1
Ə. Dəmirçizadə «Müasir Azorbaycan dili». B.
1972. Səh. 32. 222
funksiyasının (kommunikativ vo ekspressiv)
baĢlanğıc təməli olmasa,
bütövlükdə dil heç bir
funksiyanı yerinə yetirə bilməz. DanıĢıq səslərinin iki
funksiyası vardır: prof. A. A.
Reformatski bu barədə
yazır: «Biz artıq bilirik ki, dilin maddi iĢarələri –
J səslər (ikinci isə hərflər) iki funksiyanı
yerinə
yetirir: nitqi f dinləyənə yetirmə funksiyası (səslər
qulaqla, hərfləri görməklə) – pertseptiv funksiya,
dilin
mənalı vahidlərinin fərqləndirilməsi funksiyası –
siqnifıkativ çrunksiya».
1
I Prof. F. Veysəlov da danıĢıq
səslərinin iki funksiyasından bəhs edir. Əslində bu
fikirlər
mahiyyətcə deyil, formasına görə fərqlənir.
«Alman dilinin qrammatikası»ndə oxuyuruq: «Dil
səsləri iki funksiyaya malikdir
I ) Linqvistik funksiya – fikri ifadə etmək vasitəsi
kmi. Bu funksiyanı dilin kommunikativ
vo ya sosioloji
funksiyası adlandırırlar.
2) Qeyri-linqvistik – səs, danıĢan haqqında digər
məlumatları əldə etmək vasitəsi kimi.
Buna səslərin
ekspressiv funksiyası deyilir». ,
Əlbəttə, mütləq səsin linqvistik funksiyası vardır.
Lakin səs heç vaxt kommunikativ səviyyədə çıxıĢ etməz.
Yalnız dilin həmin funksiyasını yerinə yetirmək üçün
vasitəçi rolunu oynaya bilər.
Çünki kommunikasiya
bütün dil elementlərinin (fonem, morfem leksem, cümlə
və s.) birləĢməsi sayəsində baĢ verir.
1
Реформатский А. А. «Введение в языкознание». M 1955. стр.
123.
:
F. Y. Veysəlov. «Alman dilinin fonetikası». B. 1980, səh. 9.
