31
Avropa Şurasının üzvü olan Dövlətlər və bu Konvensiyanı imzalayan digər
tərəflər,
İnsan Hüquqları və Əsas Azadlıqlarının Müdafiəsi haqqında Konvensiya (ETS
No. 5, 1950-ci il) və onun Protokolları, Avropa Sosial Xartiyası (ETS No. 35,
1961-ci il, 1996-cı ildə yenidən baxılmış, ETS No. 163), Avropa Şurasının İnsan
Alveri əleyhinə Fəaliyyətə dair Konvensiyası (CETS No. 197, 2005-ci il) və
Avropa Şurasının Uşaqların Cinsi İstismar və Cinsi İstifadədən Müdafiəsinə dair
Konvensiyasını (CETS No. 201, 2007-ci il) xatırlayaraq;
Nazirlər Komitəsinin Avropa Şurasının üzv Dövlətlərinə aşağıdakı tövsiyələrini:
Qadınların zorakılıqdan müdafiəsinə dair Rec(2002)5 saylı Tövsiyə, Gender
bərabərliyi norma və mexanizmlərinə dair CM/Rec(2007)17 saylı Tövsiyə,
Münaqişələrin qarşısının alınması və həll olunmasında, sülhün bərqərar
edilməsində qadın və kişilərin roluna dair CM/Rec(2010)10 saylı Tövsiyə və
digər müvafiq tövsiyələri xatırlayaraq;
Qadınlara qarşı zorakılıq sahəsində əhəmiyyətli normalar yaradan Avropa İnsan
Hüquqları Məhkəməsinin genişlənən presedentlərini diqqətə alaraq;
Mülki və Siyasi Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt (1966-cı il), İqtisadi, Sosial
və Mədəni Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt (1966-cı il), BMT-nin “Qadınlara
qarşı ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğv olunması haqqında” Konvensiyası
(“CEDAW”, 1979-cu il) və onun Fakültativ Protokolu (1999-cu il), o cümlədən
CEDAW Komitəsinin qadınlara qarşı zorakılıqla bağlı 19 saylı Ümumi Tövsiyəsi,
BMT-nin Uşaq Hüquqları haqqında Konvensiyası (1989-cu il) və onun Fakültativ
Protokolları (2000-ci il) və “Əlilliyi olan şəxslərin hüquqları haqqında” BMT
Konvensiyasının (2006-cı il) müddəalarını diqqətə alaraq;
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutuna (2002-ci il) nəzər salaraq;
Beynəlxalq humanitar qanunvericiliyin, xüsusilə də Müharibə dövründə mülki
şəxslərin müdafiəsi ilə əlaqədar Cenevrə Konvensiyasının (IV) və onun I və II
Əlavə Protokollarının (1977-ci il) təməl prinsiplərini xatırlayaraq;
Qadınlara qarşı zorakılığın və məişət zorakılığının bütün formalarını pisləyərək;
Qadınlarla kişilər arasında de-yura və de-fakto bərabərliyin bərqərar edilməsinin
qadınlara qarşı zorakılığın qarşısının alınmasında əsas element olduğunu qəbul
edərək;
Qadınlara qarşı zorakılığın qadınlarla kişilər arasında tarixən qeyri-bərabər
səlahiyyət bölgüsünün təzahürü olduğunu və bunun kişilərin qadınlar üzərində
üstünlüyü və kişilər tərəfindən qadınlara qarşı ayrı-seçkilik, qadınların tam şəkildə
tərəqqisinin qarşısını alması ilə nəticələndiyini qəbul edərək;
Qadınlara qarşı zorakılığın struktur xüsusiyyətinin gender zəminli zorakılıq
olduğunu və qadınlara qarşı zorakılığın kişilərə nisbətdə qadınların ikinci dərəcəli
mövqedə qalmasını ən mühüm sosial mexanizmlərindən biri olduğunu qəbul
edərək;
Qadınların və qızların insan hüquqlarının ciddi şəkildə pozulmasına səbəb olan və
qadınlarla kişilər arasında bərabərliyə nail olmaq üçün maneə törədən məişət
32
zorakılığı, cinsi qısnama, zorlama, məcburi nikah, namus cinayətləri və qadın
sünnəti kimi ciddi zorakılıq formalarına tez-tez məruz qaldıqlarını böyük
narahatçılıqla qəbul edərək;
Silahlı münaqişələr zamanı mülki əhaliyə, xüsusilə də qadınlara geniş yayılmış və
ya sistemli zorlama və cinsi zorakılıq formasında təsir edən insan hüquqlarının
davamlı olaraq pozulması hallarının və həm münaqişələr zamanı, həm də
onlardan sonra artan gender zəminli zorakılıq potensialının olmasını qəbul edərək;
Qadınların və qızların kişilərlə müqayisədə daha çox gender zəminli zorakılıq
riskinə məruz qaldıqlarını qəbul edərək;
Məişət zorakılığının qadınlara qeyri-bərabər təsir etdiyini və kişilərin də məişət
zorakılığı qurbanına çevrilə biləcəyini qəbul edərək;
Uşaqların ailədə zorakılığa şahidlik etmə halları daxil olmaqla məişət zorakılığı
qurbanları olduğunu qəbul edərək;
Qadınlara qarşı zorakılıqdan və məişət zorakılığından azad bir Avropa yaratmaq
ümidindən ilham alaraq,
Aşağıdakılar barədə razılığa gəlmişlər:
I Fəsil – Məqsədlər, anlayışlar, bərabərlik və ayrı-seçkiliyə yol verməmə, ümumi
öhdəliklər
Maddə 1 – Konvensiyanın məqsədləri
1 Bu Konvensiyanın məqsədləri aşağıdakılardır:
a
qadınları zorakılığın bütün formalarından müdafiə etmək, qadınlara qarşı
zorakılığın və məişət zorakılığının qarşısını almaq, təqib etmək və aradan
qaldırmaq;
b
qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin bütün formalarının aradan qaldırılmasına
yardım etmək və qadınların səlahiyyətlərinin genişləndirilməsi də daxil
olmaqla qadınlarla kişilər arasında mülki bərabərliyi təşviq etmək ;
c
bütün qadınlara qarşı zorakılıq və məişət zorakılığı qurbanlarının
müdafiəsi və onlara yardım üçün hərtərəfli qanunvericilik bazası, siyasət
və tədbirlər hazırlamaq;
d
qadınlara qarşı zorakılıq və məişət zorakılığını aradan qaldırmaq
istiqamətində beynəlxalq əməkdaşlığı
təşviq etmək;
e
qadınlara qarşı zorakılıq və məişət zorakılığının aradan qaldırılmasına
vahid yanaşma qəbul etmək məqsədilə təşkilat və hüquq-mühafizə
orqanlarına effektiv əməkdaşlıq üçün yardım etmək.
2 Konvensiyanın müddəalarının onu imzalayan Dövlətlər tərəfindən effektiv
şəkildə həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə xüsusi monitorinq
mexanizminin yaradılması nəzərdə tutulur.
Maddə 2 – Konvensiyanın əhatə dairəsi
1
Bu Konvensiya məişət zorakılığı da daxil olmaqla, qadınlara qeyri-mütənasib
formada təsir edən qadınlara qarşı zorakılığın bütün formalarına şamil olunur.