmişlərin
təhlükəsizliyinin, onlara yardımın və onların insan hüquqlarının diqqət
mərkəzində dayanmasını və tələb olunarsa, bu proqramların zərərçəkmişlər üçün
peşəkar yardım xidmətləri ilə sıx əlaqədə hazırlanıb həyata keçirilməsini təmin
etməlidirlər.
Maddə 17 – Özəl sektor və mətbuatın iştirakı
1
Tərəflər özəl sektor, informasiya və kommunikasiya texnologiyaları sektoru və
mətbuatı ifadə azadlığı və müstəqilliklərinə lazımı hörmət göstərməklə
siyasətlərin işlənib hazırlanması və tətbiqində iştirak etməyə və qadınlara qarşı
38
zorakılığın qarşısını almaq və onların ləyaqətinə hörməti artırmaq məqsədilə
təlimat və özünütənzimləyici normalar yaratmağa həvəsləndirir.
2
Tərəflər özəl sektor təmsilçiləri ilə birgə uşaqlar, valideynlər və tədris sahəsində
çalışanlar arasında zərərli ola biləcək cinsi və ya zorakı tərkibli alçaldıcı
məzmuna
çıxış təmin edən məlumat və kommunikasiya mühiti ilə necə davranmaq bağlı
vərdişlər yaratmalı və təşviq etməlidir.
IV Fəsil – Müdafiə və dəstək
Maddə 18 – Ümumi öhdəliklər
1
Tərəflər bütün zərərçəkmişləri hər hansı gələcək zorakılıq əməllərindən müdafiə
etmək üçün zəruri hüquqi və ya digər tədbirlər görməlidirlər.
2
Tərəflər məhkəmə, prokurorluq orqanları, hüquq-mühafizə orqanları, yerli və
regional hakimiyyət orqanları, o cümlədən qeyri-hökumət təşkilatları və digər
müvafiq təşkilat və qurumlar da daxil olmaqla müvafiq dövlət strukturları
arasında bu Konvensiyada nəzərdə tutulmuş, o cümlədən Konvensiyanın 20 və
22-ci Maddələrində verilmiş ümumi və xüsusi yardım xidmətlərinə istinad
etməklə bütün zorakılıq formalarının qurbanlarının və şahidlərinin müdafiəsi və
onlara yardım göstərilməsi sahəsində səmərəli əməkdaşlıq üçün müvafiq
mexanizmlərin olmasını təmin etmək məqsədilə beynəlxalq hüquqa uyğun olaraq
lazımı hüquqi və ya digər tədbirlər görməlidirlər.
3
Tərəflər bu fəslə əsasən görülmüş tədbirlərin:
- qadınlara qarşı zorakılığın və məişət zorakılığının genderləşdirilmiş zorakılıq
anlayışına əsaslanmasını və zərərçəkmişin insan hüquqları
və təhlükəsizliyinə
yönəlməsini;
-
zərərçəkmişlər, təqsirkarlar, uşaqlar və onların geniş sosial mühiti arasındakı
əlaqələri nəzərə alan inteqrasiya edilmiş yanaşmaya əsaslanmasını;
-
ikinci dəfə qurbana çevrilmə ehtimalının qarşısını almağa yönəlməsini; -
zorakılığın qadın qurbanlarının səlahiyyət əldə etməsi və iqtisadi
müstəqilliyə
yönəlməsini;
-
müvafiq olarsa, bir sıra müdafiə və yardım xidmətlərinin eyni yerdə yerləşməsinin
nəzərdə tutulmasını;
- zərərçəkmiş uşaqlar da daxil olmaqla müdafiəyə daha çox ehtiyacı olan şəxslərin
xüsusi ehtiyaclarının qarşılanmasını təmin etməlidir.